Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 438

ડેન્ગ્યુ]
ડેન્ગ્યુ ન॰ [.] (શરીર રહી જાય એવે) એક તાવનેા રેગ ડેન્ટિન ન૦ [.] દાંત જેમાંથી બને તે પદાર્થ. —સ્ટ પું [.] દાંતના દાક્તર; દંતવૈઘ
|
|
[સેલું પેટ
|
|
રૂપા શ્રી॰ [કું.] ભંડાર; કાઠાર; વખાર (જેમ કે, બુક-ડૅપા) ડેપ્યુટી વિ॰ (૨)પું॰ [.] –ની અવેજમાં કામ કરવાના દરજજાવાળું; પ્રતિનિધિ થાય એવું (અધિકારી). જેમ કે, ડે કલેક્ટર ડેપ્યુટેશન ન॰ [છું.] કશી વાત તેને માટે યોગ્ય અધિકારી આગળ રજૂ કરવા માટે મેકલવામાં આવતું પ્રતિનિધિ-મંડળ (૨)નેાકરી ઉછીની આપવી તે; મૂળ નેાકરીથી બીજે નિયુક્ત થવું કે કરવું તે (—માં, પર, જવું) ડેરાવું અ૦૪૦ [જીએ ડેફરું] પેટ ઊપસવું (૨) કેર ચડવી (૩) ફીકું પડી જવું ડે ન [સર૦ મ. કેમરા, ૩વર્1 (સં. fzz = ક્ાં)] મેાટું ઊપડેલું ન [સં. હિંવ ઉપરથી] કમરથી નીચેને! પીઠના ભાગ ડેમન્ક્વેટર પું [.] વિદ્યાલયમાં પ્રયાગકામનેા શિક્ષક ડેમી વિ॰ [.] (છાપવાના) કાગળનું એક કદ (૨) સ્ત્રી॰ નુ ડી. એ. પત્ર [જેમાં રહી રવાઈ કરે છે ડેર પું॰ [જીએ ડ] વલેાણાની ગાળીના કાંઠા પરનું લાકડું, ડેરાતંબુ પુંખ॰૧૦ ડેરા કે તંબુ યા નાંખેલા પડાવ. [—ઊડવા= મુકામ ઉપાડવેા; પડાવની જગા ખાલી થવી.] ડેરાવું ૦૬૦ આંખે નું) ઊંઘથી ઘેરાવું [ઊંટડા જેવી રચના ફેરિક ન॰ [‡.] ખ.નેજ તેલના કુવા પર ગેાઢવાનું લેાખંડી ચે કહું કે ડેરી સ્રી॰ [ફૅ.] દુગ્ધાલય. ફાર્મ ન॰ [.] દુગ્ધાલય ન્ટેડેની ખેતીવાડી; દૂધવાડી
ડેરા પું॰ [હિં. દેરા] તંબૂ (૨) [લા.] પડાવ. [—ઊડવા = ડેરાતંબુ ઊડવા. –કરવા = મુકામ કરવેા; પડાવ નાંખવા. ડાકા, તાણવા =તંબુ ઊભેા કરવા]
ડેરા (ૐ) પું॰ તેાફાની ઢોરને ગળે બંધાતું લાકડું – ડફણું ડેલી (ડ) સ્ત્રી॰ [જુએ ડેલું] ખડકી; પડાળી (૨) પેાલીસચેાકી ડેલું (ડે”) ન॰ [H. ફેન્દ્ર ઉપરથી ? સર૦ હિં. કેરી, –] મેટાં પહેાળાં બારણાંવાળું મકાન (૨) મકાનને ખડકી જેવા મેટા દરવાજો (૩) (ચ.) રાંપના દાંડાની લાંબી વળી. –લે પુંડેલું ૧, ૨ જુએ. [−કરવેા=(કાઢી કેામમાં) મરનારના શબને ડેલામાં લાવી માન આપીને સ્મશાન માટે કાઢવું,] ડેટા પું॰ [.] નદીના મુખ આગળ તેના પ્રવાહના ફાંટા પડતાં વચ્ચે થતી ત્રિકોણાકાર જમીનને પ્રદેશ
ફૅશ સ્ત્રી; ન॰ [.] (-) આવું એક (અંગ્રેજી) વિરામચિહ્ન ફેસી-[ë.] દશાંશ પદ્ધતિમાં ‘દશમા ભાગનું’ એવેા અર્થ બતાવતા પૂર્વગ. જેમ કે, ગ્રામ, ઇમિટર, લિટર ફેહકાણી પું [મ. વિદ્યાન] ગામડિયા; રામે
૩૯૩
ૐઢવું (ૐ૦) ન॰ [સં. ઉંઘુમ ? સર॰ fä. હેડ્ડĪ] પાણીના નાના સાપ (૨)અ ક્રે॰ [ર૧૦] જુએ એઁડું'માં [કે હૈંડું કરવું ઠંડું (ૐ”૦) ન॰ [રવ૦] દેડકાનેા અવાજ (૨) ૐડવું. −ઢવું અ૦હૈયું . જુઓ હિંગ
|
.
- પું॰ પ્રત્યય. અંકને લાગતાં તે અંકને આંકડા કે સંજ્ઞા બતાવે છે. જેમ કે, એકડો, નવડા ઇ૦ (૨) જુએ ‘–ડી’માં ડાઈ સ્રી [સર॰ હિં; જુએ ડાયા] લાંખા ડાંડાનું એક વાસણ
[ડોડકું
ડાક સ્ત્રી॰ [જુએ ડોકું] ગળું; કાટ; ગરદન. [-ઊંચી કરવી= કામના દબાણમાંથી કે મુશ્કેલ પરિસ્થિતિમાંથી બહાર નીકળવું (૨) માથું ઊંચું કરવું; સામા થયું. –ભાગી જવી, –મરડાઈ જવી = મરણ નજીક આવવું.] [બધા વાડા કે વિસ્તાર ઢાંક ન॰ [ૐ.] અંદરની ગાદી. બ્યાડૅ પું૦ અંદરની ગાદી વગેરેના ટાકર ન॰ [મ. લો ? ] એક જાતનું પક્ષી ડાકરું વિ॰ (તુચ્છકારમાં) ઘરડું. −રી સ્ત્રી॰ [ઢે. ઢોરી; સર૦ હિં.] ડોસી. – પું॰ ડોસા
ડાક(-ખ)લી સ્ત્રી॰ [સર॰ ડોકું કે ડાઈ] (ધી - તેલ કાઢવાની)પળી રોકવું અક્રિ॰ [ડોકું ઉપરથી] ડોકું કાઢીને એવું; ડોકિયું કરવું ડાકાબારી સ્ત્રી[ડોકું+બારી]મેટા દરવાજામાં રાખેલી નાની બારી ડેાક(૦૧)વું અ૰ક્રિ॰ [ડોકું' ઉપરથી] જુએ ડાકવું રેકિયું ન॰ [ડોકું ઉપરથી] ડોકું બહાર કાઢીને કે લંબાવીને જોવું તે. [~કરવું = જોવું; નજર નાંખવી (૨) (પ્રાયઃ ૦૧૦માં) છૂપી રીતે છાનુંમાનું જોઈ લેવું (જેમ કે, પરીક્ષામાં આમ તેમ ડોકિયાં ન કરવાં) (૩) જરા આંટા મારતા જવું – મળતા જવું (જેમ કે, આ બાજુ આવે તે અમારે ત્યાં ડોકિયું કરતા જો.)] ટોકી સ્ત્રી [સર॰ મેં. ઢોળ] ડાક. [વધુણાવવી =ના કહેવું. –ભાગી જવી,–મરડાઈ જવી =જીએ ડોક ભાગી જવી ઇ॰.] -કું ન॰ માથું (૨) ડોકિયું. [—આપવું = પ્રાણ આપવા. –ઊંચું કરવું =જીએ ડોક ઊંચી કરવી. -કાઢવું=એચિંતા આવીને હાજર થવું. “કાપવું = ગળું કાપવું (૨) વિશ્વાસઘાત કરવેા. “ખાવું =જીવ ખેવા. –ઘાલવું =વચ્ચે માથું મારવું; દખલ કરવી. –ધરવું =વચ્ચે અડચણ નાખવી (૨) પ્રાણ આપવા તૈયારી બતાવવી. —ધુણાવવું =ના કહેવું. પઢવું = નાનાં છે.કરાંને થતા એક રેગ થવા. “મૂકવું = જીવ જવાની દરકાર ન રાખવી.] ડાકા પુ॰ કડબને! સાંડે
રૅક્ટર પું॰ [.] દાક્તર; વિલાયતી પદ્ધતિથી વૈદું કરનાર(૨)વિદ્યાની –પીડતાઈની પદવી (ટૂંકમાં ડૉ॰ લખાય છે). –રી વિ॰ દાક્તરને લગતું કે તેની વિદ્યા સંબંધી)(૨)સ્રી॰ દાક્તરની વિદ્યા કે તેના ધંધા. -રું ન૦ જુએ ડૉક્ટ્રી
ડાખલ સ્રી॰ નાનાં બાળકાનું ટાળું; ભુંજરવાડ ડોખલી શ્રી॰ જુએ ડોકલી; પળી
ડાઘલી સ્ત્રી॰ નાનું ડોષલું; ઢોચકી. “હું ન॰ પહેાળા માંના ઊભા ઘાટના ઘડો; ઢોચકું (૨) ડખલું (૩) વિ॰ ડાકું. [ડાઘલાં ઊડી જવાં = સાવ હારવું - નાસીપાસ થઈ જવું.] ડાઘું વિ॰ સાખડોશું; બેથડ; ડાઘલું
[ટોચકું;ટાચ
| ટોચકું ન૦ [‘ડૉકું' ઉપરથી; સર૦ મ. કોચી, –TM] માથું (૨) રાઝ પું [.] એક વેળા લેવાની દવાની માત્રા કે તેટલી દવા. [-લેવા-તેટલી દવા ખાવી કે પીવી.]
ડાઝં ન॰ ડૉઝું; પેટ; હેારું (તિરસ્કારમાં)
ડોનું ન॰ ડોઝ, પેટ (૨) નુએ ઝાભ
ટાટી સ્રી॰ [સર॰ મેં. ટુટી, રૂં. વોટા] એક જાતનું જોડું કાપડ ટાઢે પું॰ ફટકા; દડાને ગેડીને! માર
ડોર પું॰ મરડાટ; રીસ (૨) મેાટી મેટી ઇચ્છા; કાડ
ટાઢકું ન॰ એક જાતનું શાકકળ. [ડાડકાં છે.લવાં=કામધંધા ન હાવે! (૨) નકામે। વખત બગાડવા,]