Abhidhan Rajendra kosha Part 4

SR No.: 016044
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1458
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 53 MB

Page 865

तपोरिह
इति
इति भाचिनुतः परोपकारे भैयावृत्तयोरपि समर्थ परं तन यावृत्यं, ते श्रात्मतरकाः, (स्वार्थेऽत्र कः प्रत्ययः) न परतरका इत्याङ्गः तु वैत्यमेव कुर्वन्ति न तपते तरकार नात्मतरका इति द्वितीयः । ये तूभयमपि कुर्वन्ति, ते तु उभयतरकाइति तृतीया पिये ते चतुर्थः तथाः ये तपोयो परदेकमेव कर्तृ नोनकरणमा इत्यर्थः॥७०॥ कपडियादओ विय, चउरो जे चेयरा समक्खाया । सावेक्वेवर जेवा-दओ य ने ताल पुरिसाण ॥ ७१ ॥ कल्पः सततासेवनीयः समाचारः ।
स चायं दशधा
(२१५६ ) अभिधानराजेन्द्र
किरक
"देसावर जेमिणे, मासे पोसवणरूप ॥६॥ पञ्चा १७ विव० )
अस्या व्याख्या न विद्यते चेतं वस्त्रं यस्याऽसावचेलकः, तस्य भाग झालयं सवेलवे चायम बेलपदेशः । तथा चान्यत्रापि दृश्यते"जो बहुतो विसयिकडिल्लो जन्नइ नरो अलो, तह मुए श्री संतवेला चि ॥ २६०० ॥ तद थोब जुन्नकुच्छ्रिय- चेलेहि त्रि भन्नए अचेलु चि जय मे पसिना २६०१ (विशे०) उद्देशेन साधुकल्पेन वृत्तमीदेशिकम् आधाका बसत्या तरति भवाम्भोधिमिति शय्यातरः राजा नृ., तयोः पिएमो भक्ताऽऽदिरूपः- शय्यातरपिएमो, राजपिएकस्य । saौदेशिकाऽऽदीनां त्रयाणामपि परिहारोऽवसेयः । कृतिकर्मष्ठामेण चन्दनम् प्रतानि पञ्च महान पेक्षिताया अपिलाच्या अद्यतनदीतोऽपि
धुरीयान् । प्रतिक्रमणं प्रतीतम, मासः मासकल्पः, परि सायनमेकत्र निवासी निरुविशाणा इति
पतस्मिन् दशविधे कल्पे स्थिताः कल्पस्थिताः प्रथमबरमजिनाच ते आता येषां नेपाः। कल्पः परमकृतयोगितमाणः क्य तत्र कथिताः कथिता व परिणताः परिपरिक जीवन प्रभारिये ते कृतयोगिनः चतुर्थ षष्ठाष्टमाऽऽदितपोभिः परिकर्मितशरीराः "तरमाण त्ति" । " शके काय तर तीर पाराः " ८४ ८६ ॥ इत्यनेन प्राकृतलक्षणसूत्रेण शकधातोः तराऽदेशे ते शक्नुवानाः शक्तिल कुर्वाणा इत्यर्थः । ये एते चत्वारः सप्रतिपक्काः समाख्याताः क चिताः कथितादिश्य तरे अकल्यस्थतापरिकृतयोग्य तरमा अकल्पस्थिता मध्यमद्वाविंशतिजनाव महाविदेहजाश्र, पते हि दशविधस्थित कल्पमध्यात् शय्यातरपिमादातुमपुरुष उये कृति कर्म करणाऽश्वेषु चतुर्षु स्थिताः, शेषेसु षट्सु पुनरस्थिताः । ते ह्येतानि षट् स्थानानि गु. वाग्यमाच्य काकानिचित् कुर्वन्ति वा न वेति स्तुपरिणताविपरीता (सावेयरनेवा
1
जे जे पायो
द्विविधाखनिरपेक्षजनका
-
तपोरिह
कादयः । (ताण पुरिसाणं ) इत्यप्रेतनगाथायां सम्बध्यते । सा चेयं गाथा
जो जह सत्तो बहुतर- गुणो व तस्साहियं पि दिज्जाहि । दीपारस हीणतरगं हासिज्ज व सम्बहीणस्स ॥ ७२ ॥ तेषां पुरुषाणां कपस्थितीसापेनिरपेदानां प्रा गाथाद्वयोगीतार्थाऽऽदीनां च मध्याद् यो यथा शक्तः तपः क कम, बहुतरगुणी वा धृतिसंहननसंपत्रः परिणतः कृतयोगी आत्मपरतरी वा भवेत् तस्याधिकमपि जीवोकातिरिकमपि दद्यात् । हीनस्य धृतिसंहननाऽऽदिरहितस्य दीनतरं जीतोकाद परंतु सर्वेनिस्य सामस्वनामस्य सर्वत णात हासयेत्, न किमपि तस्य दद्यात् मिथ्या दुष्कृतेनैव तस्य शुद्धिरादेदयेत्यर्थः ।
पुनः पुरुषविशेषानेवाऽऽहइथं बहुतरा, भिक्खु अकराणभिगवा य जंग जीयमम-भणं तं निब्बिगाई ॥ ७३ ॥
अब पुनर्बहुत बहुदा बचावाच्यायकृत करता रायाः भिसाइत करणास्तपोभिरपरिकर्मित शरीरा अननिगताश्रागताः। चशब्दादरा व सर्वेषां यथा सूक्ष्मवादरातिचारादिना यज्जीतं जीतदानवनिर्विकृत्याचमभकान्तं शेयमिति शेषयामि त्यः । इदं चात्र गाथान्ते यन्त्रकस्य पञ्चम्या दीर्घपतेः पश्चि मनुष्य तो तम्पतषिय तपोविशेषः सयके ण स्पष्ट भवति । ततस्तस्यायं लेखनविधिः कथ्यते इह दीर्घेण पङ्किरचनायां त्रयोदश गृहाणि स्थाप्यन्ते । पृथुत्वेन वाच्यपकौ पञ्चदश गृहाणि । द्वितीयतृतीय पङ्क्त्योश्चतुर्दश, चतुर्थपञ्चमपत्योपयोरे
त्रयोदश
कादश दशमेश णीति। अत्र चाऽद्यायाः पृरुपरि निरपेक्षः स्थास्यते द्वितीया या आचार्यः कृतकरण नीयाया श्राचार्योऽकृतकरणः चतुषी उपाध्यायः कृतकरणः, पञ्चम्या उपाध्यायोऽकृत करणः, षष्ठया गीतार्थः स्थिरः कृतकरणो निक्षुः, सप्तम्या गीतार्थः स्थिरोऽक्क तकरणो भिक्षुः, अष्टम्या गीतार्थोऽस्थिरः कृतकरणो नितुः, नवया गीताथस्थिरोहतकरणो मितीतार्थः विरा कृतकरणः, एकादश्या श्रगीतार्थः स्थिरोऽकृतकरणः, द्वादश्या अगीतार्थोऽस्थिरः कृतकरण यो परिभा रोऽकृतकरणो भिक्षुरिति स्थापयित्वा पृथुत्वेन प्रथमायां पङ्की निरपेकस्याओं येशू स्थाप्यम्पतस्तयो: पाक्षिकान वस्थाप्येन भवतः । ते च जिनकल्पिकस्य न सम्भवतः, तस्यु हि स्वावेनैव प्रथ तयोः शून्ययोरथस्त्रयोदशसु गृहेषु लच्छेत्र गुरु घुगुरु चतु घुमा गुरुमाललघुभिन्नमःसर्विशतिकपञ्चदशकपश्च कानि स्थायी यायां पङ्कौ पाराचिकाऽऽदीनि दशकान्तानि, तृतीयायामनवस्थाप्यादीनि पञ्चकान्तानि चतुर्थ्यामनवस्थाप्याऽऽदीनि दशकान्तानि अम्मीन दशकान्तानि नवम्
गुर्वादीनि पञ्चकान्तानि, दशम्यां षम्गुर्वादीनि दशकाम्लानि, एकादश्यां पलानि पञ्चकान्तानि द्वादश्यां चम्लप्यादीनि दशकान्तानि प्रयोदश्यां चतुर्मुर्यादानि पञ्चकास्वानि स्थाप्यन्ते ।