Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 235

કાંટિયા વરણ]
[કારે
કાંટિયા વરણ (૦) સ્ત્રી બ૦૧૦ લડાયક ઝનૂનવાળી વણે (વાઘેર, | કાંડું (૦) વિ. [‘કાંઠ' પરથી] કાંઠા સુધી ભરેલું; શગ વગરનું મિયાણા, આહીર ઈ. જેવી)
કાંડ ૫૦ [4] પ્રકરણ; વિભાગ (૨) છોડની બે ગાંઠ વચ્ચે કાંઠુિં (૦) ૦ [‘કટ' ઉપરથી (મડદા ઉપરનું કપડું કાંટા ઉપર ભાગ પરી (૩) ડાળી (૪) તીર
ભરાવવામાં આવતું હોવાથી) કે સં. =સ્મશાન ઉપરથી ] કાંઠણી, –ની [ā] સ્ત્રી એક વનસ્પતિ મડદા ઉપર નાખવાનું કપડું (૨) [જુએ કાંઠયું] સંડાસ કાંહર નવ એક જાતની મધમાખી [-હા સ્ત્રી [સં.] ગળે કાટિ (૯) પં. [જુએ કાંઠે] સંડાસ; જોજરે (૨) [જુઓ કાંઠરહ વિ૦ [.] પેરાઈ કે ડાળીની ગાંઠના ભાગમાંથી ઊગતું. કાંટે] અંટસવેર રાખનારે માણસ
કાંઠા ૦ઘડિયાળ, (વ), બળ, બળિયું, વછોઢ કાંટી (૦) સ્ત્રી. [‘કાંટે” ઉપરથી] એક જાતની માછલી (૨) જુઓ “કાંડુંમાં ઝીણે નાનો પાતળો કાંટે – કંટક (૩) ઝીણા ઝીણા કાંટા કે તેથી કાંડિયું (૯) ન૦ [‘કાંડું' પરથી] સ્ત્રીઓનું કાંડે પહેરવાનું ઘરેણું ખરબચડું કાંઈ હેય તે (૪) ના કાંટે. ૦વાળું વિ૦ નાના- (૨) ખમીસ ઈ૦નો કાંડા આગળનો ભાગ. [કાંઠિયાં કરવાં = પાતળા કે ઝીણા કાંટાવાળું
[ચૂની જડવાનું ઘર આખે ડિલે નાહવાને બદલે માત્ર કાંડા સુધીને ભાગ જ જોવો.] કાંટું (૦) ન[. ઠપરથી ?] બટનનું કાણું ના કું (૨) દાગીનામાં | કાંડી (૦) સ્ત્રી [મ. જાડી] દીવાસળી કે તેની પેટી (૨)જુઓ કાંડું કાંટું (0) નવ માલ આપવા લેવાની ગોઠવણ - કરાર; સેદે ! કાંડું (૦) ન. [. વાઇz] જ્યાં હાથનો પંજો જોડાયેલો છે તે (પ્રાયઃ અણછાજતો) (૨) કોળનાં પાંદડાં ડાંખળાં ઈત્યાદિ ભાગ (૨) [લા.] હાથ. [કાંદાં કલમ કરવાં =(ગુનેગારી બદલી ભૂકે; ગેતર
[માપસર કાંડાં કાપી નાંખવાં. કાંડું કાપી આપવું = સહી કરી આપવી; કટેકસ () વિ. [કાંટે + કસવું] કાંટે બરાબર કસી જોયેલું લેખિત કબુલાત આપવી (જેથી ફરી જવાને રસ્તે બંધ થાય.). કાટેકર (૦) વિ૦ મિ.] બરોબર; અણિશુદ્ધ
કાંડું ઝાલવું, પકડવું =[લા.] પરણવું (૨) આશ્રય આપવો.] કાંટેદાર (૨) વિકાંટાદાર; કાંટાળું
-ડાઘડિયાળ સ્ત્રી કાંડે પહેરવાની ઘડેયાળ; “રિસ્ટ-વોચ'. કાંટેરી () વિ. કાંટાળું; કાંટાનું કે કાંટાવાળું
-ડ(૦૧) છોડ વિ. ગમે તેવું સખત પકડેલું કાંડું છોડવી નાંખે કાંટો (૧) પું. [સં. ઇંટ] કેટલીક વનસ્પતિ પર ઊગતે કઠણ | એવું; બળવાન (૨) સ્ત્રી કાંડાબળની રમત (૩) ચડસાચડસી;
અણીદાર સીધો કે વાંકે અંકુર; શૂળ (૨) એના જેવા આકાર- હુંસાતુંસી. –હાબળ ૧૦ કાંડાનું – હાથનું બળ. –કાબળિયું ની કઈ પણ વસ્તુ (ઘડિયાળને કાંટે; વીંછીને કાટ - ડંખ; વિ૦ કાંડાના બળવાળું; મજબૂત માછલીને કાંટો – અણીદાર હાડકું; માછલી પકડવાને કાંટે | કાંત વિ૦ [સં.] ઇછત; પ્રિય (૨) મજેનું; અનુકુળ (૩) સુંદર; -ગલ ઈ૦) (૩) યુરોપી ઢબે જમતાં વપરાતું દાંતાળું, ચમચા મનહર (૪) ૫૦ પ્રીતમ (૫) વર; પતિ (૬) ચંદ્ર (૭) કીમતી ઘાટનું સાધન. ઉદા. છરીકાંટે (૪) તોલ કરવાનું યંત્ર; કંપાણ પથ્થર; હરે (સમાસમાં છેડે) ઉદા૦ સૂર્યકાંત (૮) ઓસડ (૯) ઈ. (૫) નાકે પહેરવાનું સ્ત્રીઓનું એક ઘરેણું (૬) પોપટના | ન૦ કેસર (૧૦) કંકુ (૧૧) એક પ્રકારનું લેતું. ૦૫ક્ષી ન૦ ગળામાં થતો એક રેગ (૭) [લા.] રોમાંચ (૮) નડતર; ફાંસ મર. ૦પાષાણુ ૫૦ ચકમકનો પથ્થર (૨) લોહચુંબક (૩) (૯) અંટસ, કીને (૧૦) વહેમ; શંકા (૧૧) જુસે; પાણી એક જાતનું – ખરું લોઢું. લેહ ન૦ લોહચુંબક (જેમ કે, કાંટાદાર માણસ)(૧૨)ટેક; મમત. [(કંડે)કાંટા પડવા | કાંત (૨) સ્ત્રી +ત્રાક = કંઠે શેષ પડવાથી ગળામાં કાંટે ભેંકાય એવું દર્દથવું. કાંટામાં | કાંતણ (૦) નવ કાંતવું તે; કાંતવાની ક્રિયા. ૦કામ ન કાંતવાનું આવી પડવું =મુશ્કેલીમાં ફસાવું. કાંટા વેરવા, વાવવા = દુકમ- કામ. ૦વર્ગન.કાંતણકામ શીખવવા માટે વર્ગ કે તે જગા નાવટ ઊભી કરવી. કાંટો કા =નડતર દૂર કરવી (૨) મનને કાંત- ૦૫ક્ષી, પાષાણ, લેહ [.] જુઓ “કાંત'માં ખટકો દૂર કરો. -માર = ડંખ માર (વીંછીએ) (૨) | કાંતવું () સક્રિ. [સં. વત; પ્રા. ઉત્ત] વળ દઈને તાર કાઢ
અડચણ નાખવી.–વાગ = કાંટે ભેંકાવો (૨) ડંખ લાગવે.] | (૨) પાતળું કરવું; ઘટાડવું. [કાંતેલું કાંતવું = કરેલું કામ કરી કાંટેકાંટ (૦,૦) અ [કાંટે પરથી] બરાબર કાંટે ઊતરે એમ; કરવું; નકામી મહેનત કરવી. કાંત્યાં એકઠાં કપાસ થવાં,
પૂરું માપતલસર (૨) ઘડિયાળને કાંટે; બરાબર સમય પ્રમાણે | કાંત્યું પીંજવું કપાસ થવું = કર્યું-કારવ્યું ધૂળ મળવું; મહેનત કાંઠલી () સ્ત્રી [૩. કંઠ ઉપરથી] સ્ત્રીઓના કંઠનું એક ઘરેણું, નકામી જવી. ઝીણું કાંતવું = જુએ “ઝીણું'માં]. હાંસડી (૨) વાણાનો તાર તાણામાં નાખવાનું વણકરનું એક | કાંતા સ્ત્રી [.] પ્રિયા (૨) સુંદર સ્ત્રી (૩) પત્ની (૪) પૃથ્વી ઓજાર; કાંઠેલો
કાંતાર ન૦ [.] મેટું કે નિર્જન જંગલ (૨) દુર્ગમ માર્ગ કાંકલે () પું[. ] ગળાને બેસતે આવતે અંગરખાન | કાંતિ સ્ત્રી[સં.] શેભા; સૌન્દર્ય, મનોહરતા (૨) તેજ; નર; દીપ્તિ કાપ (૨) પોપટને કંઠે કાળું વર્તલ હોય છે તે (૩) જુએ કાંઠલી (૩) ચહેરાનું તેજ, ૦મતી વિ૦ સ્ત્રી કાંતવાળી. મય, (૪) ઘડા, ગાગર વગેરેના પટાની ઉપરને - કંઠના ભાગનો ગોળ ૦માન વિ૦ કાંતિવાળું. હું ન૦ કલાઈ ચડાવેલું લોઢાનું
ભાગ; કાંઠે (૫) ઘાટ; કિનારો [ જાતનું જાજરૂડટણા જ પત (૨) લેહચુંબક કાંડિયું (૦) ન૦, – પું, કાંડી સ્ત્રી [‘કાંઠે” ઉપરથી 8] એક કાં તે (૦) અ૦ કે; કિંવા અથવા; અગર તે. પ્રાયઃ “કાં તે ... કાંઠે (૦) ૫૦ [૩. ઠ = મર્યાદા] કિનારે; તટ; ઘાટ (૨) અંત; કે/અથવા . . . .” એમ વાકયમાં વપરાય છે.) છેડે (૩) [તું. સં] ઘડે, ગાગર, ક ઈ૦ની છેક ઉપર કાંદડું (૦) ન૦ ચમરખું () વર્તુલાકાર ભાગ
કાંદો (૧) પું. [સં. ] ડુંગળી (૨) કંદ; કંદમૂળ; હરકેઈ વન
“ થg * *
કતા રજી .