Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 270

ખળવું]
૨૨૫
[ખંડનમંડન
ખળવું અ૦િ કિં. ર8;. ] અચકાવું; અટકવું (૨) ૦ અંગ ૫૦ ખરક; ઢગલો (૨) દાઝ; વેર (૩) ખંખ; બદલે (૪) ક્રિ. [‘ખેળ” ઉપરથી] મેળ ચડાવવી (૩) [ખલ' ઉપરથી]ખલવું; ખંત; ખાંત. [વાળ = ઢગલો કરી દે (૨) ઝ કાઢવી; લટવું; દંટવું
[ કરીને વેર લેવું (૩) ભરપાઈ કરવી; બદલે મેળવી લેવો.] ખળળખળ અ૦ [૧૦]સપાટાબંધ; સતત (૨) ખળખળ અવાજ બંગ વિ. [જુઓ ખંજ] વિટ લુલું ખળાઈ સ્ત્રી, જુઓ ‘બળ’માં
ખંગર ૫૦ [સર૦ હિં; મ.] જુઓ ખંગાર (૨) વિ. અતિ સૂકું ખળાવવું સક્રિ૦ ખળવું’નું પ્રેરક
મંગળાવવું સક્રિ૦ જુઓ ખંખળાવવું. ખંગળાવું સક્રિ૦ જુઓ ખળાવા સ્ત્રી[ખળું પરથી] ખળું કરવાની જગા; ખરાવાડ
ખંખળાવું ખળાવું અ૦િ જુઓ ‘ખલાવું' [એમ; પુષ્કળ છત હોય એમ | અંગાર પં. [સર૦ fહું. રંગર, મ.] બહુ પાકી ગયેલી ઈંટ ખળાંઢળાં (૦) અખળું + ઢળવું પરથી](કા.) ખળાં ઊભરાઈ જાય ખંગાળવું, ખંગાળાવું, –વવું જુઓ “ખંખાળવું'માં ખળિયાણ ન કકળાટ; તોફાન
ખંચકવું અક્રિ૭ જુએ ખંચાવું ખળી સ્ત્રી, જુઓ ખલી (૨) [પાદરા તરફ] દૂધની બળી પંચામણ જુઓ “ખેચાવું'માં ખળું ન [સં. વઢ] કણસલાં ગંદીને કે ઝૂડીને અનાજ કાઢવાની | પંચાવું અક્રિ” [. = ખેંચવું પરથી ? સં. વંન = લંગડાવું] જગા. [ખળાં માગવાં = ખળે જઈને અનાજની ભીખ માગવી. | | ખમચાવું; અટકવું; પાછા પડવું. –મણ સ્ત્રી ખંચાવું તે. –વવું ખળું કરવું = ખળામાં અનાજ કાઢવાની ક્રિયા કરવી.]
સ૦િ (પ્રેરક)
[(પ્રેરક)] ખળળવું અક્રિ. [જુઓ ખળવું] મુતરવું
ખરવું સ૦િ (ચ) જુઓ ખંખેરવું.[પંચેરાવું (કર્માણ), વિવું ખળળો પુત્ર ખળખળ પડતા દો
અંજ વિ૦ [] લંગડું ભૂલું
[ખાડે ખંખ વિ. [સર૦ હિં; ફં. ?] ખાલી (૨) બેખા જેવું નકામું | ખંજન ન [.] એક પક્ષી (૨) [2] હસતાં ગાલમાં પડતે નાને (૩) ધનહીન. [ખાલી ખંખ = એક જ ખાલી.]
ખંજર ન [1] કટાર જેવું, સીધું બેધારું એક શસ્ત્ર ખંખ ૫૦ અંગ; બદલે (૨) પાયમાલી (૩) શ્રી ખેત(૪)ઇચ્છા; ખંજરી સ્ત્રી [.] એક વા; ઘૂઘરીઓવાળી નાની નગારી-ડફ ભૂખ. [-ભા(–ભાંગવી = ભૂખ દૂર કરવી, હરવી.-વાળ = | ખંજવાળ સ્ત્રી [સં. વન +યું. વ8] ચામડીને એક રેગ; લુખસ;
અંગ વાળવો; બદલો લે; બાકી ન રાખવું (૨).ઉજડ કરી દેવું.] ચૂંટ(૨) ચળ; વલુર. [-આવવી = ખંજવાળવા જેવું થયું કે લાગવું; ખંખરટવું સકિ. જરાતરા ચાપડવું; ખાંખટવું. [ખખટાવું ખંજવાળ થવી.] ૦૬ સ૨ ૦િ વલૂરવું[–ળાવવું પ્રેરક), –ળાવું
અ%િ૦ (કર્મણિ), –વવું સ૦િ પ્રેરક).]. ખંખ(ગ)ળાવવું સ૦િ ઝબોળીને જોવું; ખંખાળવું અંજા છંદ ૫૦ [.] એક છંદ ખંખ(–ગ)ળવું અશકે. “પંખા(–ગા)ળવું'નું કર્મ
ખળવું સક્રિટ જુઓ ખંજવાળવું (૨) (ચ.) હળવેથી વલુરતાં ખંખારવું અશકે[હિં. વૅવ -)ન]+ઑખારવું [ખંખારાવવું હાથ ફેરવવા, પંપાળવું. [ખોળાવું (કર્મણ), –વવું (પ્રેરક)) સ૦િ (પ્રેરક)]
ખટકાવ ૫૦ ખંટાવું -સમાવું તે; નિભાવ ખંખા(ગા)ળવું સક્રિ૦ [fહ્યું. , સં. ક્ષા, પ્રા. વાઢ | ખંટાવું અ૦િ સમાવું; પિવાયું પરથી ? રવ૦ ?] પાણીમાં ઝબોળીને અને હલાવીને જોવું; પાણી | ખંઢ ડું [.] ભાગ; કકડે (૨) જાથ; સમૂહ (જેમ કે, તરુ ખંડ, વડે ખુબ ઘવું - સાફ કરવું (૨) પાણીના કોગળા કરી (મેં)ખબ પુસ્તકનાં પ્રકરણે ખંડ) (૩) પ્રકરણ (૪) એક ચાળી કે સાફ કરવું. [ખંખા(ગ)ળાવું (કર્મણ), –વવું (પ્રેરક)) કાંગળી થાય તેટલું મેળિયા સાથે વણેલું કપડું રે (૫) ઘરને ખંખેરવું સક્રિ. [બેરવું' પરથી?] ખેરવી નાખવું (૨)ઝાટકણી એક ભાગ; ઓરડો (૬) પૃથ્વીના પાંચ મોટા ભાગમાં એક કાઢવી, ધમકાવવું; મારવું [ખંખેરી લેવું = લંટી લેવું.].ખંખેરાવું (એશિયા, અમેરિકા, આમિકા, યુરેપ અને ઑસ્ટ્રેલિયા) (૭) (કર્મણિ), –વવું (પ્રેરક)]
વિટ વિભાગવાળું (૮) નાનું; કું. [–પાડવા =વિભાગ કરવા ખંખેરવું સક્રિ. [ખેરવું” પરથી ?] વેરી નાખવું; વાંખી નાખવું (૨) ઓરડા બનાવવા; એકમાંથી જુદાં ઘર કરવાં–આંતરા ભરીને (૨) નખ વતી ખેતરવું (૩) [ખેરવું ઉપરથી] સંકેરવું; ખેરવું કે બીજી રીતે.) ૦૭ ૫૦ [4.] નાનો ખંડ. ૦કથા સ્ત્રી નાની (દેવતા). [ખંખેરાવું (કર્મણ), –વવું પ્રેરક)]
- ટૂંકી વાર્તા. ૦કાવ્ય નવ નાનું કાવ્ય (૨) અનેક છંદવાળું કાવ્ય. ખળવું સક્રિ. [હિં. વોરના] વેરણછેરણ કરી નાખવું; જતિ સ્ત્રી, પાંચ કે પંચમાંશ માત્રાના ખંડવાળા તાલની જાતિ.
ચૂંથી નાખવું (૨) [ળવું પરથી] ખણેચરે શોધવું (૩) જુઓ ૦ધારા સ્ત્રી કાતર પરશુ પં. (સં.) શિવ. મંડલ વિ. ખંખાળવું
બરાબર વર્તુલ નહિ એવું (ચંદ્ર માટે વપરાય છે.). શિખરિણી ખંખેાળા મુંબ૦૧૦, -ળાં નબ૦૧૦ [ળવું' ઉપરથી] ઓળં- | પં; સ્ત્રી, એક છંદ. હરિગીત ન૦; j૦ એક છંદ ખંખેળાવું અદ્ધિ-વિવું સક્રિખંખાળવું’નું કર્મણિ ને પ્રેરક | ખંઢણી સ્ત્રી [સં. ૩, પ્ર. વકૃ= હરાવવું; જુઓ ખંડવું] તાબેખળાં જુઓ ખંખેળા
દાર રાજ્ય ઉપરી રાજ્યને જે રકમ દર વર્ષે ભરે તે. [-ભરવી ખંખેળિયાં નબ૦૧૦ [‘ખંખાળવું” ઉપરથી; સર૦ હિં. વંટના] = ખંડણી આપવી; તાબેદારી સ્વીકારી તે પેટે રકમ આપવી.] . = ખાલી કરી દેવું] પાણીથી નવાડવું તે ( નવડાવ્યા પછી વધેલું | ખ- ૦ાતિ, ૦ધારા [i] જુઓ “ખંડમાં પાણી એકીસાથે બાળકના માથા પર રેડતી વખતે મા આ શબ્દ | ખંડન ન. [૪] તેડવું તે (૨) દલીલ કે વાદને તેડી પાડ – બોલે છે.) –કરવાં)
રદિયે આપવો તે; પ્રત્યાખ્યાન. મંડન નતેડવું અને માંડવું જે-૧૫