Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 643

બાંગો]
૫૯૮
[ બિનઅમલ
બાંગે (૧) પુંઠ પાણી વહેવાની કાવડ (૨) મેઈદંડાને છઠ્ઠો દાવ! =બંધ વડે જકડીને ચાલ્યા જવું (૨) બાંધીને લઈ જવું. બાંધી બાંઘ(–ઘે)ડવું, બાંઘાટવું (૦) અક્રિ. [૨૦] આરડવું (૨) ( દડીનું = બેવડા કાઠાનું; જાડા મજબૂત બાંધાનું (શરીર). બાંધી [લા.] બૂમ પાડીને - જોરથી રડવું
મૂઠી = સચવાઈ રહેલો ભાર –વકર. બાંધી લેવું =જવાબ બાંઝ (૦) ૦ [સર૦ હિં.] (હિમાલયનું) એક વૃક્ષ
આપતાં ગૂંચવાઈ જાય અથવા પિતાના જવાબથી પિતે બંધાઈ બાંટ (૦) ૧૦ સ્ત્રીઓને પહેરવાનું એક જાતનું રેશમી વસ્ત્ર (૨) જાય તેમ કરવું (૨) કબૂલત અથવા ઠરાવને વળગી રહે તેમ કરવું [હિં.] બાટ; કાટલાંને સટ (૩) [વા. વંટ (સં. વ7)] કાંટા; (૩) તાબે કરવું; વશીકરણ કરવું. બાંધી વાત = ઉઘાડી ન પડેલી ખુપરા (૪) પં. [જુઓ બાટ] એક મીઠી વાની બાટ (૫) -ન પાડવાની વાત. બાંધ્યું મ= (બૈરાંઓમાં) એક વાર જમ[સર૦ હિં.] એક વનસ્પતિ (ખેતરમાં નકામી ઊગે છે)
વાનું વ્રત. બાંધે પગ = એક જગાએ લાંબો વખત સ્થિર રહેવું બાંટવું (૦) ૧૦ [‘બાંટું ઉપરથી] એક ઝાડવું (૨) સક્રિ. [સં. તે. બાં રૂપિયે = આખે રૂપિયે (પરચૂરણ નહીં).] વંટ; સર૦ હિં. ઊંટના] વહેંચવું
બાંધે (૦) ૫૦ [‘બાંધવું' પરથી] બંધારણ; કાઠું (૨) બંધન બાંટું (૯) વિ[જુઓ બાંઠ; સર૦ મ. વાંz] બરાબર ન વધેલું; | બાબલાઈ, બાંબલી (૧) સ્ત્રી, જુઓ બામલાઈ કણસલાં બંધાયેલ નહિ તેવું (૨) ન૦ થોડા વરસાદને લીધે તેવો બાંબુ છું. [૪.] પિલો વાંસ; બાબુ રહેલે જુવારબાજરીને છોડ
બાંભ(–) (૯) પં. પિચ પથ્થર બાંઠ –ડિયું (૯) વિ[4., પ્રા. ચં] ઠીંગણું, ગટ્ટ; બાઠું બાંય (બ૦) સ્ત્રી [સં. વાદુ ઉપરથી; સર૦ હિં.વાંઢ] હાથને બાંધિયું () વિ૦ જુએ બાંડું (૨) ન૦ ટુંકી બાંયનું પહેરણ, ઢાંકો અંગરખા, ચાળી વગેરેને ભાગ (૨) હાથ (૩) [લા.] - j૦ જુઓ બાંડે
મદદ. [-ઝાલવી, પકડવી = મદદ કરવી; સહાય થવું.] ઘર બાંડું (૦) વિ૦ [સર૦ હિં. વાં[] પૂંછડી વગરનું (૨) વરવું પુજામીન; જમાન. ૦ધરી સ્ત્રી જામીનગીરી. ૦વર પુ. જાનમાં (કાંઈક અપૂર્ણતાને લીધે) (૩) ખુલું, ઉઘાડું (તરવાર). –ડો ગયેલો જાન જેનું લગ્ન પણ સાથે સાથે થઈ જાય તે j૦ [સર૦ મ. વાંટા] મુસલમાન (તુચ્છકારવાચક)
બાયું ન [‘બાંય' ઉપરથી] કમાડને જડવામાં આવતો આડો લાટ બાંદડી, બાંદી (૨) સ્ત્રી [સર૦ fહું., મ. (સં., ગ્રા. યંતી; I. (૨) [fહું, વાર્થો] નરઘાનું બાયું વં)] ગુલામડી
બિગડવું અ૦િ [વિરાટના; મ. વિઘટ] + જુઓ બગડવું બાંધ(૦) પં. [જુઓ બાંધવું] પુસ્ત; પાળ (૨) બંધ. કામ ન બિગાડ કું. [fહું, સર૦ મ. વિઘાર] જુઓ બગાડ બાંધવા-ચણવાનું કામ. ૦૮ શ્રી બાંધવું ને છોડવું તે (૨) બિચારું વિ૦ [1. વેવાઈ] બીચારું; દુઃખી; રાંક; બાપડું [લા.] તોડ; છૂટ મૂકવી તે; માંડવાળ. [–ની વાત = એકએકના | બિછા(વ્ય)ત સ્ત્રી [‘બિછાવવું' ઉપરથી; સર૦ મ. વિછીથ7] પેચમાં રમવાની વાત (૨) ડાહ્યા અને અનુભવીની સલાહ લેવી | પાથરણું; જાજમ પડે એવી વિકટ વાત (૩) માંડવાળ કરવા યોગ્ય બાબત.] ૦ણ | બિછાનું ન૦ [‘બિછાવવું' પરથી; સર૦ હિં. વિદાવન, વિછના; સ્ત્રી બાંધવાનું કપડું (૨) બંધન; ગાંઠ. ૦ણી સ્ત્રી બાંધવાની | મ. વિછ(–ોના] પાથરણું; બિછાવવાનું કાંઈક વસ્ત્ર (૨) પથારી રીત (૨) બંધામણી (૩) રચના; ઇબારત (૪) વચ્ચે વચ્ચે | [-પાથરવું, બિછાવવું). ચત સ્ત્રીજુઓ બિછાત બાંધીને જુદા રંગ રંગવાની રીત (૫) તેવી રીતે રંગેલું કપડું બાંધણું | બિછાવટ ન૦ [‘બિછાવવું' પરથી] બિછાવવું તે (૬) ઈછાવે; કઈ શરતથી બંધાવું તે; કંટ્રાટની શરત કે બંધન. | બિછાવડાવવું સક્રિ. “બિછાવવુંનું પ્રેરક (-આપવી). ૦ણીગર ૫૦ બાંધણી રંગનાર. ૦ણું ન બાંધીને બિછાવવું સક્રેટ [. વિ + છાય; સર૦ .િ વિંછીના, મ. રંગેલું કપડું (૨) વેર; અંટસ. [બાંધણાં છેઠવાં = નમતું આપવું; વિછવગે] પાથરવું. [બિછાવાવું અક્રિ. (કર્મણ)] હારી – થાકીને છોડી દેવું.].
બિનેરી સ્ત્રી બોરાનું ઝાડ. -ર ન [સં. વીનપૂર પ્રા. વિના; બાંધલું (૦) ન૦ કબ્રસ્તાન; મશાન
સર૦ હિંવિનti] એક ફળ બાંધવ j૦ [સં.] ભાઈ (૨) સગે
બિઝિક સ્ત્રી [{.] પત્તાંની એક રમત બાંધવું (૯) સકે. [સં. વધ] બંધ વડે કોઈ વસ્તુને જકડવી, | બિઠ, લવણ ૧૦ [i] એક જાતનું બનાવટી મીઠું જેમ કે, હાથપગ બાંધવા (૨) કઈ વસ્તુ પર (તેને લપેટીને કે | બિહાર સ્ત્રી અવરેહની માંડ (સંગીત) અંદર લઈ લઈને) બંધ લગાવો. જેમ કે, પડીકા પર દેરી બિહાલ પું[સં.) બિલાડી બાંધો; પિટલી બાંધવી (૩) કાયદે, નિયમ, વચન, શરત ઈરાની | બિડાવવું સક્રિક, બિડાવું અશ્કેિટ બીડવું નું પ્રેરક ને કર્મણિ મર્યાદામાં -બંધનમાં મૂકવું; તેની હદમાં રાખવું-અતરવું | બિન કું. [.] દીકરો (કેને દીકરે એ કહેવા માટે પ્રાયઃ અંકુશમાં લેવું (૪) બનાવવું, રચવું (જેમ કે, ઘર, દીવાલ, પુલ, { (ફારસીની રીતે) આ વપરાય છે. જેમ કે, હરિલાલ છગનલાલ પાઘડી, ફેટે ઈ૦) (૫) કેાઈ પાયા કે આધાર ઉપર કપના, | બિન કૃષ્ણદાસ; મહમદ બિન કાસિમ) તર્ક કે આશા રચવી. જેમ કે, તર્ક બાંધો, આશા બાંધવી (૬) | બિન અ [સર૦ હિં., H.; સં. વિના, પ્રા. વિI] વિણ; વિના (૨) નક્કી કરવું; ઠરાવવું. જેમ કે, એમને ત્યાં મહિનાનું કામ બાંધ્યું સમાસમાં પૂર્વપદ તરીકે નિષેધ કે અભાવ સૂચવે છે. અટકાવ છે; વાર બાંધવા (૭) સાથે લઈ જવા એકઠું કરવું. જેમ કે, સૈ ! વિ૦ પ્રતિબંધ કે રોકાણ વિનાનું, અદાલતી વિ૦ અદાલતના પિતાપિતાનાં પાપપુણ્ય બાંધશે. [બાંધી આબરૂ = ઉઘાડી ન ! ક્ષેત્રનું નહિ એવું, ‘એકસ્ટ્રા જ્યુડિશિયલ'. અનુભવી વિ૦ અનુપડેલી આબરૂ. બાંધી કમરનું = કટિબદ્ધ; તૈયાર. બાંધી જવું | ભવરહિત. ૦અમલ પં. (કાયદાથી) અમલ કરવો જોઈએ ને