Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 668

ભાઉ]
૬૨૩
[ભાઠું
ભાઉ છું. [., મ. (સં. ઝાડૂ)] ભાઈ. સાહેબ પૃ[મ.] ભાગીરથી સ્ત્રી, કિં. (સં.) ગંગા નદી પેશ્વાઈને એક ઇલકાબ; ભાઈ સાહેબ
ભાગુ વિ. [‘ભાગવું” ઉપરથી મહેનતથી કંટાળનારું; આળસુ ભાએ(ચ-વે) ૧૦ + જુઓ ભાગ્ય (પ.)
(૨) મુશ્કેલ; મહેનતનું
[ડરે નહિ ભાકટ વેઠ [સર૦ મ.; જુઓ બાખડું] વાંઝિયું (૨) દૂધ દેતું ભાગું [િ‘ભાગ’ ઉપરથી]–ને કારણે; લીધે. ઉદાદુઃખ ભાગા બંધ થયેલું; ઊંચી ગયેલું. ૦કથા સ્ત્રીઅશકય વાત
ભાગેડુ છું. [ભાગવું ઉપરથી] નાસી જનાર ભાખર(–) પં. [સર૦ મ. માતર; (d. ઝરઝ = શેકવું ઉપરથી] | ભાગવ૮ વિ. [‘ભાગ” ઉપરથી] વચલા વાંઘાનું મેટો જડે રેટલો. –રી સ્ત્રી જાડી કઠણ જેટલી
ભાગળ સ્ત્રી [સર૦ . મા-મા; મ. માંસાળી = વાવ્યા વિના ભાખવું સક્રે. [સં. માપ ] બલવું (૨) ભવિષ્ય કહેવું રાખેલે ભાગ] શહેરના કેટને દરવાજો (૨) ગામનું પાદર (૩) ભાખા સ્ત્રી + ભાષા; બોલી (૨) હિંદી ભાષા (બેલી)
બજાર; ચકલું. [ભાગેળ જેવુંપહોળું, વકાસેલું છે. ભાગેળે ભાટિયું નવ (કા.) ઘૂંટણિયુંગઠણ. [ભાડિયાં ભરવાં.] જવું = ઝાડે ફરવા જવું. -દીવા કરવા = બધે જાહેર કરવું.] ભાગ કું. [સં.] અંશ; હિસ્સે (૨) પુસ્તકને હિસે. ઉદાહ | ભાગ્ય ન૦ [.]નરીબ. [-ઊઘડવું, ફળવું =ભાગ્યવાન -સુખી ભાગ પહેલે (૩) ભાગાકાર (ગ.). [-કાઢી નાખ = ભાગિયા થવું. -ફરવું= દુર્ભાગ્યની દશા બદલાઈને સારી દશા શરૂ થવી; મટવું. –ચાલ =(ગ.) ભાગી શકાવું. ઉદા. ૨૦ ની સંખ્યાને | સુખપ્રાપ્તિ થવા લાગવી. -ફરી વળવું, -વું = અવદશા પાંચ વડે ભાગ ચાલશે.-૫ =વહેચાવું, કશાનો હિસ્સે થે. | થવી.] ૦રેખા સ્ત્રી, હાથની નસીબ બતાવતી રેખા. ૦વશાત -રાખવે =કોઈ કામધંધામાં ભાગીયા તરીકે જોડાવું, ભાગિયા અ. નસીબજોગે. ૦વંત, વાન, ૦શાળી વિ૦ નસીબદાર, બનવું.] ચિન ન૦ ભાગાકારનું) ચિહન (ગ.). ૦જાતિ સ્ત્રી, વિધાતા પુત્ર ભાગ્યના ઘડનાર; પરમેશ્વર. વહીન વિઠકમનસીબ (ગ.) અપૂર્ણા કને સરખા છેદમાં રૂપાંતર કરવું તે. [– અપૂર્ણાંક | ભાગ્યાનું ચિહ્ન ન૦ જુઓ “ભાગાહન = સાદું અપૂર્ણા ક.] ફલ(-ળ) ન૦ ભાગમાં આવે તે; ભાગ- 1 ભાયું છું વિ૦ [ભાગવું +તૂટવું] ભાંગેલુંટેલું (૨) સળંગ કે કાર. બટાઈ સ્ત્રી [હિં. વાંટના (સં. વંટ)] મહેસૂલ તરીકે અટકયા વગર નહિ એવું; તૂટક ખેતીની ઊપજને ભાગ આપવો તે. હું ભાંગેલું; તૂટેલું ભાગ્યે અ૦ [સં.] કદાચ; વંચિત ; જવલ્લે (૨) ખરું; ફાટવાળું (માટીનું વાસણ). [ભાગલા પગ= | ભાચરે ૫૦ [સર૦ મ. માર = ભઠ્ઠી] એક માટીનું વાસણ. નાઉમેદી; નિરાશા. ભાગલાં હાડકાં = હરામ હાડકાં; આળસુ | [ભાચરા જેવું = મેટું, પહેલું ને બેડોળ]. -રિયું ન૦ નાને પણું.હાથપગનું ભાગલું = આળસુ, ઢીલું. ભાગલે પગે = ડરતાં ભાચર ડરતાં (૨) નિરાશ થઈને.] લે ડું ભાગ; ટુકડે. [ભાગલા | ભાજક ૫૦ [.] ભાગનાર સંખ્યા (ગ.) પાઠવા = ભાગ કરવા.] (૨) માતાના નિવેદ્યને થાળ
ભાજન ન૦ [સં.] વાસણ; પાત્ર (૨) (સમાસને અંતે) આધારભાગવત વિ૦ [સં.] ભગવાનને લગતું (૨) ન૦ (સં.) અઢાર | સ્થાન, અધિકારી, એ અર્થ બતાવે છે. ઉદા. દયાભાજન પુરાણોમાંનું એક
ભાજવું અ૦િ (૨) સીક્રેટ જુઓ ભાંજવું ભાગવું અ૦િ [જુઓ ભાંગવું] તૂટવું; કકડા થવા; નાશ પામવું ભાજી સ્ત્રી [પ્રા. મન્નિમા; સર૦ હિં., મ.] શાક લાયક કુમળા (૨) દૂર થવું; મટકું (જેમ કે, ભે, ભૂખતરસ, જરૂર ઈ૦) (૩) | છોડ કે તેનું શાક. ૦ખાઉ વિ૦ ભાજી ખાનારું (૨) [લા.] દેવાળું કાઢવું (જેમ કે, પેઢી ભાગી) (૪) [સર૦ fહં. મામાના] તાકાત વગરનું. ૦૫ાલ પું. ભાજી પાલો વગેરે. મૂળ ૫૦ નાસવું (૫) સક્રિ. કકડા કરવા; તોડવું (૬) લુંટીને પાયમાલ બ૦૧૦ મૂળે અને તેવી ભાજી (૨) [લા.] તુચ્છ – લેખામાં ન કરવું (જેમ કે ગામ) (૭) અદા ન કરવું, પાછું ને વાળવું (જેમ કે લેવા જેવી વસ્તુ ગણ, વ્યાજ) (૮) દૂર કરવું; મટાડવું (જેમ કે, ભે, ભૂખ, જરૂર | ભાજ્ય વિ૦ [સં.] ભાગી શકાય તેવું (૨) ૧૦ ભાગવાની રકમ ઈ૦)(૯) ભાગ કરવા; ભાગાકાર કર (ગ) (૧૦)[. મ7] ભાટ ૫૦ [., બા. મટ્ટ; સર૦ ૬િ, ૫.] રાજાઓના ગુણગાન વણવું (દોરડું). [ભાગી જવું = નાસી જવું (૨) તૂટી જવું. ભાગી ગાનાર એક જ્ઞાતિને માણસ (૨) [લા.] ખુશામતિયે. ન્ચારણ રાત= પાછલી રાત, મધ્યરાત્રિ પછી સમય.]
j૦ બ૦ ૧૦ ભાટ અને ચારણ જાતિના લોકે (૨) પં. ભાટ ભાગળ સ્ત્રી, જુઓ ભાગોળ. -ળિયે મું. દુકાનદાર (૨) કે ચારણ. ૦૭ી સ્ત્રી, ભાટણ (તિરસ્કારમાં). ૦ણ સ્ત્રી, ભાટ ભાગોળને શહેરના દરવાજાને કારકુન
કે ભાટની સ્ત્રી, વેઢા મુંબ૦૧૦ ભાટની પેઠે અતિશયોક્તિથી ભાગાકાર પું[સં.] ભાગવું છે કે તેથી આવતી રકમ (ગ.) વખાણ કરવાં તે. –ટાઈ સ્ત્રી, ભાટનું કામ-પદ (૨) ભાટડા ભાગાઢ પુંઢોરને હાડકાંવાળો ભાગ (પંઠને ?)
ભાયિણ સ્ત્રી, ભાટિયાની કે ભાટિયા જ્ઞાતિની સ્ત્રી ભાગાનુબંધ ન૦ [i.] પૂર્ણાક સહિત અપૂર્ણાંક આંકડ (ગ) | ભાટિયા ૫૦ [સં. મ પરથી; હિં. માટિયા, મ. માથા] એ ભાગાભાગ(-ગી) સ્ત્રી [‘ભાગવું” ઉપરથી] નાસાનાસ નામની એક જ્ઞાતિને માણસ (૨) [સં. માટે = ભાડું; અથવા ભાગિયું વિ. [‘ભાગ” ઉપરથી] ભાગીદાર. પણ સ્ત્રી ભાગી- ભાડું ઉપરથી ?] દૂધ વેચનાર; ઘાંચી (૩) કાછિયે (ગામડામાં) દાર સ્ત્રી. - j૦ ભાગીદાર
ભાઠ સ્ત્રી, હું ન [પ્રા. ભટ્ટ (સં. મg)] ચામડી છોલાઈ પડેલું ભાગીદાર ૫૦ [ભાગ +0. ઢાર] ભાગવાળે; હિસ્સેદાર (૨) ] ચાંદું, -કાળું વિ૦ ભાઠાવાળું ગોઢિયે; સાથી. ૦ણ સ્ત્રી ભાગિયણ. -રી સ્ત્રી, ભાગીદાર- | ભાતું ન૦ [સર૦ fહં. માઠ; હિં, મ. માટે; સર૦ સે. મઠ્ઠી ધૂળ પણું; પતિયાળું
| વિનાની સપાટ જમીન] નદીકાંઠાની રેતાળ જમીન (૨) છીછરા