Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 149

ઉટાંકે]
૧૦૪
[ઉતાર
ઉટાંકે (૧) પું. [ઉટાંકવું] અડસટ્ટો
આડવાતમાં ચડાવવું (૬) મશ્કરી કરવી (૭) ૨૮ - નપાસ કરવું ઉટાંગ વિ૦ જુઓ ઉમંગ
(જેમ કે, પરીક્ષામાં). [ઉઠાવી દેવું =ગુમ કરી દેવું (૨) વેડફી ઉટાંટિયું (૦) ન૦, – પં. એક રોગ
કાઢવું; ખચી નાખવું (૩) (માથું ઈટ અંગ) કાપી નાંખવું; ઠાર ઉટીગણ ૫૦ એક વનસ્પતિ; એટીગણ
કરવું. ઉઠાવી કાઢવું, નાખવું = જુઓ ઉડાવી દેવું (૨) (૩).] ઉઠમ(–)ણું ન [ઊઠવું] બેસણું (મરણનું)
ઉઠાવાવું અ૦ ક્રિટ ‘ઉડાવવું’નું કર્મણિ ઉઠંગવું અક્રિ૦+ જુઓ અહિંગવું
ઉઠાવું અક્રિ. “ઊડવું'નું ભાવપ્રયોગનું ૨૫; ઊડવાની ક્રિયા થવી ઉઠાઉ, ગીર વિ. [ઉઠાવવું] નજર ચુકાવી પારકી વસ્તુ ઉઠાવનારું. ઉદિયાલ પુંએક છંદ - ચોરનારું; ઉચાપત કરે એવું. ૦ગીરી સ્ત્રી,
ઉ૩ [] તારે (૨) ગ્રહ (૩) નક્ષત્ર. ૦ગણ ૫૦, ૦મંડલ ઉઠાડવું સક્રિ. ‘ઊઠવું નું પ્રેરક; ઊઠે એમ કરવું (૨) જગવવું (૩) | નવ તારાઓને સમૂહ; તારાઓ. ૦૫તિ, ૦૨ાજ ચંદ્ર
ઠાડી લેવું =(નિશાળમાં ભણતાને ત્યાંથી ખેંચી | ઉન ન [.], ઉડાણ ન [21] ઊડવું – ઊંચે ઊડવું તે લેવું; નિશાળ જતું બંધ કરવું. ઉઠાડી મેલવું,મકવું = કાઢી મુકવું; | ઉફીન ન૦ [સં.] ઉડ્ડયન સ્થાનેથી હઠાવવું; ઉઠાડી કાઢવું] [ઉઠાડવું અક્રિ૦, વિવું | ઉ૮રણું ન [જુએ ઉઢાણું] ઊઢણ; ઉણું સક્રિ અનુક્રમે કર્મણિ અને પ્રેરક]
ઉઢાણિયું ન૦ [જુએ ઉઢાણી] ઈઢાણું ઉઠાણ ન [સં. ૩યાન, પ્રા.ઉઠ્ઠાળ] ઊડવું તે; ઉત્થાન ઉ૮(—ટે)ણી સ્ત્રી નાનું ગુલું (તૈયાર બનાવટનું) ઉઢાણું ઉઠામ(૧)ણું ન જુએ ઉઠમણું, બેસણું (મરણનું)
ઉદા(હે)ણું ન રે. કંટ? સં. ૩૫યાન ?] માથા ઉપર વજન ઉઠાવવું. [જુએ ઉઠાવવું] ઊઠવું – ઊપસવું તે (૨) ઊંચાઈ (૩) | ઊંચકતી વખતે વચ્ચે મૂકવામાં આવતે લુગડા ઈત્યાદિને વીટ. ઉપાડ; ખપત (૪) કપના; બુદ્દો (૫) દેખાવ; ભભક. ૦ણી સ્ત્રી, [–મુકવું =માથે ભાર લેવા માટે ઉઢેણું માથા ઉપર ગોઠવવું.ઉઠાવવું તે (૨) ઉશ્કેરણી (૩) બળ. ૦ણું જુઓ ઉઠામણું. દાર વાળવું = ઉઢાણા માટે કપડાને તે ઘાટ હાથ વડે વાળીને કરો] વિ. સારા ઉઠાવ-દેખાવવાળું (૨) અસરકારક
ઉણાદિ વિ. [i] (વ્યા.) ઉં, ઉર, ઇર વગેરે (પ્રત્યય) ઉઠાવડા(–રા)વવું સક્રિ ‘ઉઠાવવું'નું પ્રેરક
ઉણાવવું સ૦ કિ. [‘ઊણવું'નું પ્રેરક] ઊણું ઓછું કરવું ઉઠાવણી, –ણું, -દાર જુઓ ‘ઉઠાવ'માં
ઉણાવું અ૦ ક્રિ. [‘ઊણવું’નું કર્મણિ] ઊણું થવું ઉઠાવવું સક્રિ. [સં. ૩ત્ + સ્થાપવ, . ૩z] ઊચકવું; ઉપાડવું | ઉતઢાવવું સ૦ કિં‘ઊતડવું'નું પ્રેરક (૨) નજર ચુકાવવી; ધીમેથી ઉપાડી જવું – ચારવું(૩)(એ) ખાવું ઉતપત (ત,) સ્ત્રી + જુઓ ઉત્પત્તિ (૪) ઉઠાડવું; જગાડવું (૫) ઊભું કરવું; અસ્તિત્વમાં આણવું, તૈયાર | ઉતર૮ સ્ત્રી[.સિરા8િ] વાસણ ઉપર વાસણ - ખાસ કરીને કરવું (૬) પાળવું; માનવું; બજાવવું (જેમકે, હુકમ, ચાકરી, તાબે- | એક એકથી નાનાં -એવી ગેઠવણી દારી, આજ્ઞા ઈસાથે). ઉઠાવાવું અ૦િ .‘ઉડાવવું'નું કર્મણિ] | ઉતરવું સ૦ ૦િ ઉડવું; સીવણ ઉકેલવું; ટાંકા તેડી જુદું કરવું ઉઠાવું અક્રિ. ‘ઊઠવું'નું ભાવે પ્રયોગનું રૂપ
(૨) (છાલ - ચામડી ઈત્યાદ્રિ) ઉતારવી. [ઉતરઢાવવું સ૦ કિ. ઉઠાવો ૫૦ બુટ્ટો; બનાવટી વાત (૨) ઉપાડ; ખપત
(પ્રેરક). ઉતરાવું અ૦ ક્રિ. (કર્મણિ)] ઉઠાંતરી સ્ત્રી ચાલ્યા જવું તે. –કરવી, –ભણવી = ચાલ્યા જવું; | ઉતરદિયું ન ઉતરડવાનું ઓજાર અગિયારા ગણી જવું.]
ઉતરણ સ્ત્રી; ન જુએ ઊતરવું] ઢાળ; ઉતાર (૨) ઊતરાય એવું ઉગણ ૫૦+ જુઓ ઉડુગણ
હેવું તે (૩) એ નદીને ભાગ. –ણું સ્ત્રીઊતરવું -પાર જવું ઉઠતાળીસ વિ૦ જુઓ અડતાળીસ; ૪૮
તે (૨) એક છેડ-વનસ્પતિ ઉડદાબેનું વિ૦ ચપળ; ચંચળ (૨) અજંપાવાળું; રઘવાટિયું (૩) મુર્ખ | ઉતરાઈ સ્ત્રી જુઓ ઉતરાયણ ઉઠાઉ વિ૦ [જુઓ ઉડાવવું] ઉડાવનારું; ઉડાવે એવું (૨) અતિ | ઉતરાણ સ્ત્રી જુઓ ઉત્તરાયણ] મકરસંક્રાંતિ (૨) એ દિવસે ખર્ચાળ; અવિચારી ખર્ચ કરનારું. ૦૫ણું ન
પળાતે તહેવાર (૩) ન૦ [ઊતરવું] ઉતાર; ઉતરણ ઉઠા(–રા)ડવું સક્રિટ જુઓ ઉઠાવવું (૨) (પાંખવાળો છવ) ઊડી | ઉતરાd(–૬) વિ. [૩. ઉત્તર] ઉત્તર તરફનું; ઓતરાતું
જાય એમ કરવું (જેમકે, માંખ ઉડાડવી. ‘ઉડાવવી” નથી બોલાતું) | ઉતરાયણ ન૦, –ણી સ્ત્રી. ઉતરાવવું છે કે તેનું મહેનતાણું કે ખર્ચ ઉઠા(–રા)ઢાવવું સક્રિઉડા(-રા)ડવું'નું પ્રેરક
ઉતરાવવું સત્ર ક્રિટ ઉતારે એમ કરવું (૨) “ઉતરવું'નું પ્રેરક (૩) ઉઠાણ(ન) વિ. [4. ઉદૃન, . ૩z1ળ] ઊડે એવું; પવનવેગી | (માથેથી બેડું, ટોપલો ઈ૦) વજન નીચે ઉતારવામાં મદદ કરવી (૨) ન ઊડવું તે. ઘેડ પં. અધ્ધર ઊડે તે ઘોડો; પવન- | ઉતરેવ૮ સ્ત્રીજુએ ઉતરડ પાવડી (૨) પવનવેગી ઘડે. શેહ સ્ત્રી, શેતરંજને એક દાવ | ઉતા૫(પ) ૫૦, ૦ણ ન૦ [૪. ઉત્તાપ, ન] તાપ; તડકે; ઉઠામણુ સ્ત્રી. [ઉડાવવું] મશ્કરીમાં ઉડાવવું તે; હાંસી
બફાર (૨) ચિંતા; ફિકર (૩) સંતાપ; પીડા ઉઠાવડા(–રા)વવું સક્રિ. ‘ઉડાવવું'નું પ્રેરક
ઉતાર છું. [ઉતારવું] ઊતરાય એવું હોવું તે કે તેવું (નદી ઈ. નું) ઉઠાવવું સક્રિ. [સં. ૩g , . ૩] ઉડાડવું; ઊડે એમ સ્થાન; ઉતરણ (૨) પાણી ઊતરી જવું તે; એટ (૩) કફ, ઝેર, કરવું; ચગાવવું (જેમ કે, પતંગ) (૨) ચટ કરી જવું; બરાબર ખરાબ અસર, કડક દવા વગેરેને) ઉતારવાનો -દૂર કરવાને ખાવું (જેમ કે, લાડુ) (૩) વાપરી નાખવું; વેડફી નાંખવું; બરબાદ ઉપાય (૪) ભૂતપ્રેતની અસર કાઢવા માટે માથેથી ઉતારેલું હોય કરવું (૪) વાત, ગપ ઈ. ફેલાવવું (૫) જવાબમાં ચાલાકી કરવી; ! તે (૫) (પાક કે તેલ) ઊતરે તે ઉત્પાદન કે તેનું માપ; પેદાશ.