Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 340

ચરખિયું]
૨૯૫
[ચરેડા(રા)
સંઘાડ (૪) [હિં.]રેંટિયે. [-ચલાલ = જયારે ત્યારે ખાખા મદ– અભિમાનમાં છકી જવું.] ૦દાર વિ. ચરબીવાળું કરવું (૨) રેટ ચલાવવા (૩) એકધ્યાનથી સતત કામે | ચરભક્ષ ન. [સં. રહમક્ષ] હેમ માટે રાંધેલું અન્ન વરકન્યાએ લાગવું] –ખિયું વિ. ચરખામાં – મિલમાં કામ કરવા જતું (૨) | એકબીજાને ખવડાવવું તે; લગ્નને બીજે દિવસે કરાતી એક ક્રિયા ચરખાને લગતું. –ખી સ્ત્રી, નાને ચરખો (૨) પવનચક્કી ચરભઠવું અક્રિટ જુઓ ચડભડવું. [ચરભાઠાવવું પ્રેરક)] ચરચર અ૦ [૨૦] બળવાને અવાજ (૨) ઝડપથી; જલદીથી | ચરમ ન૦ +[જુઓ ચર્મ ચામડું
[ચાલનારું (૩) સ્ત્રી, “ચરચર' એવો અવાજ (૪) ધીમી બળતરા; ચચરાટ ચરમ વિ. [i.] અંતિમ; છેવટનું. ૦૫થી વિ૦ અંતિમ માર્ગે (૫) [લા.] ચિંતા; ફિકર. ૦૬ સક્રિટ જુઓ ચચરવું. -રાટ ચરમ ન૦ [] મુગર; મગદળ ૫૦ જુઓ ચચરાટ. –રાવવું સક્રિટ “ચરચરવુંનું પ્રેરક. નરી ચરમો પુત્ર તમાકુના પાકને આવતે એક રેગ શ્રી. બળતરા; ચિંતા
ચરર,૦૨ અ [૨૧૦] (કપડું વગેરે ફાટવાના અવાજ માટે) ચરચવું સક્રિ. [સં. વ ઉપરથી] જુઓ ચર્ચવું. [ચરચાયું ચરવાદાર પંઘોડાની ચાકરી કરનારા; રાવત અ૦િ (કર્મણિ). ચરચાવવું સક્રિ. (પ્રેરક)]
ચરવી સ્ત્રી, હિં. વહ ઉપરથી] ના ચરો કે ચર; દેગડી ચર૦ અ [રવ૦] કપડું વગેરે ફાટતાં થતો અવાજ (૨) જોડા- | ચરવું અક્રિ. [ä.વર] ચાલવું ફરવું (૨)[સં. વર , 1. વરન] માંથી નીકળતો અવાજ. [–દઈને, દેતું((ક)ને = ચરડ અવાજ ઘાસ, દાણ વગેરે કરીને શોધી ખા (પશુ પંખીઓ) (૩) રળવું, સાથે; એકદમ (ફાટવું.)] કે ૫૦ ચરડ થતે અવાજ (૨) | પેદા કરવું. ચિરી ખાવું =રખડી ખાવું ગમે તે રીતે પેટ ભરવું [લા. દિલ ચિરાય એવી લાગણી; ઉગ્ર ચિંતા; ધ્રાસકે. ૦૬ (૨) લાંચરુશ્વત લેવી.]
[‘ફલૅકમેન” સક્રિટ “ચરડ થાય એવી રીતે ચીરવું કે ફાડવું.—કાવવું સક્રિ. | ચર કું. [સર૦ હિં] ઢોર ચરાવનાર; ગોવાળ; ભરવાડ; “ચરડવુંનું પ્રેરક. હાવું અક્રિ. ચરડ દઈને ફાટવું [યંત્ર | ચરો પે ચર; દેગડે ચરકૂકિયે પું(કા.) લાકડાં ઘસીને અગ્નિ ઉત્પન્ન કરવાનું એક | ચરસ,-સારસી,-સી૯ જુઓ “ચડ(-૨)સ'માં [પશુ ચરણ પું; ન [.] પગ (૨) તુક; કડી (કવિતાની) (૩) ચોથો | ચરં ૬ વિ. [1.રિહ] ચરનારું – ઘાસ ખાનારું (૨)ન૦ જાનવર; ભાગ; ચેથિયું; “
કે ટ’ (ગ) (૪) (ર) ચરવું છે કે ચારે યા ચરાઈ સ્ત્રી [“ચરાવવું” ઉપરથી] ઢેર વગેરે ચારવા ન લઈ જવું તે ચરે, [-ધરીને બેસવું = જુઓ ચરણ સેવવાં. - વાં = પગ | કે તેમને ચારવાનું મહેનતાણું –ઉ વિ. ચરવા માટે યોગ્ય; ચરા પખાળવા; પૂજનીયનું સ્વાગત કરવું. -ની રજ હોવું = દાસાનુ- | તરીકે વાપરવાનું (૨)નચરે. –કા સ્ત્રી ઢેરને ચરવાની જમીન. દાસ હોવું. -૫કહેવા=જુઓ ચરણ સાહવા -પૂજવા =વંદના | –ણુ ન૦ ચો; ગોચર (૨) ચરામણ. -મણ ન૦,મણી સ્ત્રી, કરવી (૨) આજ્ઞાંકિત થઈ રહેવું. –સાહવા=પગ પૂજવા (૨) જુઓ ચરાઈ–મહેનતાણું [અને જંગમ (૨) ન૦ આખી સૃષ્ટિ તાબેદાર થઈને રહેવું. -સેવવાં = ચરણને આશરો લે; ચરણ | ચરાચર વિ. [૪] ચર અને અચર; ચેતન અને જડ; સ્થાવર પકડવા. ચરણે પડવું, લાગવું = પગે લાગવું (૨) કરગરવું; | ચરાણ –મણ-મણી જુઓ “ચરાઈમાં વિનંતી કરવી (૩) તાબેદાર થઈને રહેવું.] મર્દન નવ પગચંપી. ચરાવવું સક્રિ . “ચારવું', “ચરવું'નું પ્રેરક (૨)[લા.]લાંચ આપવી ૦૨જ સ્ત્રી, પગની રજ-ધૂળ. [-લેવી = ભક્તિપૂર્વક વંદના કરવી; | ચરાવું અ૦િ “ચારવું'નું કર્મણિ (૨) “ચરવું’નું ભાવે ચરણસ્પર્શ કરી, તે હાથ માથે લગાડવો.] સેવા સ્ત્રી, પગ- ચરાળ વિ. જોઈએ તે કરતાં ઊંચું ઉમેડું (જેમ કે, હળપૂણી ચંપી (૨) ભક્તિને એક પ્રકાર. ૦પર્શ પગને સ્પર્શ ચરાળ છે.) (૨) સ્પર્શની લાગણી ન થાય એવું-જા હું (જેમ કે, –ણુંમૃત ન૦ [+અમૃત] ચરણેદક (૨) દૂધ, દહીં, ઘી, મધ ચરાળ ચામડી) અને પાણી વગેરેનું મિશ્રણ, જેના વડે દેવમૂર્તિને સ્નાન કરાવ્યું ચરિત ન [.] આચરણ; વર્તન (૨) જીવનચરિત્ર. -તાર્થ વિ. હોય તે.–ણારવિંદન [+ મરવિદ્ર] ચરણરૂપી અરવિંદ -કમળ. | [+ અર્થ] કૃતકૃત્ય કૃતાર્થ(૨) સફળ (૩) પં. નિર્વાહ(૪) ભાવાર્થ -દક ન૦ [૩] દેવ, ગુરુ, ઠાકરજી વગેરેનાં ચરણ | ચરિત્ર ન [4.]જુએ ચરિત (૨) [લા.] કપટ; પાખંડ, કાવાદાવા. ધોયેલું પાણી
કાર પુત્ર જીવનચરિત્ર લખનાર. ૦કીર્ત(~ર્ત)ન ન(જીવન) ચરણવું સક્રિ. [જુઓ ચરચરવું] ડામવું (૨) અક્રિ. દિલમાં ચરિત્રનું ગુણગાન. નિરૂપણ ન જીવનનું વર્ણન; જીવનકથા
બળવું (૩) દુઃખને ટહકારે કરો (૪) ઊંઘમાં દાંત કચડવા ચરિયાણ ન૦ ચરે; ચરાણ [(૨) [સં. વર્ષો] કરી; પરેજી ચરણ સેવા, સ્પર્શ જુઓ “ચરણમાં
ચરી સ્ત્રી બેહક બેઠેલા હેરને ઊભું રાખવાની લાકડાની ઘોડી ચરણાકુલ(-ળ) ૫૦ એક છંદ
ચરોતર નબ૦૧૦ [૩. વરિત્ર, સર૦ હિં. વરિત] વર્તન (પ્રાયઃ ચરણામૃત, ચરણારવિદ જુઓ “ચરણમાં
ચાલાકી કે યુક્તિ કે પાખંડ ભરેલું) ચરણું ન૦, -ણિયે,– પં. [જુઓ ચણિયો) ઘાઘરે ચર ૫૦ [i] એક પહેલા મેનું વાસણ; દેગ (૨) હેમને ચર, ચરણે દક ન૦ જુએ “ચરણમાં
[-ચઢાવવો = જમણ આપવું (૨) જમણ આપવાની હરીફાઈમાં ચર પણ ન૦ લિં. પળ] કૃપણતા; કંજુસાઈ છેડા ચુંબ૦૧૦ ઊતરવું.] ભક્ષણ ન૦ હવિષ્માન ખાવું તે; ચરભક્ષ. ૦ડી સ્ત્રી કંસના જેવું વર્તન. –ણું, ચરપી વિ૦ કંજૂસ
નાને ચ; દેગડી. ડે ૫૦ ચડવો; માટીને લેટે ચરબી સ્ત્રી[] પ્રાણીઓના માસમાં રહેલ તેલી પદાર્થ (૨) ચર(-૨)વું અ ક્રિ. ચરડ અફાજ સાથે ફાટવું (૨) ચરડકે કે [લા.) મદ; અભિમાન. [–કરવી –કરવી = મદમાં આવી જઈ, | ધ્રાસકે પડવો. [ચઢા(–રા)વવું સક્રિ. (પ્રેરક)] ચાંદવાં કરવાં; મિજાજ યા જેર દાખવવું. ચડવી, વધવી = 1 ચડા(–રા), અ રિવ૦] જુઓ ચડેડાટ