Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 596

પૅરા ]
માટેની એક યેાજના (બે સમાંતર દાંડાવાળી ઘેાડી) પૅરા પું॰ [. પૅરા] જુએ પૅરા
પેરોલ સ્ત્રી॰ [ä.] નાસી નહીં જવાનું કે જે શરત કરે તે પાળવાનું કેદીનું વચન, કે તેને આધારે તેવી શરતે તેને છેડવા તે. [—પર જવું, છૂટવું = તેવી શરતે છૂટવું. -માગવી = તેવી બુટ્ટીની માગણી કરવી.]
[ પેાલનું
|
પેલ, ॰વું (પૅ) ન॰ [વે. પિત્ઝી; પ્રા; પેજી] પજેલા રૂની થેપલી; પેલું વિ॰ (૨) સ॰ સામે આંગળીથી બતાવેલું; એલ્યું (૩) આવતા પરમ દિવસ પછીનાં કે ગયાની પૂર્વા (દિવસ.) [પેલા જન્મમાં, પેલે જન્મ = આવતે અવતાર (૨) કદી નહીં.] પેલેડિયમ ન॰ [.] એક મૂળધાતુ (ર. વિ.) પેલા (૫) પું॰ એટલે (કડી પ્રાંત) પેશ(–શેા) પું॰ [ા. પેરાઃ] ધંધો; કસબ
પેશ અ॰ [l.] આગળ; ઉપરી અધિકારી તરફ (૨) આગળ; ઠે. [~કરવું = રજા કરવું. –જવું, પહેાંચવું=સફળ થયું (ધંધામાં). –પહોંચાડવું =ધંધામાં ફતેહ મેળવવી (૨) ડૅ પહેાંચાડવું; શિકસ્ત આપવી; ઠેકાણે લાવવું.] કદમી સ્ત્રી સામે લેવા જવું તે (૨) આગેકૂચ (૩) ચડાઈ. ૦કૅશ પું, કશી સ્ત્રી ખંડણી. ॰કાર પું॰ કારભારી; શિરસ્તેદાર (૨) ખવાસ; હજૂરિયેા. ગા સ્ત્રી॰ આંગણું (૨) આંગણા કે તખ્ત ઉપર પાથરેલું પાથરણું. •ગી સ્ત્રી॰ કામ પેટે આગળથી આપેલું લવાજમ; ખાનું; એડવાન્સ’. દસ્તી સ્ત્રી॰ આગળ થઈ ને કરેલું અનુચિત કામ – જબરદસ્તી
પેશલ વિ॰ [i.] મનેાહર; સુંદર (૨) કેામળ; મૃદુલ પેશવા પું॰ [[.] પેશ્વા; આગેવાન (ર) સતારાના મરાઠા રાજાએનું વંશપરંપરાગત પ્રધાનવટું ધરાવનાર બ્રાહ્મણ (૩) મુખ્ય પ્રધાન. ૦ઈ વિ૰ પેશવાને લગતું (૨) સ્ત્રી૦ પેશવાઓનું પ્રધાનવહું–અમલ (૩) પેશવાઓના રાજ્યકાળ કે તેમનું સામ્રાજ્ય. [કરવી =દાર ચલાવવે.]
પેશવાજ પું॰ [ા.] બીબીએને! એક ઘેરદાર જામે
પેશાની સ્રી॰ [l.] નસીબ
પેશાબ પું॰ [ા.] મૂતર. [કરવા= મૂતરવું. -થઈ જવા= ડરી જવું. −થવા = મૃતર આવવું; મૂતરાવું.] ૦ખાનું ન॰ મુતરડી. -બિયું ન॰ (માંદાએ) પેશાબ કરવા માટેનું પાત્ર; પેશાબદાની પેશી સ્ત્રી॰ [H.] માંસના લેાચેા; ‘ટિશ્યુ’ (૨) (ફણસ, ખાર જેવા) ફળના ગરને પિંડ
૫૫૧
|
[પૈસા
પેસેન્જર (ૐ) સ્ત્રી૦ [રૂં.] ઉતારુઓ લાવતી લઈ જતી રેલગાડી (એ સામાન્ય રીતે દરેક સ્ટેશને ઊભી રહે છે.)(૨)પું॰ વાહનના મુસાફર; ઉતારુ
|
/
પેશી સ્ત્રી॰ [hī.] કેસની સુનાવણી; આગળ કેસ ચાલવેા તે પેશીનગાઈ શ્રી॰ [I.] ભવિષ્યવાણી
|
પેશા પું॰ [ા. નારા] પેશ; ધંધે; કસખ પેશ્તર વિ॰ [hl.] પેસ્તર; આગામી પેથા, ॰ઈ [ા.] જુએ ‘પેશવા’માં [(૨) [લા.] કારભાર પેસનીકળ (પૅ) સ્ત્રી॰ [પેસવું+નીકળવું] પેસવું અને નીકળવું તે પેસવું (પૅ) અ૰ક્રિ॰ [સં. વિશ્; પ્રા. પસ] દાખલ થયું; પ્રવેશ કરવા. [પેસાડવું સ૰ક્રિ॰ (પ્રેરક), પેસાનું અક્રિ॰ (ભાવે)] પેસાર(-) (પૅ) પું॰ [ત્રા. પત્તર (સં. વિર] પેસવું – દાખલ થવું તે; પ્રવેશ (૨) પરિરાય; ગાઢ સંબંધ પૈસાદું અક્રિ॰ જુએ ‘પેસવું’માં
પેટ સ્રી॰ [ૐ.] દાંત માટે (લૂગદી જેવું) એક વિલાયતી મંત્રન પેસ્તર વિ॰ [જુએ પેશ્તર] આગામી પેળ પું॰ [સં. રે] વૃષણ
[મુકાબલે (૨) ઉપર પેં(ૐ૦)અ॰(૫.)[સં. પ્રતિ; પ્રા. વજ્જ] -ના કરતાં; સરખામણીમાં; પેંગડું (પૅ૦) ન॰ ઘેાડેસવાર જેમાં પગ રાખે છે તે કહ્યું; રકાખ, [પેંગડામાં પગ ઘાલવા=−ને પગલે ચાલવું (૨) –ની સરખું ઊતરવું; –ની સરસાઈમાં હોવું.]
વામાં આવે છે તે
પેંડા (પૅ૦) પું૦ [સં. પિંક, કા. વેંક] પિંડ; (માટીનેા) લેાંદે (૨) દૂધના માવાની બનાવેલી એક મીઠાઈ. [—આપવા = મારવું (૨) ખરતરફ કરવું.]
પેંતરા (પૅ૦) પું॰ [સર॰ હિં. વૈતા] કુસ્તી વગેરેની શરૂઆતમાં આગલા પગને જરા વાળીને અને પાછલા પગને ટટાર રાખી ઊભા રહેવું તે; પવિત્રા (૨) દાવપેચ; યુક્તિ; પ્રપંચ. [—કરવા, રચવા = યુક્તિ- પ્રપંચ ગેાઢવવાં.]
પેંતાન ન॰ ડાળ
પેંધવું (પૅ૦)અક્રિ॰ જુએ પેધયું. [પેંધાવું સક્રિ॰ (પ્રેરક).] પેકું (પૅ૦) વિ॰ (૨) ન॰ જુએ પેઠું પૈ ન [ફે. વĀ] + પૈડું
પૈકી અ॰ [મ. પૈકી (વા. વૈ = સમુદાય)] -માંનું, –માંથી પૈડ સ્ત્રી॰ (ચ.) ચેાળાચાળ; પંચાત; પરડ. –ડોતરું વિ॰ વાતા કેડો ન મુકે તેવું; પૈડ કર્યાં કરે એવું [થયું.]
|
નૂ
પૈડું ન॰ [જુએ પૈ] ચક્ર; ચાક. [~કરવું = કામ ચાલુ થયું કે સિદ્ધ પેડાતાં વિ૦ જુએ ‘પૈડ’માં
પૈતામહક વિ॰ [સં.] પિતામહને લગતું
[કકડો
જૈતું ન॰ પીતું; પાતળા કકડો; કાતળી. અંતે પું॰ પીતા; પાતળેા મૈતૃક વિ॰ [સં.] ખાપીકું; વારરામાં મળેલું પૈશાચ વિ॰ [ä.] રાક્ષસી (૨) પું॰ લગ્નના આઠ પ્રકારામાંના એક (જેમાં સુતેલી, મદ્યપાનથી વિહ્વલ બનેલી, કે ઉન્મત કન્યા સાથે સંભોગ કરી લગ્ન કરવામાં આવે છે)
પેંજાર (પૅ૦) સ્ત્રી॰, —રું ન॰ [જીએ પેર] પગરખું પૈંડ (પૅ૦) સ્ત્રી૰ હૂંડી ગેરવલ્લે પડથાથી બીજી વાર લખી આપ
પૈશાચિક વિ॰ [ä.] પૈશાચી
પૈશાચી વિ॰ રાક્ષસી (૨) સ્ત્રી॰ [i.] પ્રાકૃત ભાષાના એક પ્રકાર પેશન(ન્યૂ) ન૦ [સં.] [પશુનતા
/
પૈસા પું॰ ખ૦ ૧૦ [જુએ પૈસે] ધન; દાલત પૈસાદ ુ વિ॰ [પૈસા+ઘડવું] પૈસેા કમાઈ જાણે એવું પૈસાદાર, પૈસાપાત્ર વિ॰ [પૈસે’ ઉપરથી] પૈસાવાળું; ધનવાન પૈસાભાર વિ॰ પૈસાના વજન ખરેાખર (૨) [લા.] જરા; ઘેાડું પૈસા પું॰ [l.] એક તાંબાના સિક્કો; (આનાના ચાથે। ભાગ રૂપિયાને ૬૪ મે કે હવેથી ૧૦૦ મેા ભાગ) (૨) [લા.] ઢાલત; ધન. [પૈસા ઉડાડવા – ઉડાઉપણે પૈસા ખર્ચવા. –ઉઠાવી જવા= પૈસા ખાઈ જવા, એળવવા. –ઊપજવા – કિંમત જેટલાં કે તેથી વધુ નાણાં મળવાં. કૂદવા = ખૂબ – વધારેપડતા પૈસા હાવા,