Page Text
________________
अभंगण अभिधानराजेन्द्रः।
अभंतग्यादरिय सितं म्रतणं कारणे कल्पते। कमिति चेत?,अत आह-प्राचा- पशुयोर्बहिःकरणं, अथवा उपदिष्टः मन्नभ्यन्तरे गन्या नद्गयस्य कोऽपि व्याधिरुत्पन्नस्ततो वृषभः यद्यः पूर्वोक्तविधिना च्छादिप्रयोजनं घृते, एतदभ्यन्तरकरणम । यदि या मेम मह प्रष्टव्यः, तेन च संदेश उपदेशो दत्तो भवेत, यथा-शतपा- ये याहाभावं मन्यन्ते तानपि तथाऽनुवत्तं यति यथा तं तेजखिनकादीनि तैलानि यदि भवन्ति ततः चिकित्सा क्रियते । मभिमन्यन्ते, एतदन्यन्नरकरणम् ( व्या)। ततः किं कर्तव्यम् ?, इत्याह
पुयण जहा गुरूणं, अभंतर दोएहमनबंताणं । सयपाग सहस्सं वा, सयमाहस्सं व हंसमझतेवं ।
नश्यं कुणनी बहिया, वेड गुरूणं च तं पिछो॥ दुरा उणीय असई, परिवासिज्जा जयं धीरे ॥
पूजनं यथाक्रमं गुरूणामभ्यन्तरकरणं यदभ्यन्तरे द्वयोरुपनोशतपाक नाम तैलं नपुच्यते-यदौपधानां शतेन पच्यते । यद्वा- स्तृतीयमुपशुश्रुषु यहिः करोनि, यदि वा तद् गच्छादिप्रयोजन एकेनाप्यौषधेन शतवारं पक्कं परिवासयेत् । एवं सहस्रपाक | पृएः मन्नभ्यन्तरं गत्वा गुरूणां ने कथयति । व्य० ३ उ० । शतसहस्रपाकं च मन्तव्यम् । हंसपार्क नागसेन औषधस- अभं । नि)तरग-आज्यन्तरक-पुं०। आसन्नमन्त्रिप्रभृनौ, मारम्मवृतेन यदेतत्तै पच्यते। मरुतैलं मरुदेशे पर्वतादुत्पद्यते ।
विपाश्रु० ३ अास्था । एवंविधानि दुर्लभषव्याणि प्रथमं तदेवसिकानि मार्गणीयानि, अथ दिने दिने न लभ्यन्ते ततः पञ्चकपरिहाण्या चतु
अभं (नि) तरगाणिज-अज्यन्तरस्थानीय-पुं० । प्रागुरुप्राप्तो दूरादप्यानीय धीरो गीतार्थो यतनया अल्पसागारि- भ्यन्तरनामसु प्रेष्यपुरुषेषु, " अम्भितरमाणिजे पुरिसे सहाके स्थाने अन्वहं चीरेण वेष्टयित्वा परिवासयेत् ।
वे" का० १३ । इदमेव सुव्यक्तमाह
अब्भ (नि) तरनव-अन्यन्तरतपम्--न० । अभ्यन्तरमन्तएयाणि मक्खणहा, पाणट्ठा पमिदिणं ण लंभेजा।
रस्यैव शरीरस्य तापनात्सम्यग्दृष्टिभिरेव तपस्तया प्रतीयमान
स्वाच, तच तत्तपश्चेति अभ्यन्तरतपः। औलोकिकरनभिनपणहाणीए जइलं, चउगुरु पत्तो अदोसोन ।।
क्ष्यत्वात् तन्त्रान्तरीयैश्च परमार्थतोऽनासेव्यमानत्वात् मोएतानि शतपाकादीनि प्रकणार्थ पानार्थ वा प्रतिदिनं यदि न | क्षप्राप्त्यन्तरकत्वाचाज्यन्तरमिति । स्था०६ ग० । स०।पं० लभ्यन्ते ततः पश्चकपरिहाण्या यतित्वा चतुर्गुरुकं, यदा प्राप्तो व.| पश्चा०। ग०। भ.। उत्त० । अभ्यन्तरस्यैव शरीरस्य भवति तदा परिवासयन्नप्यदोषो न प्रायश्चित्तभाको पृ०५ ७०। कार्मणाकणस्य तापकत्वादज्यन्तरतपःप्रश्न०५ सम्बद्वा०॥ सूत्र०॥ "सेसे परोकायं तेल्लेण वा घएण वा वसाप वा मक्खेज प्रायश्चित्तादौ तपोदे, औ०।"प्रायाचित्तं ध्यानं, वैयावृत्त्य षा अभंगेज वा णो तं सातिए णो तं जियमे " प्राचा० २ विनयमथोत्सर्गः । स्वाध्याय इति तपः षट्-प्रकारमाभ्यन्तरं भु०१३ ० "जे भिक्खू अंगादाणं तेशेण वा घरण वा ण- नयति"॥१॥ध०१अधिग। उत्ता"कब्धिहे अभंवणीपण वा वसाए वा अभंगेज वा मखेज वा मागतं | तरिए तवे पाते । तं जहा-पायाचित्तं घिणो वेयावचं सवा मखंतं वा साइजह" नि०५०१०(अंगादाण ।। ज्झाश्रो झाणं विस्सग्गो" स्था०६०। शम्देऽस्मिन्नेव भागे ४० पृष्ठे व्याख्यातमेतत) “अनंगणं| अब्नं (भि) तरतो-अत्यन्तरतस-भव्य० । सप्तम्यर्थे तविहिपरिमाणं करे" उपा०१प्रा ('प्राद' शम्ने द्वितीय- सिन् । अभ्यन्तरे मध्ये इत्यर्थे, " सत्सएहं पयमीण, मम्भितर. भागे १०० पृष्ठे दर्शयिष्यते स्त्रम)
तो कोमिकोडीए"। प्रा० म०प्र०। अम्मांगिएल्लय-अत्यजित-त्रि० । स्नेहाभ्यक्तशरीरे, पृ० १०॥
अम्भ (जि) तरदेवसिय-अन्यन्तरदेव सिक-१०। दिवपिं० प्रा० म०1ोघ०।
साभ्यन्तरसम्भवेऽतिचारे, "मग्चुहिनोमि अभं-तरदेवसिय अनंगि (गे)त्ता-प्रत्यज्य-व्य० । तैलादिना अन्यङ्गं वा खामे" इति । ध०२ अधि०।। कृस्वेत्यर्थे, स्था० ३ ग० १ उ० । प्राचाo।
अन् (भि) तरपरिस-अच्यन्तरपरिषत्-पुं० । श्री० । वअनंगिय-अज्याड़ित-त्रि० । स्नेहेन मर्दिते, पिं०।
यस्यमएकलीस्थानीयायां परममित्रसदश्यां समित्यपरनामि
कायां देवेन्द्राणां पर्षदि, रा० । स्था। अन्नं (म्नि) तर-अज्यन्तर-त्रि० । पुत्रकलत्रादिवत् प्रत्यासन्ने, स्था००ग० ।
अभं (नि) तरपाणीय-अन्यन्तरपानीय-त्रि०ा मभ्यन्तरे प्राभ्यन्तर-त्रि० । अभ्यन्तरे भवमाभ्यन्तरमामध्यस्थे,स्था पानीयं यस्य स तथा । मध्यस्थजलयुक्त चौरपरल्यादावर्थे, २०१०।पिं० विपाo शा० । अभ्यन्तरभागवर्तिनि,
का० १० म०। रा। जी । “सबम्भंतराणंतरं मंडलं नवसंकमित्ता चारं| अभं (दिन)तरपुक्खरक-अत्यन्तरपुष्कराक-मामाचर" जं०७ धन।
नुषोत्तरपर्वतादर्वाग्जवे पुष्करवरद्वीपस्याबें, जी०३ प्रति०ासू० अम्भं (भि) तरोसचित्तकम्म-अन्यन्तरतःसचित्र
प्र.। (नामनिरुक्त्यादि 'पुक्सरवरदीव' शम्ने ग्यास्यास्यते) कर्मन-त्रिकामध्ये चित्रकर्मरमणोये, कर्म० २ कर्म० । कल्प०।। अभं (नि) तरपुप्फफल-अज्यन्तरपुष्पफझ-त्रि०।मअम्भ (भि ) तरकरण-अत्यन्तरकरण-10 भाषसंग्रह
भ्यन्तराणि अभ्यन्तरजागवतीनि पुष्पाणि च फलानि च पु. भेदे,न्याय-अभ्यन्तरकरण नाम द्वयोः साध्वोर्गछमेढीभूत.
पफनानि येषाम् । पत्रावृत्तत्वाद् बहिरहश्यपुष्पफलके वृक्ष,रा०। योरभ्यन्तरे कुलादिकार्यनिमि परस्परमुखपतोस्तृतीयस्यो- अग्नं (नि) तरबाहरिय-अन्यन्तरवाहिरिक-त्रि० । सहा
Jain Education International
.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |