Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 263

ખડખડ ભડભડ]
૨૧૮
[ખડિયું
-મળવું.] ભડભડ અ૦ ખડખડ ભડભડ એવો અવાજ કરીને | ઘાસ + માંકડી એક જીવડું
[મોસાળ (૨) સ્ત્રી એ અવાજ (૩) ગરબડ. ૦૬ અ૦ ક્રિ. ખડખડ ખમોસાળ ન [સે. = મેટું મોસાળ] માનું કે બાપનું અવાજ થવો. –કાટ ૫૦ ખડખડ એવો અવાજ (૨) અ૦ | ખવધુ વિ૦ [ખડ+ વાઢવું] ઘાસ વાઢનારું એવો અવાજ કરીને (હસવું). –કાવવું સત્ર ક્રિટ જુઓ ખખ- ખડવું સત્ર ક્રિ. [‘ખરડવું' ઉપરથી ?] ચોપડવું; લેપ કરો (૨) ડાવવું. –હિયાં ન૦ બ૦ ૧૦ ઝાંઝ. –ડિયું વિ૦ (૨) ન૦ જુઓ | ખરડવું; ડાઘ લગાડવો (૩) સંડોવવું; આળ મૂકવું (૪) નઠારા
ખડખડતું. [-આપવું, મળવું] (૩) વસાય ખેલાય એવી કામમાં સામેલ કરવું નાનાં નાનાં પાટિયાંની બારીબારણામાં મુકાતી રચના (૪) એક | ખહવું અ૦ ક્રિ[સર૦ હિં. હ; સં. વડે = સ્થાણુ, સ્થિર ખાવાની વાની
[ખડક (ચ.) પરથી ?] અટકવું; રેકાવું; થંભી જવું (૨) હાથ પગ ઈ૦ અવયવ ખડગ ન [જુઓ ખડ્ઝ] તલવાર (૨) ગેંડાનું શિંગડું (૨) જુઓ ઊતરી જવો (૩) આખડી પડવું; પડી જવું [સર૦ મ. વળ] ખરું નવ બિલાડીની જાતનું એક હિંસક પ્રાણી
(૪) (રંગ) ઊડી જવો; ઝાંખું પડવું. [ખડી પઢવું, બેસવું = ખસ ન એક પંખી
અટકી પડવું; રોકાઈ જવું. ખડતું મૂકવું= રહેવા દેવું; અવગણવું.] ખર્ચપે ૫૦ [રે. a= મોટું + ચ ] એક જાતને ચંપે ! ખવાઈ (વા') j[. લઘુ=મોટું વેવાઈ] વેવાઈને બાપ. ખહણ વિ. [ખડવું'ઉપરથી; સર૦ મ.] આખાં – હરામ હાડકાનું; | –ણ સ્ત્રી વેવાઈની મા આળસુ (૨) [] (સુ.) ખડતલ
ખશિ(–)ગી ન૦ [.= મેટું શીંગ] એક મોટું ઝાડ, ખડતર(–) વિ. [સં. વરતર ?] દુઃખ ખમી શકે એવું; ખરવાણ | જેની લાંબી લાંબી શિંગોનું શાક તથા અથાણું થાય છે (૨) મહેનતુ (૩) મજબૂત બાંધાનું (૪) તુચ્છ
ખશિંબી સ્ત્રી. [, વારિાવી?] એક વનસ્પતિ ખઠતાલ સ્ત્રી [સં. ૧+તાલ] છ તાલ [સંગીત] (૨) કરતાલ | ખડમેર પં. એક વનસ્પતિ કાંસીજોડ (૩) લાકડાની ફહેતાલ
ખડસલ પુંમકાનનો પાયો ખડતાલ સ્ત્રી [સં. લુર તાલ?] લાત; પાટું [ખાદવું (જમીન) | ખડસલિ–ળિ) પં. એક વનસ્પતિ, પિત્તપાપડ ખઠતાલ(–ળ)વું સક્રિ. [જુઓ “ખડતાલ”] ખરી વડે ઠેકવું – ખટંગ અ [રવ૦] ખડંગ એવો અવાજ કરીને (૨) ખડું; ટટાર ખહતું ન૦ જુએ ખડતૂસ (૨) ૧૦ ક. “ખડવું જુઓ
ખડા સ્ત્રી [સર૦ હિં. વાડૅ, મ. વાવા, શ્રી. નડ્ડાવ પાવડી; ખહતુસ ન૦ ખડખડતું; રજા; બરતરફી. [–આપવું = બરતરફ ચાખડી (૨) [] જોડાની એડી (૩) (૨) મેઘધનુષ્ય (૪) જુઓ કરવું. –મળવું =બરતરફ થવું].
ખડખાટ. [-પટવા = અણબનાવ થવો.] ઉતાર વિ૦ જેડા ખડ૬ ન૦ [રે. @3= મેટું ઉપરથી?] ખડખું પ્રવાહી પદાર્થનું ઉતારતાં વેત – તરત સ્વીકારાય એવી (હંડી). ૦ઉપાટવિત્ર ઊભા જામેલું ચાલું (૨) [ખધરાવું ઉપરથી ?] ખૂધરું; છિદ્ર; દોષ ખડાનો – ચપસીને બેસત (ડો) ખડધાન ન૦ “ખડ” જેમ વગર ખેડે ઊગતું “ધાન'; ખેડયા કે ખાઈસ્ત્રી, વાછરડી [ક.](રજુએ ખટકશઠ]શઠતા; કામચારી વાવ્યા વિના થતું ધાન (સામે, મણકી વગેરે) (૨) હલકી ખટાઉ સ્ત્રી- [જુઓ ખડા] પાવડી; ચાખડી (૨) જુઓ ખડ] જાતનું અન્ન
સૂકું ઘાસ. ખડા ઉતાર, ઉપાઠ જુઓ “ખડા'માં ખધામણું સ્ત્રી એક વનસ્પતિ
ખટાખટ અ [રવ૦] એવો અવાજ થાય એમ (૨) ઉતાવળથી ખધાયેલ, અઠવાલ વિ. [જુઓ ખધરાવું] ચાઠાં, ખુજલી ખઠાખાટ મું -સટું ન [4. ઘટન્મg] જ્યોતિષમાં છ અષ્ટકવાળો ઇત્યાઢેિ થવાથી ખરાબ થયેલું; કીડ પડી હોય તેવું; ખવાયેલું યોગ (જે બે માણસો વચ્ચે આ વેગ આવે તેમને બને નહિ – (૨) ખરડાયેલું; મેલું (૩) ઘસાયેલું; નબળું
અણબનાવ રહે એમ કહેવાય છે.) ખઠ(-૨)પવું સત્ર ક્રિ. [જુઓ ખડ૫] ખોતરી – ઉખેડી કાઢવું; ખઠાખાષ્ટ્ર-કું-સર્ટ) ન૦ જુઓ ખડાખાટ [વિપું સેરવું. [ખ(-૨)પાવવું સત્ર ક્રિ. (પ્રેરક), ખડ(૨) પાવું] ખડાયતા વિ. બ્રાહ્મણ કે વાણિયાની એ નામની એક જાતનું.અ૦ કિં(કર્મો )]
ખારી સ્ત્રી [સરવેમ, વંટારી]ગાવાની એક બાની–ધ્રુપદ પદ્ધતિ. ખપિયું ન૦ (૨) ગાડાનું પછીતિયું [ખર, ખરપડો | (તેના પ્રસિદ્ધ ગાયક રાજા સન્મુખ સિંગના ગામ “ખંડાર' પરથી) ખડખું ન૦ [જુઓ ખૂરપી] ખાંપવાનું ઓજાર.– પુંછે જુઓ | ખા ! [જુઓ ખડાઉ] લાકડાનો જોડે ખડ()બચડું વિગ ખાડામૈયાવાળું; ઊંચુંનીચું. –રાઈ સ્ત્રી | ખટાસન પે એક વનસ્પતિ - ઔષધિ ખહબું ન [સે. વ = મેટું ઉપરથી 8] જામી ગયેલા પ્રવાહીનું | ખડિયાખટખટ વિ. [૨૦] સખળડખળ; ખખળી ગયેલું; જીર્ણ ચોસલું; ખડ૬. –બાદાર વિ. ખડબાં નીકળે એવું
(૨) સ્ત્રી, ભાંગીતૂટી હાલત (૩) જંજાળ; માથાફેડ ખઢબૂચ–ચું) ન૦ [સં. લેન, 1. વવુંનë] એક ફળ; તરબૂચ. | ખટિયાટ તળાવમાં ઊતરવાની, ઢાળ પડતી પણ ખસી ન –ચી સ્ત્રી તેને વેલ; તરબૂચી
પડાય એવી ચણતરવાળી, કળીબંધ રચના ખડભડ સ્ત્રી. [૧૦] એવો અવાજ (૨) ગરબડ, ધાંધલ (૩) | ખડિયું ન [જુઓ ખરડિયું] સુકવણું (૨) સુકાવાથી તડ પડી કબિલાબોલી (૪) દખલ. ૦૬ અ૦ક્રિખડભડ અવાજ ગઈ હોય તેવી જમીન (૩) ચેમાસામાં કેટલાક દિવસ વરસાદ થો (૨) બોલાબોલી થવી. [ખડભડાવવું સત્ર ક્રિ. (પ્રેરક)] ન પડવાથી જે તાપ પડે છે તે (૪) [‘ખડું ઉપરથી] બાજીમાં -હાટ j૦ ખડભડ અવાજ (૨) ગરબડ, ધાંધલ
છેવટની કૂકી ઘરમાં બરાબર પહોંચે એથી વધારે દાણા પડતાં તેણે બહાર નીકળવું પડે તે (૫) [જુઓ ખડિ વાઘ) ચિત્તો