Sarth Gujarati Jodni Kosh

SR No.: 016105
Original Sutra Author: N/A
Author: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publisher: Gujarat Vidyapith Ahmedabad
Publication Year: 1967
Total Pages: 950
Language: Gujarati
Classification: Dictionary & Dictionary
File Size: 28 MB

Page 129

આર્ત(ર્ન)]
[ આલી
આર્ત(~ર્ત) વિ. [સં] પીડિત; દુઃખી. છતા સ્ત્રી૦. ૦વાણ વિ. | આલમ સ્ત્રી [..] દુનિયા; જગત. ૦ગીર વિ. [1] દુનિયાને પીડિતેનું રક્ષક (૨)ન, પીડિતનું રક્ષણ, ત્રાતા પુત્ર પીડિતેનું જીતનારું (૨) ૫૦ (સં.) ઔરંગઝેબનું ઉપનામ. નૂર ૦િ૦ રક્ષણ કરનાર પુરુષ. નાદ, સ્વર પેટ દુઃખને પિકાર [1] પ્રકાશમય (૨) નવ અતિશય પ્રકાશનું પ્રકાશમય સ્થિતિ. આર્ત(~ર્નવ વિ૦ નં.] ઋતુને લગતું – અનુસરતું (૨) રજસ્રાવને | ૦૫નાહ વિ. [1] આલમનું રક્ષણ કરનારું (૨) ૫૦ પાદશાહ લગતું (૩) ન૦ રજ; રજસ્રાવ, વી વિ. સ્ત્રી, રજસ્વલા આતમારી સ્ત્રી[વો. મયમાવો] કબાટ (૨) ભાતનું કબાટ; તા કું આર્તિ—ત્તિ) સ્ત્રી [સં.] પીડા; દુઃખ. ૦નાશન વિ૦ આતિને આલમેલ (લ, લ,) સ્ત્રી [આલવું +મેલવું આપવું લેવું તે નાશ કરે એવું, હર, હારક વિ૦ આર્તિ દૂર કરનારું આલય ન૦ [સં.] ઘર; સ્થાન; રહેઠાણ આર્થિક વિ૦ [i] અર્ય કે નાણાં સંબંધી
આલર સ્ત્રી એટ; ભરતી ઊતરવી તે. [-લાગવી =એટ થવી.] આથીય વિ૦ આર્થિક (ટે શબ્દ. “અર્થાય’ જોઈએ) આવવું સત્ર ક્રિસર૦ પ્રા. માણ્વ, સં. માપૂ] જુઓ આલાઆર્ક વિ. [સં.1 ભીનું (૨) દ્રવતું; મૃ૬ (૩) માયાળુ; લાગણીવાળું. | પર્વ (પ.) છતા સ્ત્રી૦. ૦તામાપક વિ૦ આદ્રતા માપે એવું (૨) ન. એવું આલવાલ પું. [4.] કયારે યંત્ર; “ઍરોમિટર'. વાયુ પું, ‘હાઇડ્રોજન’
આલવું સત્ર ક્રિ. સર૦ બા. મસ્ત્રિ] આપવું આર્કક ન [સં.] આદું
આલસીલસ અવતરસથી પીડાતું [બર નહિ બેઠેલાં સાલવાળું આદ્ર સ્ત્રી [.]છરું નક્ષત્ર
આલસાલ વિ. સાલ’નું દ્વિવ (કા.) સાલપલિયું,ઢીલાં -બરાઆમંચર ન [૪] વીજળી પેદા કરનાર યંત્રનો એક ભાગ(૫. વિ.) આલય ન [સં.] આળસ આળસુપણું આર્ય વિ. સં.1 સુધરેલું; કુલીન (૨) આર્ય લોકોને લગતું (૩) આલંકારિક વિ૦ [] અલંકાર સંબંધી; અલંકારયુક્ત (૨) પં પુંએ નામની પ્રજા (૪) કુલીન – સદાચારી માણસ. છતા સ્ત્રી, અલંકારશાસ્ત્ર જાણનારે; કાવ્યશાસ્ત્રને અભ્યાસી કે હોવું) હત્વ ન. ૦દેશ j૦ (સં.) આર્યાવર્ત. ૦ધર્મ પુર આને | આલંગ પુર્ણસર હિં.] ઘોડી મસ્તીમાં આવે છે. [-ઉપર આવવું ધર્મ (૨) બ્રાહ્મણધર્મ (૩) સદાચાર, પુત્ર પું, પતિ; સ્વામી. | આલંબ ! [4.] આધાર; ટેક (૨) લંબરેખા. ૦ન ન આધાર;
ભદ ૫૦ (સં.) હિંદુઓમાં અક્ષરગણિતને શેધક પ્રખ્યાત ટેકે (૨) જુઓ આલંબનવિભાગ. ૦નવિભાવ ૫૦ રસના જયોતિર્વિદ. ૦ભાષા સ્ત્રી આર્યોની ભાષા (૨) સંસ્કૃત. ૦વૃત્તિ આવિર્ભાવનું મૂળભૂત અને મુખ્ય કારણ (કા. શા.). ૦માન વિ. સ્ત્રીઆર્યને છાજતી વૃત્તિ. ૦સત્ય નવ આર્ચે બુદ્ધે બતાવેલાં [સં] આલંબતું; લટકતું ચાર મહાન સત્યઃ- દુ:ખ, સમુદય, માર્ગ અને નિરોધ. સમાજ આલંબવું સત્ર ક્રિ સંમારું આધાર લે; રંગાવું પું સ્ત્રી (સં.) સ્વામી દયાનંદે સ્થાપેલે ધર્મસંપ્રદાય. સમાજ | આલા વિ૦ [1] સૌથી આલી - ઊંચું; ઉત્તમ; એક વિ૦(૨) ૫૦આર્યસમાજનું કે તેને અનુસરતું.ર્યા સ્ત્રી કુલીન સ્ત્રી આલાત ૫૦ [.. માત્ર: નું બ૦૧૦] ઓજાર; સાધનસામગ્રી (૨) (૨) એક છંદ. –ર્યાગતિ સ્ત્રી એક છંદ. વર્ત પું(સં.) વહાણનાં સઢ, દેરડાં ઈસરસામાન આર્યોનું રહેઠાણ; હિમાલય અને વિંધ્યાચળ વચ્ચેનો પ્રદેશ, જેમાં | આલાત ન [સં.] જુઓ અલાત. ૦ચક ન૦ જુએ અલાતચઠ આર્યો આરંભમાં આવી રહ્યા છે (૨) ભરત ખંડ
આલાપ j૦ [4] વાતચીત (૨) ગાયનની પૂર્વે તેની તૈયારી રૂપે આર્ષ વિ. [૪] ઋષિ સંબંધી (૨) પવિત્ર; દિવ્ય (૩) ૫૦ એક અને વચ્ચે રાગની ધનમાં ‘આ આ આ’ એમ ગાવામાં આવે પ્રકારને વિવાહ જેમાં કન્યાને બાપ વર પાસેથી માત્ર એક કે બે | છે તે (૩) ગુંજન. ૦દાર વિ૦ આલાપવાળું. ૦દારી સ્ત્રી, ગાયન ગાયની જોડ લઈને કન્યા આપે છે. પ્રવેગ પુંકેવળ ઋષિ- પૂર્વે રાગનું સ્વરૂપ બાંધવા કરાતી સુરાવટ, વન ન બોલવું તે. ઓએ જ કરેલો પ્રગ; અતિ પ્રાચીન અને (વ્યાકરણ ઇ૦ની) -પિની વિ૦ સ્ત્રી કરુણાશ્રુતિને એક અવાંતર ભેદ (સંગીત). રૂઢિથી વિરુદ્ધ પ્રગ
-પી સ્ત્રી, ગાંધાર ગ્રામની એક મુરર્ઝન
[ગાવું આસંનિક ન૦ [{.] સમલ; એક મૂળતત્વ (૨. વિ.). આલાપવું ૦ ક્રિ. [સં. મહા બોલવું (૨) આલાપ સાથે આહંત વિ. સં.] જૈન મતને લગતું (૨) પુંજૈન મત આલાપ,પિની જુઓ આલાપ'માં આલ સ્ત્રી ટેવ (૨) ન૦ [સર૦ હિં. મ.] એક ઝાડવું (જેની છાલ આલામત સ્ત્રી [.] નિશાની ઓળખાણ
ને મૂળમાંથી રંગ બનાવાય છે) (૩) ન૦ [સં.] હરિતાલ; હડતાલ આલા(–લું લીલું વિ૦ [આલું = લીનું (સં. મોઢ કે કાર્ય પરથી) આલક્ષિત વિ. [સં] દેખેલું; જાણેલું; ચિહ્ન વડે દેખાડેલું સર૦ હિં. માયા + લીલું લીલું સૂકું આલખી પાલખી સ્ત્રી [પાલખી'નું દ્વિવી એક બાળરમત આલાંબાલાં નબ૦૧૦ [બાલ'નું દ્વિત] બહાનાં આલણ ન હૅશ
[બનાવેલું કાપડ | આલિ(–લી) સ્ત્રી [૪] સખી (૨) હાર; આવેલી આલપાકે ૫૦ [છું. મા૫%I] એક જાતનું ઘેટું (૨) એના ઊનનું આલિમ વિ૦ [.] પંડિત, વિદ્વાન આલપાલ સ્ત્રી [‘પાલનું' દ્વિવ ?] સેવાચાકરી (૨) માવજત; આલિગન ન૦ [i] છાતી સરસું ચાંપવું – ભેટવું તે સંભાળ (બાળની) (૩) સરભરા [માટેની કેરી વહી આલિગમંત્રી ૫૦ +નાયબ દિવાન આલબમ ન [૬] કેટાઓ, સહીઓ (ઑટોગ્રાફ્સ) સાચવવા | આલિગવું સત્ર ક્રિ. (સં. મા૪િ ] ભેટવું; છાતી સરસું ચાંપવું આલબેલ સ્ત્રી છું. ૪ વેઢ] બધું સલામત છે એમ સૂચ- [આલિગાવવું સત્ર ક્રિટ પ્રેરક, આલિગાવું અ૦ ૦િ કર્મણિ] વતે ચાકીદારને એક પિકાર. [-પોકારવી = આલબેલ બેલ | આલી સ્ત્રી[૪] જુએ આલિ ઉપચાર.]
આલી વિ૦ [..] ઉચ્ચ; ઊંચું ભવ્ય. જનાબ, હજરત વિ.