Page Text
________________
ભેાંકાઠી]
ભેાંકાઠી (ભા॰) સ્ત્રી॰ સુરંગ માટે ભેાંકાળું (ભ૦) ન॰ જુઓ ભેાંયકાળું ભાંડું (ભો॰) વિ॰ [ત્રા. મટ્ટુ (સં.
=શરમાવા જેવું થવું; ઝાંખું પડવું.] -ઽપ શ્રી”, “ઠામણુ ન॰ શરમ; શરમિંદાપણું; નીચાજોણું
ભેાંણ (ભા॰) ન॰ [ભેાં ઉપરથી ?] (કા.) દર ભેાંણિયું (ભા૦) ન॰ [રવ૦] ખાંપ્યું – તબલું ભેાંપાથરી સ્રી॰ [ભાં + પથરાયું] ગળછભી
ખાડા (ર) એક દારૂખાનું
શ્રĐ)] ભેાંડપવાળું. [-પઢવું
Jain Education International
૬૩
ભાંય (ભા૦) સ્ત્રી॰ [સં. મૂĀિ] જમીન. [-આવવી = નવી ચામડી
આવવી; રૂઝ આવવી. –કરવી =માટીથી સપાટી કરવી. સૂંઢાળી
લખવી = મરણસ્થાનનું નિર્માણ કરવું. -ખણવી, ખેતરવી = =શરમની એવી ચેષ્ટા કરવી; શરમાવું; નીચું જેવું (૨)આળસુપણાની એવી ચેષ્ટા કરવી.-ઘાલ્યા ! = ભાંય નાખ્યા ! ‘મુઆ’ એ અર્થની છેાકરાને વડીલ સ્ત્રીની ગાળ. નંખાવું =મરવા પડવું (ર) બહુ ભૂખ લાગવી. નાખવું = મરનારને ચેાકે ઉતારવા.
—નાખ્યા! =જીએ ભેાંય ઘાલ્યા ! –પર પગે ન મૂકો-ગર્વ કે મિર્ઝાજના પાર ન હોવે. -ખરાબર કરવું, ભેગું કરવું = મારી મારીને સુવાડી દેવું(૨)જમીનદોસ્ત કરવું. “ભરવી =કેાગટ કેરા ખાવેા. –ભાગવી = ચામડી કાવાવાથી સડી જવી. -ભારે પઢવી (નાસતાં) = નાસી પણ ન જઈ શકાય એવી રીતે ઘેરાઈ જવું; મુશ્કેલીમાં સપડાવું. “માં ઊગવું, હાવું = ઊગતી ઉંમર હાવી (નાની ઉંમર છતાં યુક્તિમાજ કે તરકટી હોય તેને માટે ખેલાય છે.) “માંથી ભભૂકા નીકળ વે! – અણધારી જગાએથી હુમલા થવા (૨) એકાએક લડાઈ જાગવી (૩) એકાએક સળગી ઊઠવું; એકદમ ક્રોધાવેશ પ્રગટવેા. –માં પગ હોવા = જુએ ભેાંયમાં ઊગવું (૨) ખૂબ કપટી ને રહસ્યવાળા હોવું. –માં પેસતું જવું=ઠીંગણું રહેવું; મર વધવા છતાં ઊંચું ન વધવું. “માં પેસવું = ખૂબ શરમાવું; લાજવું. −માં મૂળિયાં હાવાં = બહાર ન દેખાય પણ અંદરખાનેથી ખૂબ પાકું હોવું. –સૂંઘવી = મરવાની અણી પર આવવું. ભેાંયે ઉતારવું, નાખવું, લેવું=ચેાકે ઉતારવું; મરવાની તૈયારી હોવી. બાંયે પઢવું = મરવાની તૈયારી પર હાવું; થાકને લીધે જમીન ઉપર લાંબા થઈ સૂઈ રહેવું.] ૦આમલી, આંબલી સ્ક્રી॰ એક વનસ્પતિ. ૦આવળ પું; સ્રી॰ એક વનસ્પતિ. ૦ઈક સ્ત્રી॰ એક વનસ્પતિ. ૦કંદ પું॰ એક વનસ્પતિ અને એને કંદ. ૦કાંસકી સ્ત્રી એક વનસ્પતિ. કાળું ન॰ ભેાંકાળું; એક જાતનું કંદ; વિદારી કંદ.
ચંપા હું એક ાતના ચંપા. જાળવણી સ્ત્રી જમીનને (ધાવાણ ઇ૦ થી) ાળવવી તે; ડૅાઇલ કૅન્ઝર્વેશન,’ તરવડ સ્ત્રી॰ સેાનામુખી. તિળયું ન॰ ધરને છેક નીચે ભાગ. ૦પત્રિકા શ્રી॰ જમીન પર લખેલી (માહિતી ઇની જાહેરપત્રિકા. ભડાકા પું॰ ભેય પર અફાળાને કેાડાતું એક દારૂખાનું. ભાઠું ન॰ ભેાંચ કે ભાડું; જમીન. ૦ભાડું ન૦ જમીનનું ભાડું કે મહેસૂલ(૨)સ્મશાનમાં ખાળવાની જગાનું ભાડું. ॰રસે પું॰ લાપણના પાપડાના રસ. ૦રીંગણી સ્ત્રી॰ એક વનસ્પતિ, ન જમીનની અંદર કરેલું ઘર(૨)ભેાંયની અંદર કરેલા રસ્તા. [બાંયર માં રાખવું = અત્યન્ત ગુપ્ત રાખવું –સંતાડી રાખવું.] શિ(-શીં,-સિ,-સીં)ગ સ્રી મગફળી
[ મઉ
ન
ભોંયું વિ॰ ભામિયું; માહેતગાર. –યા પું॰ ભામિયા ભોગોલિક વિ॰ [H.] ભૂગોળ સંબંધી ભાડું ન॰ [સર॰ હૈં. માઁડી] આબુના ભાલ ભૌતિક વિ[ફં.] પંચમહાભૂત સંબંધી -તેમનું બનેલું; સ્થૂળ; જડ (૨) ભૂતયાને સંબંધી, વિદ્યા સ્ત્રી॰ ભૂતપ્રેત સંબંધી વિદ્યા (૨) ભાતિકશાસ્ત્ર. શાસ્ત્ર ન॰ ભાતેક પદાર્થાંને લગતું શાસ્ત્ર; ‘ફિઝિકસ’. શાસ્ત્રી પું॰ ભાતિકશાસ્ત્ર જાણનાર ભામ વિ॰ [સં.] પૃથ્વી સંબંધી (૨) મંગળનું (૩) પું॰ મંગળગ્રહ (૪) મંગળવાર (૫) સાટોડીના છેડ. વા(૩)ર પું॰ મંગળવાર
ભૌમિતિક વિ॰ [સં.] ભૂમિતિનું; ભૂમિતિને અંગેનું ભ્રમ પું॰ [સં.] સંદેહ (૨) ભ્રાન્તિ(3) ગોળ ફરવું તે. [–ભાગવેા =સંદેહ કે ભ્રમ દૂર કરવા કે થવે.] ૦ણુ ન॰ કરવું – રખડવું તે (૨) જીએ ભ્રમ (૩). ૦ા સ્રી॰ ભ્રમ; ભ્રાંતિ. બુદ્ધિ સ્ત્રી॰ ભ્રમમાં પડેલી – ભ્રમિત બુદ્ધિ
ભ્રમર પું [સં.] ભમરા
|
શ્રમિત વિ॰ [સં.] ભ્રમ પામેલું; ભ્રમમાં પડેલું
ભ્રષ્ટ વિ॰ [સં.] ઊંચેથી પડેલું (ર) પાપી; દુરાચારી (૩)અપવિત્ર થયેલું. તા સ્ત્રી. –ા વિ॰ સ્રી. -ષ્ટાચાર પું॰[+આચાર] ભ્રષ્ટ વર્તન; દુરાચાર; પાપ. -ષ્ટાત્મા પું[+ આત્મા]ભ્રષ્ટ –પાપી કે દુરાચારી માણસ
ભ્રંશ(“સ) પું॰ [સં.] નીચે પડવું તે; અધઃપાત ભ્રાજવું અક્રિ॰ [તં. ગ્રાન] ોભવું; પ્રકાશવું(૫.) ભ્રાત, શ્વેતા [સં. ગ્રાતૃ] પું॰ ભાઈ. -તુજ પું॰ ભત્રીને. —તૃક્તયા સ્ત્રી॰ ભાભી. -તૃતા સ્રી॰, -તૃત્વ ન॰, “તૃભાવ પું॰ ભાઈચાર. –તૃભક્ત વિ॰ ભ્રાતૃભક્તિવાળું. “તૃભક્તિ સ્રી ભાઈ પ્રત્યેની ભક્તિ – હેતપ્રીતિને ભાવ
ભ્રામક વિ॰ [સં.] ભમાવે – ભ્રમમાં નાખે એવું
ભ્રામર ન॰ [તું.] ગોળ ગોળ ફરવું તે; વમળ; ભમરી (૨) ચકરી આવવી તે (૩) મધ. –રી શ્રી॰ (સં.) એક દેવી ભ્રામરી સ્ક્રી॰ [સં.] (સં.) પાર્વતી
ભ્રાંત વિ॰ [સં.] ભ્રમિત; ભ્રાંતવાળું. “ત,−તિ [સં.]સ્રી॰ ભ્રમ; માહ; ખોટા ખ્યાલ; ખોટું જ્ઞાન (૨) શક; અંદેશ. -તિકર, -તિકારક વિ॰ ભ્રાંત ઉપજાવનારું, –તિમત પું॰ એક અલંકાર, જેમાં બે વસ્તુ વચ્ચેના સામ્યને લીધે એકબીજામાં ભ્રાંતિ થાય છે
બ્રૂ સ્ત્રી; ન૦,
(–ની) સ્ક્રી॰ [સં.] બધું; ભમ્મર ભ્રૂણ હું॰ [સં] કાચે! ગર્ભ. હત્યા સ્ત્રી॰ ગર્ભની હત્યા; ગર્ભપાત કે રહેનારા કરવે તે (એક મહાપાપ) ભ્રભંગ, બ્રશિંકાર પું॰ [É.] ભતાં ચડાવવાં તે
મ
આપું [.] ૫ વર્ગના અનુનાસિક. ૦કાર પું॰ મ અક્ષર કે ઉચ્ચાર. કારાંત વિ॰ છેડે મકારવાળું. ભ્ભા પું॰ મકાર મ પું॰ સંગીતના મધ્યમ સ્વરના સંકેત (૨) અ॰ [ત્રા. (સં. મા)] મા; નહિ
અઉ વિ॰ [ફૈ. મગ] ઘણા દિવસનું ભૂખ્યું; ભૂખથી ટળવળતું
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016105 |
| Book Title | Sarth Gujarati Jodni Kosh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gujarat Vidyapith Ahmedabad |
| Publisher | Gujarat Vidyapith Ahmedabad |
| Publication Year | 1967 |
| Total Pages | 950 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Dictionary & Dictionary |
| File Size | 28 MB |