Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 275

ખાસંદ]
૨૩૦
[ખાસડું
૦૬૦ વિ૦ એકદમ ખારું. –રાઈ સ્ત્રી ખારાપણું. –રાટ ૫૦ ખાવી) (૪) લેવું; ખર્ચ કરાવવું; ખર્ચ તરીકે કઢાવવું (ઉદા. “આ સહેજસાજ ખારાઈ. –રાશ સ્ત્રીખારાટ (૨) [લા.] અણબનાવ મકાને સો રૂપિયા ખાધા', ‘આ કામે બહુ દહાડા ખાધા'.) (૫) ખારઈ સ્ત્રી [૪. ક્ષીરોઢકં?] વેધવાને પહેરવાનું એક જાતનું વસ્ત્ર વગર કે લેવું ચોરીછુપીથી લેવું. (ઉદા ૦ ઘણા પિસા ખાઈ ગયે) ખારેક સ્ત્રી [સે.a ] સૂકવેલું ખજુર, કપરાં નબ૦૧૦ (૬) ‘દમ, છીંક, બગાસું, ઉદરી છે. સાથે વપરાય છે–શરીરથી હોળીના તહેવારે કન્યાના સાસરેથી કન્યા માટે મેકલાતી ભેટ. તે ક્રિયા કરવી કે થવી, એ અર્થમાં (૭) અ૦ કેિ ખવાવું; કાટ -કી વિ૦ ખારેક જેવું કે જેવડું (જેમ કે, બેર)
ચડવો. (‘કાટ' જેડે વપરાતાં, જેમ કે, લોઢું કાટ ખાય છે.) (૮) ખારે છું. [સં. ક્ષાર] એક ક્ષાર; સંચરે; પાપડખાર
ન, પકવાન (૯) ખાવાની ચીજ ભાથું ઉદા૦ ખાવું બંધાવવું) ખારેક વિ૦ [ખાર” ઉપરથી] ક્ષારવાળું (જમીન ઈ૦ માટે) (૨) | (જુઓ ખાઉ). [ખાઈ જવું = પેટમાં ઉતારી દેવું (૨) ભૂલવું કે
[3] એક અટક (નાગમાં) [અગરપાટ (૨) ખારપાટ ભુલાવું; રહેવા દેવું કે રડી જવું. જેમ કે, એ વાત જ તે ખાઈ ગયો. ખારો પાટ j[ખાર (મીઠું) પકવવાને પાટ(પટ)] એક રમત; (3)ઉચાપત કરી જવું ૪ ઊધડ લેવું; ખૂબ ઠપકારવું. ખાઈ લેવું= ખારેલ ન૦ (ક) મોળું લો હું
ખાને સ્વાદ તારી લેવો. ખાઈને ખેદવું = નમકહરામ થવું. ખાલ, ડી, સ્ત્રી, ડું ન [સે. રd] ચામડી (૨) છાલા ખાઈપ ઊતરવું= સંસારના સુખોપભોગ કરીને પરવારવું. ખાઈખાલપી સ્ત્રી [ખાલ + . q=સાફ કરવું] રામ ડેયણ. ૦પે પીને મંડવું, ખાઈપીને પાછળ પડવું, ખાઈ ખસીને મંદવું ૫. ચામડિયે
= ખંતપૂર્વક મંડવું, કેડો ન છોડ. ખાઈ બગાડવું = નિમકહરામ ખાલવવું સક્રિ. [‘ખાલી” ઉપરથી] ખાલી કરવું. [ખાલવાનું થવું(૨)ખાવા પીવા છતાં માં કે નર્બળ રહેવું.ખાઈ લેવું=ખાવાનું અ૦ કેિ, વવું સ૦િ કર્મણિ અને પ્રેરક].
કામ આટોપી લેવું. ખાઉં ખાઉં કરવું = ઝટ ખાઈ લેવાની ઈચ્છા ખાલસા વિ. [1. વાસ] પિતાની કુલ માલિકીનું આગવું દાખવવી. ખાતાં પીતાં સંસારનાં સુખ ભોગવતાં (૨) ખાધાખર્ચ (૨) સરકારના વહીવટનું સરકારી (૩) (સં.) ગુરુ ગોવિંદસિંહે ઉપરાંત, ખાતું ધન=જેની પાછળ વારંવાર ખર્ચ કરવું પડતું હોય શીખેમાં જે નવું નિધાન પ્રવર્તાવ્યું તેને અનુસરનારું. [ કરવું તેવી મિલકત. ખાતું પીનું = સાધારણ રીતે સુખી; ખાવાપીવાના = સરકારે કબજે કરવું જપ્ત કરવું. –થવું = જપત થવું.]. પિતાની ટાંય ન પડતી હોય તેવું. ખાવા ધાવું = બીક લાગે તેવું ખાલિક ૫૦ [મ.] સર્જનહાર
નિર્જન હોવું. ખાવા પીવાને દહાડે = જાફતને દિવસ (૨) ખાલિસ વિ૦ [.] શુદ્ધ (૨) કૂડકપટ વિનાનું, નિખાલસ આબાદીને વખત, ખાવું તેનું પેદવું = ઉપકાર કરનાર ઉપર ખાલી વિ૦ [.. . 48, a ] ઠાલું; ક ભર્યા વગરનું (૨) અપકાર કરે; નમકહરામી કરવી, ખાવું પીવું = સુખે જીવવું.] નિર્ધન; ગરીબ. [કરવું = અંદરની વસ્તુ કાઢી લેવી (૨) મકા- | ખા !૦ ખેતરમાં થતું ઊંડા મળનું એક ઘાસ નમાંથી વસવાટ લઈ લેવો (૩) નિર્ધન કરવું. –જગા, જમીન = | ખાશ સ્ત્રી [‘ખાવું ઉપર ધી] ખાવાની શક્તિ (૨) ખાવાને જ અંદર કશું ન હોય તેવી -વપરાશ વિનાની જગા કે જમીન. | ખાસ વિ. [. વીરત, સતી કું; અંગત (ઉદા. “ખાસ માણસ') –થવું = વસવાટ કે વાપર વગરનું થવું (૨) પૈસે ટકે તંગીમાં | (૨) વિશે; અસાધારણ (૩) ખ; અસલ (ઉદા... “ખાસ આવી જવું. -પઢવું =વાસ કે વપરાશ વગરનું થવું (૨) પુરાયા માલ, ખબર') (૪) અમીરી (ઉદા. દીવાને ખાસ), ૦ખવાસ - ભરાયા વગરનું રહેવું (૩) શરીરે નબળું થઈ જવું. –હાથે = ૫૦ બાદશાહનો અથવા અમીર ઉમરાવનો નેકર. ૦ગત, ગી કશું લીધા – કમાયા વિના (જેવા આવ્યા હતા તેવા).] (૩) સ્ત્રી, વિ. પિતાનું અંગત (૨) ખાનગી; ગુપ્ત (૩) અગત્યનું; મુદ્દાનું. લેહીનું ફરવું બંધ પડી જવાથી અંગ ઝણઝણે તે; ઝણઝણી. દાન ન૦ પાનને ડ ; પાનદાની. ૦દાર ૫૦ સેવક; હજુરિયો [-ચડવી = અંગ અકડાતાં ઝણઝણાટી થવી.] (૪) સંગીતના (૨) ઘોડાની ચાકરી કરનાર; અશ્વપાલ. નવીસ પુત્ર ખાનગી તાલમાં તાળી ન આપતાં હાથ છુટા પાડવા તે કે તેવું સ્થાન લહિ- મંત્રી; ‘પ્રાઇવેટ સેક્રેટરી, બજાર = મેટું -મુખ્ય બજાર. (૫) અ૦ અમથું; વ્યર્થ (૧) માત્ર; ફક્ત. ૦ખમ, ૦ખંખ વિ. બરદાર પૃ૦ સરદારનાં હથિયાર લઈ સાથે ફરનાર; અનુચર તદન ખાલી;ઠાલુંડમ(૨) શુન્ય; ‘વેક્યૂમ' (પ.વિ.). ૦પીલી અન્ય ખાસઠકુદ, ખાસડકૂટું વિ૦ જુઓ ખાસડું'માં વગર કારણે; અમથું
ખાસડાટવું સત્ર ક્રિટ જુઓ “ખાસમાં ખાલ ન૦ [‘ખાલ” ઉપરથી] જોડાનું ઉપલું ચામડું (૨) [“ખાલી’ | ખાસડાં, ખાઉ, ખેર, બા., –ડિયું,-ડી જુઓ ખાસડું'માં ઉપરથી] વાણાની કોકડી ભરવાને નેતર કે બરુને પિલો કકડો, ખાસડું ન [રાર૦ મ. વાતડી] જા : જોડે (૨) [લા.] ઠપકે. (૩) ખળાના અનાજ ઉપર ઢાંકવાનું ઘાસ. [ખાલાં વાળવાં = | [ખાસકારાત = ખાસડું ઊંયકનાર, તુ માણસ. (ઉદા ૦ “મારે તેમ ઘાસથી ઢાંકવું] (૪) પડતર રાખેલું ખેતર (૫) [. ]િ જુણે ખાસડારા” અર્થાત મને તે જાણવાની કાંઈ પડી નથી.) કયારે (ઉદા ૦ તમાકુનું ખાતું) [લેવાતું અનાજ (૨) જિવાઈ ખાસડાં ખાવાં = ખરા ખાવા; સખત ઠપકે ખાવ. ખાસડાને ખાવટી સ્ત્રી-ખાવુંપરથી] શાહુકાર કે ધણિગ્યામાને ત્યાંથી ઉછીનું તળિયે મારી = ળ નાખી, ધર્યું રહ્યું’, એવા ધિક્કારના અર્થમાં. ખાવડી સ્ત્રી, છોકરાંની રમત; નિસરણી
ખાસડાની(ને) તેલ વિ૦ તદન વરસાત વિનાનું; તુચ્છ. ખાસડે ખાવરું વિ૦ [ખાવું” ઉપરથી] ખાઉધરું
માથું = ‘મુ, ધર્યું રહ્યું – એવા તુચ્છકારના અર્થમાં. (–નું શું) ખાવં–વિંદ . [.] માલિક; શેઠ (૨) પતિ (૩) ઈશ્વર ખાસડું ફાટી જવું? =શું ગયું? બગડ્યું?' એવા અર્થમાં. ખાસડે ખાવું સક્રિ. [સં. વાકુ, પ્રા. લી] અન લેવું; જમવું (૨) વેઠવું; | દાળ વહેંચવી = ભેદી રીતે કે સારે પ્રસંગે લડી પડવું.) -હકુટું, ખમવું (ઉદા. માર ખાવો) (૩9 વાપરવું, ભોગવવું (ઉદા. હવા | - હટું વિ૦ જેને ખાસડાં પડે- વારંવાર ઠપકો મળે એવું–કાટવું