________________
चमरचंचा प्रन्निधानराजेन्द्रः।
चमरचंचा स्तम्भाना मूमपादाः,नवरं वनखरामवर्णकस्त्वयम्-"से गं वण- सना,सुधम्मां,मिकायतनमुपपातसन्ना, दोधभिषेकसभा, मलबंडे देसूणाईदो जोयणाई चकवालबिक्वंभेणं परमवरवे- हारसना,व्यवसायसनाचेति। एतानि च सुधर्मसजादीनि सौधस्यापरिक्षसमे परिक्लेवेणं किएदे किएहोनासे " इत्यादि। मैवैमानिकसभादिन्यः प्रमाणतोऽप्रमाणानि, ततधोच्चूय (बहुसमरणिज्जे त्ति) अत्यन्तसमो रमणीयमेत्यर्थः। [वगण-| देषां पशिधोजनानि,पञ्चाशदायामो, विष्कम्भश्च पञ्चविंशमो सि] वर्णकस्तस्य वाच्यः। स चायम्-"से जहानामए मा. तिरिति । एतेषां च विजयदेवसम्बन्धिनामिव "प्रणेगखंजसलिंगपुक्खरे पा" प्रालिलपुष्करं मुरजमुन, तद्वत्सम इत्यर्थः। यसरिणविका अभुगयसुक्यवश्रयेश्या " इत्यादि वर्णको "मुइंगपुक्खरो वासरतले वा करतलेइवा भायंसमंझलो वा घाच्यः। तथा " दाराणं नपि बड़वे अट्टष्मंगलगा ज्झया चंदममलेइवा" इत्यादि । [पासायडिसए ति] प्रासादोऽवतं- उत्तात्ता" इत्यादिरलङ्कारध सभादीनां वाच्यः । सबै सक व शेखरक श्व प्रधानत्वात्यासादावतंसकः । “पासा- च जीवानिगमोक्तं विजयदेवसम्बन्धि चमरस्य वाव्यं, यावयवपणमोति" प्रासादवर्णको वाच्यः। स चैवम्-“अन्तु- पपानसभायां सङ्कल्पश्चाभिनवोत्पन्नस्य किं मम पूर्व पश्चाता मायनूसियपहसिए" अभ्युनतमन्नोतं वा यथा भवत्येवमु. कर्तुं श्रेय इत्यादिरूपः,अनियकवानिषेकसभायां महल्या सामाच्छ्रिता, अथवा-मकारस्यागमिकत्वात् अभ्युतश्वासावुवूि. निकादिदेवकृतः, विषणा च वस्त्रालङ्कारकृता अलङ्कारसभायातत्यन्युनतोच्छुितः, अत्यर्थमुख इत्यर्थः, प्रथमैकवचनलोप-म, व्यवसायश्च व्यवसायसभायाम, पुस्तकवाचनतोऽचानका धात्र रक्ष्यः । तथा प्रहसित श्व प्रभापटलपरिगततया प्रह- च सिचायतने सिम्प्रतिमादीनां सुधर्मसभागमनं च सामानिसितःप्रजया पा सितः कः संबद्धो वा प्रभासित इति। कादिपरिवारोपेतस्य चमरस्य परिवारश्च सामानिकादि ऋद्धि(मणिकणगरयणनत्तिचित्ते) मणिकनकरत्नानां भक्तिनि- मत्वं च "एवं महिलिए" इत्यादिवचनैर्वाच्यमस्येति, पतन विधितिभित्र चित्रो विचित्रो यः स तथा इत्यादि । ( नल्लोड
वाचनान्तरेऽर्थतः प्रायोऽवलोक्यत एव । भ० २०८००। भूमिवक्षश्रोत्ति) नवोचवर्षक: प्रासादस्योपरिभागवर्णकः।
कहिणं भंते ! चमरस्स असुरिंदस्स असुररमो चरपचंचा स चैवम्-" तस्स गं पासायवर्मिसगस्स इमेयारवे नल्लोए पत्र पउमलयभत्तिचिले जाव सभ्यतवणिजमए अच्छो
णाम आवासे पन्नते?। गोयमा ! जंबूदीवे दिवे मंदरस्स पञ्चय. जाव पमिब्वे"। नूमिवर्णकस्त्वेवम्-"तस्स णं पासायवर्मि- स्स दाहिणणं असंखेजे दीवसमुद्दे एवं जहा वितियसए सयस्स बहुसमरमणिज्जे भूमिभागे पम्मत्ते। तं जहा-मासिंग
सजाउद्दसए बत्तन्चया सव्येव अपरिसेसाणेतन्या, वरं इम पुषस्वरोवा" इत्यादि। (सपरिवारं ति) चमरसम्बन्धिपरिवारसिंहासनोपेतमा तवैवम्-"तस्स णं सीहासणस्स प्रवरुत्सरेणं
णाणतं० जाब तेगिच्छिकूमस्स उप्पायपन्चयस्स चमरचंमत्सरेणं उत्तरपुरचिमणं पत्थ णं चमरस्स चउसट्टा सामा
चा रायहाणी चमरचंचस्स आवासपवयस्स अप्लेसिं च णियसाहस्सीणं बसही नदासणसाहस्सीओ पनत्ताओ, एवं वर्णं सेसं तं चेव० जाव तेरस य अंगुलाई भकंगुलं किंचिपुरछिमेणं पंचराहं अग्गमहिसाणं सपरिवाराणं पंचभदास- विसेसाहिया परिक्खेवणं तीसे णं चमरचंचाए रायहाणीए णा सपरिवारा, दाहिणपुरचिमणं अजितरियाए परिसाए |
दाहिणपच्चच्चिमेणं कोहिसए पणपोच कोमीप्रोपणबउब्बीसाए देवसाढस्सीणं चउव्वीसं भद्दासणसाहस्सीओ, एवं दाहिणणं मज्झिमाए महावीसं भदासणसाहस्सीभो, दा.
तीसं च सयसहस्सा पडासं च सहस्साई अरुणोदगसमुहे दिणपछिमेणं वाहिरियाए वत्तीसं पञ्चटिमेणं सत्तदं -
तिरियं वीईवइत्ता एत्य णं चमरस्स असुरिंदस्स असुररष्ठो णियाहिणं सत्त महासणाई,चदिसि पायरक्सदेवाणं च. चमरचंचा णामं भावासे पाते, चउरासीइंजोअणसहस्साई सारिभदासणसहस्सचउसट्ठीप्रोत्ति" "तेत्तीसं भाम सि"वा- आयामविखंभेणं दो जोमणसयसहस्सा पाहिच सहस्सा. बनान्तरे रश्यते,तत्र भौमानि विशिष्टस्थानानि, नगराकाराणी
इंउच्च वत्तीसे जोणणसए किंचिविसेसाहिए परिक्खेवेणं, स्यन्य । (उवरियतलेणं ति) गृहस्य पीठबन्धकल्पम ( सन्यप्पमाणं घेमाणियपमाणस्स अखं नेयम्व ति) अयमर्थः-यत्तस्यां |
से णं एगाए पागारेणं सबओ समंता संपरिक्खितं से ण राजधान्यां प्राकारणासादसनादि वस्तु तस्य सवेस्योरखयादि.
पागारे दिवई जोअणसयं उठं उच्चत्तेणं,एवं चमरचंचा रा. प्रमाणं सौधर्मवैमानिकविमानप्राकारप्रासादसभादिवस्तुगत. यहाणी वत्तव्यया जाणियन्ना सनाविहूणा जाव चत्तारि प्रमाणस्याईनेतव्यमातथाहि-सौधर्मवैमानिकानां विमानप्रा- पासायपंतीओ । चमरे णं भंते ! मसुरिंदे असुरराया चमरकाये योजनानां त्रीणि शतान्युश्चत्वेन, पतस्यास्तु सार्दै
चंचे आवासे वसहिं उवेणोइणहेसमढे।से केणं खाइएवं शतं, तथा सौधर्मवैमानिकानां मूलप्रासादः पञ्च योजमावां शतानि , तदन्ये चत्वारस्तत्परिवारभूताः साढे
अद्वेणं ते! एवं वुच चमरचंचे आवासे।चमरचंचे शते, प्रत्येकं च तेषां चतुर्णामप्यन्ये परिवारजूताश्चत्वारः
आवासे गोयमा !से जहाणामए इहव मणुम्सलोगंसि उसपाद शतम, एवमन्ये तत्परिवारजूताः सार्धारिषष्टिः, एव. वगारियाणाइ वा उजाणियलेणाइ वाणिजाणियलेणाइवा मन्ये सपादैकर्षिशत , द तु मूलप्रासादः सावे योजन- धारवारियनेणाइ वा तत्य णं वहवे मणुस्सा य मणुस्सीशते, पवमकारहीनास्तदपरे यावदन्तिमाः पञ्चदश योजनानि, ओ य भासयंति, संयंति, जहा रायप्पसेणइज्जेजाव कपत्रच योजनस्यायशाः। एतदेव वाचनान्तरे उक्तम्-"चत्तारि परिवाडीयो पासायवर्मिसगाणं अद्धकहोणाश्रोति।"पतेषां।
जाणफलवित्तिविसेसं पच्चणुन्नवमाणा विहरंति,पएणत्थ च शासादानां चतसृष्वपि परिपाटीषु त्रीणि शतान्येकचत्वारि पुण वसहि उति, एवामेव गोयमा! चमरस्स असुरिंदस्स धिकानि भवन्तिा एवेन्यः प्रासादेच्या उत्तरपूर्वस्यां दिशि। असुरकुमाररपणोचमरचंचे आवासे केवलं किडारतिपत्तिय, २८.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org