Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 615

ફદિયું ]
|
દિયું ન॰ પૈસે (૨) ચાર પાઈ (મુંબઈ) (૩) નાની ગળી ભાખરી ફના વિ॰ [મ.] નાશ પામેલું; પાયમાલ [−કરવું, થવું]. ફા તિયા [+‰. હ્રાતિહહ્દ] પું॰ ખ૦૧૦ સમૂળગા નાશ [~કરી નાખવું, થઈ જવું]. નિલશહ પું॰ [+ઞ. વિરરાવ] ગુરુના ધ્યાનમાં લીન થઈ જવું તે. ૦લિા પું॰ [+ X.ાિē] ઈશ્વરમાં લીન થઈ જવું તે
[ભાગ
ફ્ના પું॰ લંગરનાં ઢારડાં વગેરે રાખવાને વહાણના આગળના ફ્રૅઢવું અક્રિ॰ જુઓ ફડફડવું
ફફડાટ પું॰ જુએ ફડફડાટ. [−વવું સoક્રિ॰ ફફડવું’નું પ્રેરક.] ફૅ(૦ળ)ફળતું વિ૦ [૧૦] ઊકળતું. −વું અ॰િ ઊકળવું ફળાવવું સક્રિ॰ [રવ૦] રેડવું (૨) ‘ફળનું’નું પ્રેરક કુરૈયા, ફાલા પું॰ જુએ ફેલ્લા
૫૭૦
ફો શું ફેંકાર
ફરક પું॰ [ા. ૪] કેર; તફાવત. [—પઢા] ફ્રેંકડી સ્ત્રી [‘ફરકવું'] કાંતવાની ફીરકી (ર) કરણી (૩) ખાડીખારું કે ત્યાં મુકાતું ચકરડું (૪) હવાથી ચક્કર ફરે એવું કાગળનું રમકડું. –ડૉ પું॰ મેટી ફરકડી(૨) ફૂદડી ખાવી તે; ત્વરિત કેરા ફરકવું અક્રિ॰ [વે. તિ] ધ્રુજવું (૨) દેખાવું (૩) ખસવું ફરકાટ, – પું॰ [ફરકયું' ઉપરથી] ધ્રુજારા (૨) હાલચાલ ફરકાવું અક્રિ॰, –વવું સક્રિ॰ ‘ફરકવું’નું ભાવે અને પ્રેરક ફરકી સ્ત્રી ફીરકી
ફરજ સ્ત્રી॰ [મ.f] કર્તવ્ય. [–અદા કરવી, બજાવવી = પેાતાનું કર્તવ્ય પાર પાડવું. −પડવી = પરાણે કરવું પડવું.] ~જિયાત વિ॰ [મ. નિત] ફરજ રૂપ; ફરજ તરીકે કરવું પડે એવું કૂંજન, ફરજંદ [l.] ન૦ સંતાન ફરજંદારી સ્ત્રી॰ [[.] પેઢી દર પેઢી ઊતરતી હક્કદારી ફરજિયાત વિ॰ જુએ ‘ફરજ માં
કરણી શ્રી॰ [‘ફરવું' ઉપરથી] ત્રાકની ચકરડી ફરતલ વિ॰ કરતું કે ફર્યાં કરતું; પ્રવાસી [જીએ ‘ફરતું’માં ફરતાફરતી વિ॰ સ્ત્રી૦ (૨) અ૦ વારાફરતી; બદલાતું. ॰છાંયડી ફરતારામ પું॰ [કરતું+રામ કર્યાં કરતા – એક જગાએ સ્થિર
ન રહેતા માણસ (૨) સહેલાણી
ફરતી સ્ત્રી॰ [સર॰ મ. રિતી] ફરવું તે; પ્રવાસ ફરતું વિ॰ [જીએ ફરવું] ચારે તરફ આવેલું (૨) ચાલતું; ગતિવાળું (૩) બદલાતું. [−કરવું=ચારે બાજુ ફરી શકે તેવું કરવું (૨)જતું – આવતું કરવું; ગતિમાન કરવું(૩)કેલાતું કરવું. ફરવું =રખડવું(૨)ચાલુ મુસાફરી કરવી. –ફરી વળવું=ચારે બાજુ વીંટાવું (૨) ક્રતું કામ કરી લેવું; મુખ્ય કામ વિનાનું આજીબાજીનું કામ કરી લેયું. “હરતું = જઈ – આવી શકે, કામ કરી શકે તેવું. ફરતાફરતી છાંયડી, કરતી છાંયડી = સુખદુઃખના વારાફેરા; અવારનવાર થતી ચડતીપડતી.]
ફરતે અ॰ ચેગરદમ; ચારે તરફ
ફરદ ન॰ [ત્ર. ã] એડમાંનું એક
ફરફર સ્ર॰ [ફરફરવું પરથી] વરસાદની ઝીણી છાંટ (૨) (પાપડ જેવી) એક વાની (૩) અ॰ પવનમાં ઊડતું હાય એમ કરવું અક્રિ॰ [તું. રાવ્] હાલવું; ફરકવું ફરફરાટ પું૦ ફેરફર અવાજ (૨) અ૦ જલદી ઊડતું હોય એમ
[ કરાવું
ફરફરાવવું સક્રિ॰ ‘ફરવું’નું પ્રેરક
ફરરિયું વે॰ ફરફરે એવું; ફરફર ઊડતું (૨) ન૦ કાગળિયું (૩) કાનનું એક ઘરેણું (૪) હવામાં ઊડી જાય એવું એક બીજ; કણાં ફરએ વિ॰ [ા. વā] પુષ્ટ; તાજું (૨) ચરબીદાર ફરમાન ૧૦ [hī.] હુકમ (૨) સનદ. [—ઉઠાવવું = હુકમ માથે ચડાવવેા. “કાઢવું =હુકમ બહાર પાડવા. નીકળવું = હુકમ બહાર પડવે।.] ૦બરદાર વિ॰ [h].] તાબેદાર. ખરદારી સ્ત્રી॰ તાબેદારી
ફરમાવવું સક્રિ॰ [ફરમાન જીએ] હુકમ કરવેશ ફરમાશ(–સ)શ્રીહુકમ; ઉપરીની સૂચના (૨)ભલામ[—થી]. -સી(-સુ)વિ॰ ભલામણથી મળેલું; હુકમ પ્રમાણે તૈયાર કરેલું (૨) નમૂનેદાર
કરમા પું॰ [. Ī] બીજું-નમ્ના (૨) છાપવાને માટે પાનવાર ગેાડવીને તૈયાર કરેલ બીબાંનું ચેાકડું. [–ચડવેા, –ઊતરવા, –છાપવું]
કરવું અક્રિ॰ [ત્રા. ર્િ (સં. પ્] આમ તેમ કે ગળગેાળ ચાલવું (૨) મનગમાડા માટે લહેરથી કે હવા ખાવા ટહેલવું (૩)ગતિ કરવી (૪) બદલાયું. [—હરવું = મનગમાડા માટે આમ તેમ ચાલવું; બહાર ફરવા નીકળવું. ફરવા જવું = ચાલવાની કસરત કરવા કે બહાર ટહેલવા અથવા હવા ખાવા નીકળવું. ફરી જવું = ઉપર થઈ જવું; ફરી વળવું (૨) ફ્રી બેસવું (૩) બદલાઈ જતું. ફરી બેસવું = વચનભંગ કરવે; આડું ખેલવું (૨) પક્ષકેર કરવેા (૩) દિશા બદલીને બેસવું. ફરી વળવું = આસપાસ – ચેાગરદમ જઈ આવયું કે પહેાંચી જવું (૨) ચારે બાજુના બધા કામકાજને પહેાંચી વળવું (૩)આસપાસ – ઉપર બધે થઈ જવું.] [(૨) કુહાડીના ઘાટનું એક હથિયાર ફરશી(-સી) સ્ત્રી॰ [ä. પશુ, પ્રા. સુ] સુતારનું એક એજાર ફરસ સ્ત્રી॰[hl. ધરો] છાટ; તખતી. ૰બંધી સ્ત્રી॰ પથ્થર બેસાડેલી જમીન [ફરસી વાની ફરસાટ પું॰ [‘ફરસું' ઉપરથી] ફરસે સ્વાદ. ~ણુ ન॰ કોઈ પણ ક્સી સ્ત્રી॰ જીએ ફરશી
ફરસી-પૂરી સ્ત્રી॰ [ફરસું+પૂરી] એક ાતની પૂરી-એક વાની ક્સીબ સ્ત્રી॰ આજ્ઞા; કાનૂન; ધારા [ ખાતાં લાગતા સ્વાદનું ફરસું વિ॰ [તું. વવ, પ્રા. ત] ચણા, વટાણા વગેરે કડાળ રહરનું અક્રે॰ [સર॰ fË.] ફરફરવું; ઊડવું; ફરકવું (૫.) ફરહઁગ પું॰ [ા.] શબ્દાર્થકાશ [વમળ; ઘૂમરી (૩) ગેાથું કૂંગટી,કુટી સ્ક્રી॰ [ફરવું' ઉપરથી] (કા.) કેર; ચકરી (૨)પાણીનું કરંદું વિ॰ [‘ફરવું’ ઉપરથી] ફરતલ; ઘણું કરેલું (૨) પહેાંચેલું; કાબેલ (૩) હરાયું; ભટકેલ ફરાક ન॰ [Ë.
] છેકરીઓને પહેરવાનું એક વસ્ત્ર ફરાગત સ્ર॰ [મ.] નવરાશ; ફુરસદ (૨) શૌચ જવું તે; મળત્યાગ (૩) વિ૦ નવ; ફૅારગ;
ફરામારી(-સી) સ્ત્રી॰ [hō.] ભુલકણાપણું
ફરાર ન॰ [સર॰ હિં.,ત્ર. fÌĪ] ભાગી જવું તે; પલાયન. [−થવું]. –રી વિ॰ (૨) પું॰ કરાર થનારું; ભાગેડુ
કરાવી ન॰ [તું. રવ, ભેંશ ઉપરથી] શિયાળ જેવું એક પ્રાણી ફરાયું અક્રે ફરવું'નું કર્મણિ