________________
ભડક]
[ભથ
ભઠક સ્ત્રી [ભડક ઉપરથી] ચમક; બીક; ડર. [-કાઢવી = ડર | ભાડાઈ સ્ત્રી, ભડપણું; બહાદુરી દૂર કરો. -પેસવી = ડરવા લાગવું; બીવું. -ભાગવી =ડર ભડાક અ૦ [૧૦] ભડાકા સાથે (૨) તરત
જો કે કાઢવો.] ૦ણ(–ણું) વિ. બીકણ; ચમકનારું | ભડાકે પું[જુઓ ભડાક] ધડાકે (૨) બંદુક ફૂટવાને અવાજ ભડકવું અ૦િ [સર૦ મ. મ ; હિં. મરવાના; ભડ ર૦૦ | (૩) ગપગેળે. [-કર, થ = બંદૂક ફૂટવાને અવાજ કરે ઉપરથી] ચમકવું; ઓચિંતું ડરવું. [ભડકાવવું સક્રિ. (પ્રેરક)] – થો; બાર કર -- કે (૨) ચેકી ઉઠાય તેવું કંઈ કામ કે ભકિયું વિ૦ [ભડકે' ઉપરથી] ભડકે બળે તેવું (૨) [“ભડક’ | તકરાર કરવાં – થવાં. -ભારે = જુસ્સાથી કામ કરી નાખવું પરથી] ભડકે એવું; ભડકણ (૩) ન૦ [ભડકે ઉપરથી; સર૦ મ. | (૨) નિઃસંકેચ બલવું (૩) ગપગોળો છેડો.] મળ] ગંધક ને ધીને ૨ (૪) [જુઓ ભળકિયું] દર્શનિયું | ભડભડ અ૦ [૨૦] ભડ ભડ; એવા અવાજ સાથે (૨) એકદમ. ભ(૦૨)કી સ્ત્રી- [જુઓ ભરડકી] રાબડી કે કાંજી જેવી એક | -૬(ડી) સ્ત્રી ભડભડ અવાજ (૨) ધાંધલ ધમપછાડા વાની. -કે ન ઘટ રાબ જેવી એક વાની; ભરડ | ભહાભૂટ સ્ત્રી; ન૦ [૨૦] ધાંધલ (૨) વેરણછેરણ ભડકું ન૦, કે ૫૦ [ભડ (ર૧૦) ઉપરથી] અગ્નિ ભભૂકો | ભાડું ન [પ્રા. મિત્તા (સં. મિત્તરૂ)] ઘરની આગલી દીવાલ (૨) (૨) ઝાળ; લાય. [ભડકે બળવું = ખૂબ જોરથી – ભડ ભડ બળવું. પડદા તરીકે કરાતી પાતળી દીવાલ. [-ભરવું = ભડાની દીવાલ ભડકે ઊઠો = ભારે દુઃખ થવું; દિલમાં બળી ઊઠવું (૨) વ્યર્થ ચણવી. ભડે બેસવું = પડી ભાગવું; વણસવું (૨) દેવાળું કાઢવું જવું. –થ = અગ્નિને ભભક થે; મેટી ઝાળે બળવું (૨) (૩) નસંતાન જવું (૪) કમાણું ન ચાલવી.] કજિયે થ.]
ભડભડ અ૦ [૨૦] જુઓ ભડાભડ ભઠત ન [ભડથાવું ઉપરથી] ભડથાવીને તૈયાર કરેલું શાક રીંગણ) ભણું છું. ભાણ; ભાનુ સર્ચ. [–જાતે = સૂર્યાસ્ત વખતે; સાંજે] ભડથાવું અક્રિ. [જુઓ ભડથું] ભડસાળમાં ચડવું – બફાવું ભણ (૩) સ્ત્રી ભણવું-બોલવું તે કે બોલ. ૦ ૦ ભણકે
-સીઝવું. [ભ૦થાવવું સક્રિ. (પ્રેરક)] [થાયેલો પદાર્થ ભણકાર(–), ભણકે પૃ૦ [સં. મળ ઉપરથી? (ર૦)] કક્ષાના * ભથિયું, ભડથું ન [ar. મહત્ત =શળ ઉપર શેકેલું માંસ) ભડ- અવાજની આગાહી કે ગુંજારવ –ના)ભણકારા થવા,વાગવા ભદું ન૦ [સર૦ ભડથું] જાળી પડી ગયેલી કાચી કેરી
= આવવાની કે બનવાની આગાહી થવી.] ભડભડ અ૦ [૨૦] એવા અવાજથી (૨) જોરથી; ઝટ. ૦૬ | ભણણી સ્ત્રી ભણવું તે; ભણતર અક્રિટ વગર વિચાર્યું બોલવું (૨) ભડભડ સળગવું; ઓચિંતું ભણતર નવ [‘ભણવું' ઉપરથી] ભણેલું તે; શિક્ષણ સળગવું (૩) ભભડવું; ખાવાનું મન થયું. [ભડભડી ઊઠવું = | ભણભણવું અ૦િ [૧૦] ભણભણ એવો અવાજ થવો ધંધવાઈને એકદમ સળગી ઊઠવું (૨) મનમાં ભરાયેલો ગુસ્સે ભણવું સક્રિ. સં. મ ] શીખવું (૨) બોલવું, કહેવું. ઉદા. એકદમ કાઢો .] -હાટ પં. ભડભડવું તે (૨) ભડભડ એ | ભણે નરસૈયે (૩) વાંચવું. [ભણવું ગણવું = અભ્યાસ કરે અવાજ (૩) અ. એવા અવાજથી. -કિયું વિ. મનમાં જે હોય તેમ જ તેનો ઉપયોગ - અમલ કરી જાણો. ભણીગણીને = તે કહી દેનારું; ગુપ્ત ન રાખી શકે એવું
અભ્યાસ કરીને તેમજ પાવરધા – હોશિયાર થઈને. (અગિયાર) ભડભાણું વિ[ભડ(સે. વટ્ટ) + ભાગણું (સં.માન)] બડભાગી; ભણ જવા = પોબારા ગણી જવા; (લઈને નાસી જવું.] ભારે ભાગ્યશાળી [ભાદર્યું (૨) આબરૂદાર (૩) બહાદુર | ભણામણ ન૦, –ણી સ્ત્રી [‘ભણવું' ઉપરથી] ભણવાની ફી કે ભડભાદર વિ. [ભડ (રે. વડુ) ભાદર (સં. મદ્રાઁ)] મોટું; ભર્યું- તેનું ખરચ ભડલી(–ી) સ્ત્રી (સં.) ઋતુ, વરસાદ વગેરે ભાખનારી એક | ભણાવવું સ૦િ [‘ભણનું પ્રેરક] શીખવવું (૨) પાઠ કરાવો;
વ્યકિત. ૦વાથ,૦વાયક (૫) ન૦ ભડલીનું ભાખેલું વાક- ઉચ્ચારાવવું [ભણાવી મૂકવું = શીખવી – સમજાવી રાખવું.] એવી લોકપ્તિ
ભણાવું અક્રિ. ‘ભણવું’નું કર્મણિ [તરફ; બાજુએ ભઠવાઈ સ્ત્રી, જુઓ “ભડવો'માં
ભણ અ [વા. પેણ (ä. પ્રેક્ષ) ઉપરથી? સર૦ મ. હળ] ભઠવાઉ વિ. [જુઓ ભડવું] + ભડ; લડાયક; બહાદુર; જબરું ભતકું ન૦, ભતકે ૫૦ [સર૦ ૫.; (રવ૦)] (સુ) લાકડીને ભડવીર પુત્ર [(સે. વા? કે સં. મટ) વીર] બહાદુર યોદ્ધા સપાટ – પ્રહાર (ર) [લા.] ફાંસ; આડખીલી. [ભતકું મૂકવું, ભઠવું અ૦િ [જુઓ ભીડવું (લડવું)] ઝૂઝવું; લડવું
મેલવું, ભતકે માર =ધબો માર; પ્રહાર કરો (૨) ભઠ [સર૦ હિં; ૫. મરવા (સં. મંડ, કે મ = ભાડે આપવું [લા.] ફાંસ મારવી; આડખીલી કરવી.] પરથી કે ‘ભડ'+ વા નિંદાત્મક)] પિતાની સ્ત્રીના વ્યભિચાર ઉપર ભd(–ળું) ન૦ [સર૦ હિં, મ. મત્તા (સં. મ, ના. મત્ત)] ભાતું જીવનાર (૨) વિસ્થાને સાથી; તેને દલાલ (૩) સ્ત્રીવશ પતિ. કે તે બદલ અપાતા પૈસા (૨) ખાસ કામ માટે પગાર ઉપરાંત -વાઈ સ્ત્રી ભડવાનું કામ કે કમાઈ (૨) બાયલાપણું. [-ફૂટવી અપાતું મહેનતાણું કે ખરચી = વેશ્યાઓ મેળવી આપવાનો ધંધો કરવો].
ભત્રીજાજમાઈ, ભત્રીજાવહુ, ભત્રીજી જુઓ “ભત્રીજમાં ભસાળી સ્ત્રી [ભડ (રે. મારું = ભઠ્ઠી) +સાળ (રાછા કે છાર ); | ભત્રીજો પુત્ર [કા. મત્તઝ (સં. સ્ત્રાવ્ય); fઉં. મતીના] ભાઈને
સર૦ મ. મદત =ભાડ માટેનું ફુટકળ બળતણ ચૂલા કે સગડીને | કે પતિપત્નીના ભાઈને દીકરે. –જાવહુ સ્ત્રી ભત્રીજાની વહુ. ઊની રાખવાળો ભાગ
-જાજમાઈ ભત્રીજીને વર. -જી સ્ત્રી, ભાઈની કે પતિભડળી સ્ત્રી જુઓ ભડલી
પત્નીના ભાઈની દીકરી
[ભરાઈ થયેલી ફાટ ભટંગ અ [રવ૦] (કાંઈ પડવાને અવાજ)
ભથ સ્ત્રી [સર૦ ભઠેરું] (કા.) જમીનની, પાણી ભરેલી કે પાણી
मरय
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org