Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 482

દહાડું]
४३७
[ડાવું
દહાડું ન [‘દહાડો' પરથી] સ્ત્રીને અટકાવન દિવસ
પૂરું કરવું = લોકોનાં દળણાં દળવા જેવી કાળી મજૂરી કરીને દહાડે ૫૦ કિં. વિષ, પ્રા. ઢિપ્રહ, ઢી] દિવસ; વાર; તારીખ; | જેમ તેમ ગુજારે કરો.]. તિથિ (૨) મરનાર પાછળ કરવામાં આવતું જમણ (૩) [લા.] | દળદર ન૦ [સં. રારિ ] દરિદ્રતા, ગરીબી (૨) આળસ, એદીપણું. વખત; સમય (૪) ભાગ્ય; સિતારે. [દહાર આવી રહેવા, | [–જવું, ફીટવું = ગરીબાઈ જવી. -ફેવું = ગરીબાઈ દૂર કરવી.] દહાઠા ખૂટી જવા = મેત આવવું (૨) મુદત પૂરી થવી. દહાઠા ૦ખાનું ન૦, ૦વાડે ૫૦ ઘેલકા જેવું - હળદરનું ઘર કે એવાં કાઢવા = દિવસ વિતાવવા (૨) ગુજારો કરવો. દહાડા ચઢવા= ઘરને લત્તો; “સ્લમ'. -રી વિ૦ દળદરવાળું ગર્ભ રહે. દહાડાની ચાલ = ગ્રહગ. દહાડા પહોંચવા= | દળદાર પું. [સર૦ મ] જુઓ “દળમાં મુદત પૂરી ન થવી; મુદતમાં હજી બાકી હોવું. દહાઠા ભરાઈ | દળી વિ૦ દળદરી; દરિદ્રી ચૂકવા = આવી બનવું; માત આવવું. દહાડા પૂરા કરવા = જેમ | દળ-પાંગળું વિ૦ જુઓ “દળમાં તેમ સમય પૂરે કરો; દહાડા કાઢવા. દહાઠા ભાગવા=સમય | દળ વાદળ ન૦ તેફાનનું વાદળ (૨) લશ્કર; સૈન્ય વિતાવવો (૨) મુદતમાંથી દિવસ કપાવા કે ઓછા ગણાવી. | દળવું સક્રિ. [સં. ઢ] પીસવું, ઘંટીમાં નાંખી મૂકે કર (અનાજ દહાડા રહેવા =ગર્ભ રહે. દહાડા લેવા = સમય જ; વખત | ૪૦ ને) (૨) દલન કરવું; દલવું; નાશ કરવું. [દળેલું દળવું = ફરી લાગ. (... ના) દહાહા હવા =-ની ચડતી દશા હોવી. દહાડે ફરીને નકામી એની એ જ મહેનત કરવી. દળી દળીને કુલડીમાં લાગવું =ધંધે લાગવું. દહાડે આથમ=પડતી દશા આવવી. વાળવું ભારે મહેનત કરીને છેવટે કશું પરિણામ ન લાવવું; -આવ =સમે થવા (૨) લાગ આવ. આવી રહે= | કરેલી મહેનત કમઅક્કલથી વણસાડવી.] [મહેનતાણું મુદત પૂરી થવી (૨) આવી બનવું. -ગ =સૂર્યોદય થે. | દળાઈ –મણી સ્ત્રી, –મણ ન [‘દળવું' ઉપરથી] દળવાનું -ઊઘ= ચડતી થવી; ભાદય થવો. –ઊક = પડતી દશા | દળાવું અક્રિ , –વવું સક્રિ. “દળવું'નું કર્મણિ ને પ્રેરક આવવી (૨) આવી બનવું. –કર = મરણ પાછળ ક્રિયાખર્ચ | દંગ વિ૦ [1] દિગ; ચકિત કરવાં. -ખૂટ = દિવસનો સમય પસાર થવો (૨) ગણતરીમાં | દંગડી સ્ત્રી, ઘાસ વેચવાનું પીઠું; ઘાસ-બજાર દિવસ બાકી કે ઓછો હોવો. -ખેંચ = ઉપવાસ કરવો; ભૂખ્યા દંગલ પું; ન [fi] ટે; તકરાર (૨) કુસ્તી (૩) કુસ્તીની રહેવું. -ચત હોવો = ઉન્નતિનો સમય હો. –ચ = સૂર્ય | હરીફાઈ (૪) અખાડો ઊંચે આવવો (૨) મે થવું (૩) ગર્ભ રહે (૪) રોજ ચડ. | દંગે પું[૪. ટૂંકા; સર૦ હિં, મ. ટૂંઝા] તોફાન; બખેડે; -જે દિવસ ખટ-પસાર થવો કે વીત. –જાગ, ફળ= | હુલ્લડ (૨) બંડ; ફિતૂર. [-ઉઠાવ = બંડ કરવું. –મચાવ = ચડતી દશા થવી. -ફર = દશા બદલાવી. -રૂઠ = ભાગ્ય વાંકું તોફાન કરવું.] -ગાર, -ગાબાજ વિ૦ બખેડા ખેર, બંડખેર. થવું. -વટ =(સ્ત્રીને અટકાવનો) દિવસ કે મુદત વીતી જવાં. ઋફિસાદ પુત્ર લડાઈ; હુલડ; ફિતૂર -વળ = ભાદય થ (૨) કામ સિદ્ધ થવું; ફાવવું. -વાંકે | દંડ કું. [ā] હાથમાં ઝાલવાની લાકડી (૨) ત્ર; છડી (૩) શિક્ષા; હે = નસીબ પ્રતિકુળ હેવું. સિકંદર થ =નસીબ ખૂલવું, સજા (૪) શિક્ષા તરીકે લેવાનું નાણું.-આપ, કર, થ, ચડતી થવી.] ૦૫ાણી ન૦ બ૦ ૧૦ મરનાર પાછળ જમણ. -ભર, લે.](૫) જુએ ભુજદંડ (૬) એક જાતની કસરત. [ કરવાં =મરનાર પાછળ જમણવાર વગેરે વિધિ કરવો.] ૦૨ત [-પીલવાર દંડની કસરત કરવી.] (૭) ચાર હાથની લંબાઈ અ૦ રાતદહાડો; બધે વખત
જેટલું માપ. ૦, પૃ. દંડૂકો; લાકડી (૨) ન૦ (સં.) નર્મદા અને દહીં ન [સં. ઢષિ, પ્રા. ]િ દૂધ જમાવતાં થાય તે પદાર્થ. [દહીંને ! ગોદાવરી વચ્ચે આવેલું એક પ્રાચીન વન (૩) એક છંદ (૪) ઘોડે =એણણની રમતમાં દાવવાળો છોકરે. દહ મૂકીને ધારાસભામાં કઈ પક્ષની શિસ્ત, હાજરી ઈ૦ વિશેની વ્યવસ્થા ચાટવું = અમથું સંઘરી રાખવું. દહીંમાં ને દૂધમાં પગ રાખ સંભાળનાર; “હિપ'. વન ન૦ દંડ -શિક્ષા કરવી તે. નાયક =બને પક્ષ સાચવવા મથવું, બંને બાજુની ઢલકી બજાવવી.] પં. ન્યાયાધીશ (૨) પોલીસ વડા અમલદાર (૩) સેનાપતિ.
દૂધિયું વિ૦ દૂધ દહીં બંનેમાં પગ રાખનારું; બંને પક્ષ સાચવવા નિકા સ્ત્રીડાંગ; લાકડી. નીતિ સ્ત્રી- જુએ રાજનીતિ (૨) ઈચ્છનારું. દુધિયાપણું ન૦. ૦વડું ન દહીંમાં પલાળેલું વડું ન્યાયવહીવટ. ૦૫ાલ પું વડન્યાયાધીશ (૨) દરવાન, પ્રણામ દહીં(ન્થ) ન૦ [. દ્રષિત; સે. ઢદિયર] એક જાતની જાડી, j૦ દંડવત પ્રણામ. ફઈ સ્ત્રી[+. પુર ] દંડનાં નાણાંની પિચી પૂરી
ઊપજ. ૦વત્ અ૦ દંડની પેઠે લાંબા પડીને. ૦વત વિ૦ (૨) દહીંદુધિયું, –થાપણું, દહીંવડું જુઓ “દહીંમાં
૫૦ દંડપ્રણામ; સાષ્ટાંગ નમસ્કાર. શાસ્ત્ર નવ દંડ-શિક્ષા દહેજ સ્ત્રી ; ન [1.] જુએ દેજ
કરવાનું શાસ્ત્ર; “પિૉલેજી દહેશત(હે) સ્ત્રી [.હરાત] બીક; ભય.[–રાખવી,-લાગવી.] | દંઢવું સક્રિ. [ä, ઢ] શિક્ષા – સજા કરવી (૨) દંડ કરવા ખેર વિ. બીકણ; ભડકણ
દંદશાસ્ત્ર ન૦ [.] જુઓ “દંડ” માં દળ ન જુએ દલ (૨) એક મીઠાઈ ૦દાર વિ૦ [+ા. ઢાર] | દંટાતાઠ વિ[દડે તેડવું] દંડાને તેડી નાખે એવું (૨) ૫૦ દળવાળું; જાડું (૨) ભારે. ૦પાંગળું વિ૦ લશ્કરની (મદદની) | દંડા - લાકડીથી પતાવેલો ઝઘડે [ કરેલી મારામારી અતિશયતાને લીધે પાંગળું બનેલું
દંઢાબાજ વિ૦ દંડાબાજીની ટેવવાળું. -જી સ્ત્રી દંડા કે લાઠીથી દળણું ન૦ ['દળવું' ઉપરથી] દળવાની વસ્તુ - અનાજ. [-કરવું | દંઢાબેડી સ્ત્રી વચ્ચે દંડાવાળી પગની બેડી (એક જેલ-શિક્ષા) =દાણાને સાફ કરી દળવા માટે તૈયાર કરવા. દળણું દળીને | દંડાવું અ ક્રિ૦, વવું સત્ર ક્રિ. “દંડવું'નું કર્મણિ ને પ્રેરક