________________
જાડુંબ(–ભ)મ]
૩૪૫
[જાતીય
[જાડી ચામડી = લાગણી ન થાય એવું કઠણ દિલ હોવું તે. જાડું | જીવે = એક પિતે જ; એકલું એ ભાવ દર્શાવે. જેમ કે, જાતે ને ખદ્દ = ઠાંસીને વણેલું; જાડું (ાડા સૂતરનું). -ધખ4 = જાડું જીવે, જે કહે તે એ છે.] અનુભવ પંપિતાને જ અનુભવ. ને મજબૂત. -પાતળું =હું કે પાતળું ગમે તેવું; જેવું હોય ૦કમાઈ સ્ત્રીપિતે જાતે કરેલી – જાતમહેનતની કમાણી. તેવું કેટલું. બખવિ૦ જાડું, ઘટ્ટ (દૂધ માટે).] બ(ભ)મ જમાત સ્ત્રીઆખી નાતની જમાત -સમૂહ. કણી સ્ત્રી, વિ૦ ખૂબ જાડું. ૦૨(–) વિ૦ રગડા જેવું જાડું – ઘટ ટોકણું નવજાતે પોતે પોતાને ટેકવું-મનમાં સમજીને ચાલવું તે. જાડેજે ૦ ૨જપૂતની એક જાતનો માણસ
૦૫ગાર . અંગત કારણે અપાતા વિશેષ પગાર; “પર્સનલ પે'. જાથ ન૦ [i.] જડતા (બુદ્ધિની)
બુદ્ધિ સ્ત્રી પોતાની બુદ્ધિ (પારકાની શિખવણી વિનાની). જાણ વિ. [‘જાણવું” ઉપરથી; સં. નાનત ; પ્રા.] જાણનાર (૨) ભાઈj૦ જાતિભાઈ. ભહેનત સ્ત્રી જાતે કરેલી મહેનત; ઓળખાણવાળું; પરિચિત (૩) (ણ) સ્ત્રી જાણવું તે; જ્ઞાન; સ્વાશ્રય (૨) શરીરશ્રમ. ૦માહિતી સ્ત્રી જાતે પોતાની જાણની માહિતી (૪) ઓળખાણ. કાર વિ૦ (૨) ૫૦ જાણનાર. (–ન) કે જાતે મેળવેલી માહિતી. મુચરકે ૫૦ પિતે જ પિતાના પિછાણ(–ન) સ્ત્રી ઓળખાણપિછાન. ૦૫ણ(–ણું) ૧૦ જામિન થવું તે. ૦રખું વિ૦ જત સાચવનારું સ્વાર્થી. લખાણ માહિતગારપણું (૨) આવડ; જ્ઞાન
ન પતે લખેલું લખાણ. ૦વંત, ૦વાન વિ. ઊંચા ખાનદાન જણણ(ન)હાર(–) વિ. [‘જાણવું” ઉપરથી] જાણનારું કે એલાદનું. હવેચે વિ૦ જાતને - શરીરને વેચે એવું (વેશ્યા). જાણતલ વિ૦ [‘જાણવું” ઉપરથી] જાણનાર
સ્વભાવ j૦ જાતિસ્વભાવ; કુળને -બાપદાદાનો સ્વભાવ જાણપણ(–ણું), જાણ(–ન)પિછાણ(–ન) જુઓ ‘જાણમાં જાતકાર પં+ઝાતકાર; ઝગઝગાટ જાણભેદુ વિ. સં. શાન; પ્રા. ના ભેદુ ?] વાતને ભેદ જાણનારું; | જાત ટેકણી, ટોકણું, ૦૫ગાર, બુદ્ધિ, ભાઈ, મહેનત, અંદરની વાત જાણતું
૦માહિતી, ૦મુચરકે જુઓ ‘જાતમાં જાણવું સત્ર ક્રિ. [. શા; પ્રા. નાળ](કશા વિષે) ખબર, માહિતી, | જાતર સ્ત્રી [સં. યાત્રા] વાઘરી ઈત્યાદિ પાડા, બકરાને ક્રૂર વધ સમજ, જ્ઞાન, આવડ કે પરિચય વગેરે હોવું કે પામવું (૨) [સર૦ કરી દેવીને ઉત્સવ કરે છે તે (૨) (ક.) જાત્રા હિં. નાનના] માનવું; કહ૫વું (જેમ કે, હું જાણું કે તે કરશે) જાત- ૦૨ખું, લખાણ ૦વંત, ૦વાન, ૦ચુ જુઓ “જાતમાં [જાણી જોઈ(ને), જાણીબૂજી(ને)=જાણતાં છતાં; ઇરાદાથી.] | જાતવેદ(–દા) પૃ. [.] અગ્નિ જાણીતું વિ૦ [સં. શાત, પ્રા. શાળ] ઓળખીતું (૨) અનુભવી જતસ્વભાવ j૦ જુઓ ‘ના’માં (૩) પ્રસિદ્ધ; નામીચું
જાતિ સ્ત્રી. [j] કુળ, વર્ણ કે નાત તથા લેનિના ભેદસૂચક વર્ગ જાણે, જાણે કે અ [સર૦ મ. નાળ-), મ. નy = સં. ૨]. સમુદાય (‘ઇબ'; “રેસ) ઉદા. “મનુષ્યજાતિ;' આર્યજતિ;
એવું જ હોય ને એવી ઉઠેક્ષા બતાવતો શબદ (૨) [સં. નાને, ક્ષત્રિયજાતિ' (૨) [વ્યા.] લિંગભેદસૂચક વર્ગ; “સેકસ” (૩) પ્રા. નાળ] માનો કે એવો ભાવ બતાવતે શબ્દ [ઇરાદે [ન્યા.] અમુક વર્ગની જુદી જુદી વ્યક્તિઓમાં રહેલ સમાન જાણે(–) અજાણે(ત્રણ) અ૦ જાણતાં કે અજાણતાં; વગર ધર્મ (૪) માત્રામેળના બંધારણવાળે એક છંદવિભાગ. ઠેષ ૫૦ જાયું વિ૦ [‘ાણવુંનું ભ૦ ૦] જાણેલું (૨) ન જાણ; જાણેલું જાતિ જાતિ વચ્ચે છે. ધર્મ દરેક જાતિની વિશિષ્ટ તે. જેમ કે, મારા જણ્યામાં આવ્યું
ફરજો (૨) એક આખી જાતિનો વિશિષ્ટ સ્વભાવ, ૦ભાઈ પું જાયે અજાણયે અ૦ જુઓ જાણે અજાણે
એક જ જાતિ કે જ્ઞાતિને હાઈ ભાઈ. ભેદ જાતિ જાતિ જાત વિ૦ [સં.] જન્મેલું; ઉત્પન્ન થયેલું. ૦૭ નવ જાતકર્મ (૨) વચ્ચેનો તફાવત. ૦ભ્રષ્ટ વિ૦ જાતિમાંથી ભ્રષ્ટ થયેલું; ન્યાત જન્માક્ષર; જન્મકુંડળી (૩) બુદ્ધ ભગવાનના પૂર્વજન્મની કથા; બહાર. બ્રશ પુંછ જાતિભ્રષ્ટ થવું તે. ન્મદ j૦ (આર્ય, ગરા જાતકકથા. કર્મ ન૦ (જન્મ વેળા કરાત) સોળ સંસ્કારમાંને ઈ૦ જેવી) જાતિને મદ; “રેશિયલ પ્રાઇડ'. ૦મીમાંસા સ્ત્રીએક. ૦મૃત વિ૦ મરેલું અવતરેલું
જાતિઓના ગુણધર્મ ચર્ચાં શાસ્ત્ર; “એનેૉજી.’ લક્ષણ ન૦ જાત (1) સ્ત્રી [સં. નાત] જાતે; વર્ગ (૨) ખાનદાન કુલ. (ઉદા. જાતિનું લક્ષણ - વિશિષ્ટતા. ૦વહેવાર પુ. જ્ઞાતિ જ્ઞાતિ વચ્ચે તું તારી જાત ઉપર ગયે.) (૩) નાત, જ્ઞાતિ (૪) પંડ; દેહસિર૦ ખાધાપીધાનો વ્યવહાર. વાચક વિ૦ જાતિ બતાવનારું (વ્યા.). મ. નાત] (૫) [લા.] મૂળ સ્વભાવ (૬) (સમાસના પૂર્વપદ ૦વાદ પુત્ર જાતિ વ્યક્તિથી ભિન્ન રહી શકે છે તે વાદ; “રિયેતરીકે) “જાતનું – પિતાનું’, ‘આપ’ એ અર્થમાં. [-ઉપર જવું = લિઝમ' (ન્યા.). વિશિષ્ટ વિ. અમુક વ્યક્તિને બંધ કરાવવા જાતિસ્વભાવ કે મૂળસ્વભાવ દાખવવે (૨) મિજાજ કરવો. સાથે જ તે વ્યક્તિમાં રહેલી જાતિનો પણ બંધ કરાવે તેવો –રવી = કામ કરવામાં પુરી શક્તિ ન વાપરવી (૨) ન્યાત (શબ્દ) [ચા.] વિશિષ્ટત્વ નવ જાતિલક્ષણ; “કૌનટેશન' છુપાવવી. –જણાવી = મૂળ જાતિ કે કુલના સ્વભાવનું લક્ષણ [ન્યા.].વિશેષ j(૫.વિ.) અમુક ખાસ જાતિભેદ, સ્પીશીઝ.” પ્રગટ થવું; પરખાવું; પિત પ્રકાશવું. –જાતનું =વિવિધ; અનેક ૦ર ન૦ કુદરતી વિર. વ્યવહાર ૫૦ જુઓ જાતિવહેવાર. જાતનું, તરેહવાર; ચિત્રવિચિત્ર. -તેવી = તનતોડ મહેનત ૦શબ્દ પૃ૦ જાતિવાચક શબ્દ, સામાન્ય નામ.૦સ્માર વિ. [i.] કરવી. –નું વિ૦ જાતે; જાતિથી. (ઉદા. જાતનો કોણ છે એ ?). જાતિસ્મરણવાળું. સ્મરણ ન૦ પૂર્વજન્મનું સ્મરણ. ૦વભાવ -નું અહધું = તકલાદી શરીરનું; નબળા બાંધાનું. –ળવી = j૦ જાતિ કે કેમને વિશિષ્ટ સ્વભાવ (૨) પિતાને સ્વભાવ ભ્રષ્ટાચાર કર (૨) વટલાવું. –માં લેવાવું = ખાનદાનીની | જાતકે વિજાત-પિતાને લગતું પતીકું [લગતું; સેકસ્યુઅલ દૃષ્ટિએ પ્રતિષ્ઠાને હાનિ ન પહોંચે માટે નુકસાન વિવું. જાતે ને | જાતીય વિ. [ā] જાતિનું, -ને લગતું (૨) સ્ત્રી૦ સ્ત્રીપુરુષ સંબંધને
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org