Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 673

ભાંડવું]
ભાંડવું (૦) સ॰ક્રિ॰ [í. મળ્યુ] ગાળ દેવી (૨) ખગેાઈ કરવી (૩) ઠપકા આપવા
ભાંડંભાંડા, ભાંડાભાંડ(–ડી) (૦) સ્ત્રી [ભાંડવું' ઉપરથી] સામાસામી કે ખૂબ ભાંડવું તે ભાંડીર પું॰ [i.](સં.)વૃંદાવનમાં ગાવર્ધન પાસેના પ્રાચીન વડનું નામ (૨) તવેનું એક (ગાલાકનું) ધામ. ૦‰ન ન॰ ભાંડીરની જગાનું વન – એક વૈષ્ણવ યાત્રાસ્થાન
ભાંડુ ન॰ [રે. માદંડ (સં. શ્રદ્યુમg); સર૦ મ. માર્વક, ભાઈ બહેન વગેરે સ્વજન
T]
૬૨૮
પું
|
ભાંડું (૦) ન॰ [સં. માઙ; સર૦ મ, મી] વાસણ. - બેઘરણું; પહેાળા મેઢાની તાંબડી (૨) ભંડા; ભેદ.[-ફૂટવે] ભાંભ(–બે)ર (૦) સ્ત્રી॰ કપાળના ઉપલા અંતે ખૂણાના ઝીણા વાળ. [-કઢાવવી = તે વાળ ખંટી કઢાવવા.] ભાંભર(−ળ)કું (૦) ન॰ (ક.) ભળભાંખળું; મળસકું ભાંભરડા (૦) પું॰ ભાંભરવાના –ગાયતે અવાજ ભાંભરભાળું વિ॰ [ઉં. મમ= પાગલ; એવર્ક; મ. માવST = સરળ; સીધું + ભેળું] સાવ ભેળું
ભાંભરવું (૦) અક્રિ॰ ગાયનું બરાડવું ભાંભરું(-ળું)(૦)વિ॰ [રે. મંમરુ=અપ્રિય; અનિષ્ટ] ખરસૂરું; ખારું (૨)સ્વાદ વગરનું (૩)[રવ॰] ભારે – ખાખરા સાદવાળું ભાંભળકું ન॰ જીએ ભાંભરકું ભાંભળું વિ॰ જીએ ભાંભરું ભાંભેર (૦) સ્ક્રી॰ જુએ ભાંભર
[ ભાડવું
ભિતરિયા પું [ભાતર' ઉપરથી; હિં. મીતરિવા] મંદેરમાં છેક મૂર્તિ પાસે રહેનારા સેવક
|
ભિત્તિ સ્ક્રી॰ [સં.]ભાંત. ચિત્ર ન॰ ભીંત પરનું ચિત્ર; ‘કેસ્કો’ ભિનવાવવું સક્રિ॰ ‘ભિનાવવું’, ભીનવનું’નું પ્રેરક ભિનાવું અક્રિ॰ [‘ભીનું’ પરથી; સર૦ મ. મિનળ](સુ.) પલળવું; ભીંજાયું. -વવું સક્રિ૦ (પ્રેરક) ભાનવવું
ભિન્ન વિ॰ [ä.] જુદું; કેરવાળું (૨) ભાંગેલું. ॰તા સ્ત્રી, ૦૯ ન॰ જુદાપણું. ૦ભાવ પું॰ જુદાઈ, ભેદભાવ. ચિ વિ જુદી રુચિવાળું, ૦ાઁ વિભિન્ન -- જુદા જુદા વર્ણ કે રંગનું.--સાંગ ૧૦ [+] ‘મેં ટસા' (ગ.)
ભિયા પું॰ જીએ! લયા ભિલાનું ન॰ ચકામું
ભિલાનું ન॰, –મે પું॰ [સં. મજ્જાતTM; સર૦ હિં. મિાવા, મ. મિલાવા] એક ઝાડ કે તેનું ફળ. [ભિલામેા ઉરાડવા = દુશ્મનાવટ વહેરવી; ઠેર ઠેર કજિયાનાં મૂળ રાપવાં, –મારવા = ભિલામાનું તેલ કાઢવું (૨)ભિલામાનું તેલ ચેાપડવું.] બિલ પું॰ [i.] જુએ ભીલ જિલ્લામ ન૦ +(૫.) જીએ બિલાસું
ભિખાર(–રી)વેઢા પું૦ ૦ ૧૦ ભિખારીના જેવું વર્તન ભિખારી વિ॰ (૨)પું॰મવ૦; (સં. મિક્ષારિન્); fĒ.] ભીખ માગનાર. –રું વિ॰ (ર) ન૦ ભિખારી (તુચ્છકારમાં) ભિખાવવું અક્રિ॰ જીએ ભિખાડવું ભિખાવું અક્રિ॰ ‘ભીખવું'નું કર્મણિ ભિખ્ખુ પું॰ [પાલી] બૌદ્ધ સાધુ – ભિક્ષુક ભિજવાવવું સક્રિ॰ ‘ભીજવવું’તું પ્રેરક [કર્મણિ ભિજાવવું સક્રિ॰, ભિજાવું અક્રિ॰ ‘ભીજવું'નું પ્રેરક ને ભિડાવવું સક્રિ॰ ભીડવું'નું પ્રેરક (ર) કસવું; ખાંધવું. ઉદા૦ ખટન ભિડાવ્યાં નથી (૩) દખાવવું; ભેટવું (૪) ગુંચવાડામાં નાખવું; ગભરાવવું (૫) અંટસ પડાવવેા (૬) ધમકાવવું ભિડાવું અક્રિ॰ ‘ભીડવું'નું કર્મણ (૨) ભીડમાં આવવું (૩) સંકડાવું; બદવું
ભિક્ષા સ્ક્રી॰ [i.]ભીખ(૨)ભિક્ષામાં મળેલી વસ્તુ. [—આપવી, મળવી, માગવી, લેવી.] ટન ન॰ [+મટન] ભિક્ષાને માટે ફરવું તે. ન્ન ન॰ [+ શ્રī] ભીખી આણેલું અન્ન. પાત્ર ન૦ ભીખ માગવાનું વાસણ, ॰ વિ॰ [+TMË]ભિક્ષા માગનારું, ॰વૃત્તિ સ્રી૰ ભિક્ષાથી ચલાવેલું ગુજરાન; બિક્ષાના ધંધા ભિક્ષુ, ॰ક પું॰ [સં.] માગણ (૨) ભિક્ષા ઉપર નભનાર (૩) બૌદ્ધ સાધુ. કી, ૦ણી સ્ત્રી સ્ત્રી ભિક્ષુ. ~ ન૦ ભિખાડ(–૨)વું સક્રિ॰ ‘ભીખવું’નું પ્રેરક ભિખારચાટ વિ॰ [જુએ ભિખારી] ભિખારી જેવું (૨) ભૂખડું ભિખારણ સ્ત્રી॰ [જુએ ભિખારી] માગણ સ્ત્રી. –જું વિ॰ (૨) ન॰ ભિખારી (તુચ્છકારમાં),
|
|
ભિલ્લુ પું॰ [જીએ ભારુ પું॰] રમતને સાથી ભિષક(—,-જ) પું॰ [સં.] વૈદ્ય. શાસ્ત્ર ન॰ વૈદકશાસ્ર ભિસ્તી પું॰ [રાર હિં. મિતી; મ. મિસ્ત; જા. વર્દિત = વિશ્વાસ ઉપરથી ] પખાલી
ભગડું ન॰ [ત્રા. ર્મિા = બળેલેા ભાગ] છાલ કે ચામડીનું કઠણ !ડું; ભીંગડું, ભિંગડાં નીકળવાં = દમ નીકળવે; હેરાન થઈ જવું; પરાસ્ત થયું.]
ભિંગારા પું॰ [સં. મૃકા; પ્રા. મિ] ભમરે. –રી સ્ત્રી ભમરી ભિડ(–ઢ)માળ સ્ક્રી॰ [સં. મિવિqાજી; પ્રા. મિહિમા, મિંટિયાજી; સર॰ હિં. મિટ્ટિા, ૧. મિડી, મિટ્ટીપા(-)] ગેફણ દિપાલ પું॰ [સં.] ગાણ; ભિડેમાળ ભી સ્ક્રી॰ [i.] (૫.) લય; ડર
ભીખ સ્ત્રી॰ [ત્રા. મિયલ (સં. મૈક્ષ); સર૦ હિં.; મ. મી] ભીખનું તે (૨) ભાખીને મેળવેલી વસ્તુ, [-માગવી.] નું છેકર્= ભીખીને મેળવેલાં કપડાં વગેરે પહેરાવીને જ ઉછેરવાની માનતાવાળું -ન જીવતાંનું જીવતું છે!કરું. ॰મંગું વિ॰ [સર॰ હિં. મીણમંī] ભીખ માગનારું; ભિખારી [ક્રિ॰ ભિખારી થવું ભીખવું સકિ॰ [સં.મિશ્, પ્રા. મિવવ] ખેરાત માગવી (૨)અ૦ ભાછરું વિ॰ [ન્તુ ભીંછાં] ભુંડના જેવા બરડ અને ઊભા (વાળ) (૨)ન॰ નુ ભીંછાં [[ભીજવાળું (કર્મણિ ] ભીજવવું સક્રિન્તુ ભીજવું]ભીંજવવું; ભીનું કરવું; પલાળવું. ભીજૐ અ૰ક્રિં॰ [હિં. મિનાના (સં. અમ્પંગ્); સર૦ છે. મિના = અલ્ટંગ; માલિશ] ભીંજવું; ભીનું થવું; પલળવું ભીડ સ્ત્રી॰ [વે. મિટ્ટ = ભીડવું; સર૦ હિઁ.; મેં. મિટ્ટ] ગિરદી (૨) તંગી (૩) પું૦ ભાડા એજાર. [–ટાળવી,ભાંગવી = મુશ્કેલીમાં મદદ કરવી. “પઢવી = જરૂર પડવી; તંગી જણાવી(૨) મુશ્કેલીમાં આવવું.] ભંજન વિ॰ ભીડ ભાંગે એવું; પરગજુ (૨) પું॰ પ્રભુ ભીડવું સક્રિ॰ [વે. મિટ્ટ] વાસવું; બંધ કરવું (ર) કસવું; બાંધવું (૩) દબાવવું; ભેટવું (૪) અક્રિ॰ +ભડવું; ઝૂઝવું