Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 298

ગળામણી]
૨૫૩
[ ગચલાવું
રૂપું ઇ૦) (૨) ગાળતાં નીકળેલ કચરે. –ણ સ્ત્રી ગાળવાનું પાણી ન પડવા દેવું =ત્રાસ ગુજારે. ગળે બંધાવું = વળગવું મહેનતાણું
(૨) ગળે નંખાવું; માથે આવવું. ગળે બાઝવું, વળગવું =ગળે ગળાવું અક્રિય-વિવું સક્રિ“ગળવું', “ગાળવું’નું કર્માણ ને પ્રેરક પડવું (૨) ગળે ન ઊતરવું શક આદિથી અન્ન આદિનું). ગળે ગળિયાગેટી સ્ત્રી કરાંઓની એક રમત
વળગાડવું = જુઓ ‘ગળે નાખવું. ગળે હાથ મૂકો =ગળાના ગળિયારેjગળી + કાર(સં.)]ગળીથી કપડાં સૂતર વગેરે રંગનારે સેગન ખાવા.] -બૂબંધ ૫૦ ગળાનું એક ઘરેણું. – ગળિયું વે. [સં. ૮ ઉપરથી] બેડું ઊઠે નહીં એવું (૨) [લા.] ગળાટપિ.-ળે પડુ વિ. પારકી વસ્તુ બથાવી પડનારું (૨) ખેટો નિર્માલ્ય કે જી
આરોપ મૂકનારું ગળિયેલ વિ. [‘ગળી” ઉપરથી] ગળીના રંગનું, નીલું
ગળેચી સ્ત્રી [ગળું પરથી] ઢોરને એક રેગ ગળિયે મું. કાંટાને ભારે (૨) [‘ગોળો” ઉપરથી] માટીનો પિડો | ગળ- ૦ચીપ સ્ત્રી, હૃપ !૦ જુએ ગળાચીપ, ગળા (૩) અફીણની ગળી
ગળપડુ વિ૦ જુઓ ‘ગળું'માં ગળી સ્ત્રી [સર૦ મ. ગુઢો] એક વનસ્પતિ (૨) એનાં પાંદડાંમાંથી | ગળેફાંસે (૯) પુંઠ જુઓ ગળાફાંસે કઢાતે નીલો રંગ(૩ [૫] અવાજ; સૂર; ગળું.[-ખાવી = અફીણ | ગળે સ્ત્રી [સં. ગુડૂચો; પ્રા નોરૅ] એક વેલ વગેરેના સટ્ટામાં તેજી-મંદી ઉપર અમુક રકમ લેવાની એક પ્રકારની | ગળે પંત ટેવ; લત શરત મારવી. –કરવી, –નાંખવી = ઘોઈને કપડાને ગળીના | ગળગળ અ૦ ગળા સુધી, ઠેઠ સુધી (ભરેલું) રંગવાળું કરવું.].
ગળ્યું વિ૦ [૩. ગુ] ગેળ સાકરના જેવા સ્વાદવાળું; મીઠું. ગળું ન૦ કિં. રા:] શરીરનું એક અંગ(૨) અવાજ; સૂર.[– આવવું મધ, સાકર વિ૦ મધ, સાકર જેવું – બહુ ગળ્યું. [-મેં કરવું, = ચોળિયા ઊપડવા. –કરવું = છેતરવું (૨) નાના બાળકનું ગળું કરાવવું = જુઓ “મમાં].
[ હિંદી કવિ પડ્યું હોય તે મટાડવા તેના ગળા ને માથાની અમુક નસો પકડી, | ગંગ સ્ત્રી [; સં. રા] (સં.) ગંગા નદી (૨) j૦ (સં.) એક ઝેલાં ખવડાવવાં. –કાપવું = વિશ્વાસઘાત કરે; દગો રમ. | ગગચીલ ન૦ [Fiા +વિટ્ટી (સં.)] એક પક્ષી -ઝાલવું, પકડવું = ગળચું પકડવું (૨) (અમુક ખાવાથી) ગળા ગંગમેના સ્ત્રી એક પક્ષી પર માઠી અસર થવી -ગળું બેસી જવું – પડવું = ગળું બેસી જવું] ગંગરી સ્ત્રીકાફમીરમાં ઠંડીમાં ગળામાં રાખવાની એક સગડી (૨) બાળકને ગરમીથી કે ગળું મચકેડાવાથી થતો એક રોગ (૩) ગંગા સ્ત્રી [i](સં.) હિંદુઓની પવિત્ર નદી; ભાગીરથી (૨)[લા.] એકસરખું હોય તેમાં વચ્ચે સાંકડું થવું. જેમ કે, સૂતરના તારમાં ગંગાજળ, [–કરવી =નાહવું (બાળભાષા). -જમના ઊભરાવાં કાંતતાં... -બંધાવું =ગળું રૂંધાવું (૨) મુસીબત થવી. -બેસી = ખૂબ આંસુ આવવાં. નાહવી = છૂટવું; મુક્ત થવું (પાપમાંથી; જવું = અવાજ મંદ થ; ગળું અંદરથી ફૂલી જતાં અવાજ બેસી તેમ જ (લા.) લપમાંથી; જવાબદારીમાંથી). ગંગાને પ્રવાહ = જ. -ભરાઈ આવવું =(દુઃખ શેક ઈવની) લાગણીથી ગળ- (પવિત્ર ને પાવન કરનારી વસ્તુ માટે વપરાય છે). (૨) નિર્મળ તથા ગળું કરવા જેવા થવું; લાગણીના ભારથી હૃદય ભરાવું. -રહેંસવું, અખલિત (વાણુને) પ્રવાહ.] ગેળી સ્ત્રી ગંગા જેવી પવિત્ર રેસવું = જુઓ “ગળું કાપવું. ગળા ઉપર છરી ફેરવવી=[લા.] ગળી (જે ગેળીમાંથી બટેલે વાસણે જ કાઢીને પાણી પિવાય વિશ્વાસઘાત કર; દગો રમ. ગળાના સમ ખાવા = જીવના છે તેને એમ મશ્કરીમાં કહે છે). ૦છા૫ વિ૦ વચમાં મૂળ અને સેગન ખાવા. ગળામાં જીભ ઘાલવી =બેલતું અટકવું. ગળામાં | તળે ઉપર ટીકા છાપી હોય તેવું (મુદ્રણ.) જમની વિ૦ બે બાજુ જોતાં ઘાલવું, વળગાડવું =જંજાળમાં નાખવું; પીડા વળગાડવી જુદા જુદા રંગવાળું (૨) જુદી જુદી ધાતુઓનું બનેલું. જળ (૨) પરણાવીને દુનિયાદારીની માથાકૂટમાં નાખવું. ગળા લગી, નવ ગંગા નદીનું (પવિત્ર) પાણી. જળિયું ૦િ ગંગાજળ જેવું, ગળા સુધી = મનમાન્યું; પૂરેપૂરું; હદ થાય એટલું. ગળે આવવું = જળી સ્ત્રી, ગંગાજળ રાખવાનું વાસણ (૨) તાંબાકંડી. જળું જીવ ઉપર આવી જવું (૨) બાવરું થઈ જવું (૩) મુસીબત પડવી. વિ. ઘોડાની એક જાતનું. ૦જી સ્ત્રી, (સં.) ગંગા. ૦દ્વાર ન ગળે ઊતરવું = ગળાવું (૨) સમજાવું. ગળે ગળું મળી જવું = | સિં] (સં.) હરિદ્વાર. ૦ધર ૫૦ (સં.) શિવ. પૂજન ન૦ ગંગાતરસથી ગળું સુકાઈ જવું. ગળે ઘાલવું = [કટાક્ષમાં] પિતાના | યાત્રા કરી ઘેર ગંગા લાવે ત્યારે કરાતે પૂજનવિધિ -વરે.વતરણ ઉપયોગમાં લેવું. ઉદા. “મારે શું ગળે ઘાલવું છે?” (૨) ગળે | ૧૦ [+ અવતરણ] ગંગાને પૃથ્વી પર અવતાર થયે તે. સ્નાન વળગાડવું; જવાબદારી ઓઢાડવી. ગળે છરી ફેરવવી = જુઓ | નવ ગંગા નદીનું (પવિત્ર) સ્નાન, સ્વરૂ૫ વિ૦ પવિત્ર (વિધવાના ગળા ઉપર છરી ફેરવવી'. ગળું ઝલાઈ જવું, ગળે ઝલવું = નામ આગળ માનાર્થે વપરાતું “ગં. સ્વ.” વિશેષણ). ગેઇક નવ મુશ્કેલ સ્થિતિમાં મુકાવું. ગળે ટાંટિયા આવવા, ગળે ટાંટિયા ! [+ ઉદક] ગંગાજળ ભરાવા = મુશ્કેલ સ્થિતિમાં મુકાવું. ગળે દોરી આવવી = ગંગ- | ગંગે(–)ટી સ્ત્રી એક ઝાડ; ગજેટ; નાગબલા ળાઈ જવું (૨) મહામુશ્કેલીમાં આવી પડવું. ગળેથી દોરી કાઢી ગંગેટું ન૦ ગંગેટીનું ફળ નાખવી = માથેથી જોખમ ઉતારી નાખવું. ગળે નખ દેવે; ગળે | ગગડું ન એક ઝાડ નખ માર=ગળે ટુંપો દે; ગંગળાવીને મારી નાખવું. ગળે ! ગંગેરી પાન ન૦ [ગંગા ઉપરથી] એક જાતનું ખાવાનું પાન નાખવું =માથે નાખવું, જવાબદારી ઓઢાડવી. ગળે પડવું = | ગંગેત્રી સ્ત્રી (સં.)ગંગા નદીનું મૂળ -એક તીર્થ(૨) એક વનસ્પતિ આળ ચડાવવું; માથે નાખવું (૨) કાલાવાલાની જબરદસ્તી કરવી. | ગંગાદક ન૦ [i] ગંગાજળ
[(પ્રેરક) ગળે પવિત્રાં આવવાં = જુઓ ‘ગળે ટાંટિયા આવવા'. ગળે | ચંચલાવું અવકૅ૦ (સુ.)ગળું ઝલાવું; ગંગળાવું.ગચલાવવું સક્રિ.