Page Text
________________
( २०) अप्पाबद्दय (ग) मन्निधानराजेन्डः।
अप्पाबहुय (ग) ( नैरयिकाद्यायुपामल्पवहुत्वम्-" पाक" शब्दे द्वितीयभागे | अप्पजत्तगा विसेसाहिया, तेदिया अप्पजत्तगा विसे११-१२ पृष्ठे दर्शयिष्यते ) ( जातिनामनिधत्तायुरादीनां नेदाः | साहिया, बेइंदिया अपज्जत्तगा विसेसाहिया, पगिदिया • पाउबंध' शब्दे द्वितीय नागे ३६ पृष्ठे वक्ष्यन्ते)
अपजत्तगा अणंतगुणा,सइंदिया अपज्जत्तगाविसेसाहिया। (५) [माहारद्वारम] आहारकानाहारकजीवानामल्पबत्वम्एणमिणं भंते ! जीवाणं आहारगाणं पाहारगाण
सर्वस्तोकाः पञ्चेन्डिया अपर्याप्ताः एकस्मिन्प्रतरे यावन्त्य
इयासंख्येयभागमात्राणि स्वयमानि तावत्प्रमाणत्वात् तेषाम । य कयरे कयरोहंती अप्पा वा०४१। गोयमा ! सम्बत्थोवा |
तेभ्यश्चतुरिन्किया अपर्याप्ता विशेषाधिकाः, प्रभृताङ्गनासंख्येजावा अणाहारगा आहारगा अमेखि जगुणा।
यभागखरामप्रमाणत्वात । तेज्यस्त्रीट्रिया अपर्याप्ता विशेषासर्वस्तोका जीवा अनाहारकाः, विग्रहगत्यापनादीनामेवाना- धिकाः, प्रनृततरप्रतरालासंख्येयभागखएममानत्वात् । तेहारकत्वात् । उक्तं च-“विग्गहगश्मावन्ना, केवलिणो समुह- भ्योऽपि द्वीन्छिया अपर्याप्ता विशेषाधिकाः, प्रभूततमालाया अजोगी या सिद्धाय प्रणाहारा,सेसा आहारगा जीवा"॥१॥ | संण्येयनागखएम्प्रमाणत्वात् । तेय एकेन्द्रिया अपर्याप्ता तेज्य आहारका असलेषयगुणाः । ननु वनस्पतिकायिकानां अनन्तगुणाः, वनस्पतिकायिकानामपर्याप्तानामनन्ततया सदा सिकेच्योऽप्यनन्तत्वात् तेषां चाहारकतयाऽपि लन्यमानत्वात प्राप्यमाणत्वात् । तेज्योऽपि सेन्डिया अपर्याप्ता विशेषाधिकाः, कथमनन्तगुणा न भवन्ति । तदयुक्तम् । वस्तुतस्वापरिज्ञानात् । द्वीन्द्रियाद्यपर्याप्तानामपिता प्रक्षेपात् । गतं द्वितीयमापबहुत्वमह सूक्मानगोदाः सर्वसङ्ख्ययाऽप्यसझेचयाः, तत्राप्यन्तर्मुहूर्स- । प्रका० ३ पद । जी० । समयराशितुल्याः सूक्ष्मनिगोदाः सर्वकालविगहे वर्तमाना लज्यन्ते । ततोऽनाहारका अप्यनिबहवः सकलजीवराश्यसं
अधुनतेषामेव पर्याप्तापर्याप्तगतमल्पबहुत्वमाहस्येयभागनुल्या इति । तेज्य आहारका असलेषयगुग्गा, तेच एएस नंते ! सइंदियाएं एगिदियाणं वेइंदियाणं तेनानम्तगुणाः । गतमाहारद्वारम् । प्रज्ञा०३ पद । जी। कर्म०।
इंदियाणं चनरिदियाणं पंचिंदियाएं पजत्तगाणं कयरे ( इन्द्रियाणामवगाहनयाऽल्पबहुत्वं, तेषां कर्कशादिगुणाश्च 'ईदिय' शब्दे द्वितीयभागे ५५४ पृष्ठे वक्ष्यन्ते)
कयरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुझा वा बिसेसाहिया (६) [इन्डियद्वारम् ] सेन्द्रियाणां परस्पग्मल्पबहुत्वम्- वा। गोयमा ! सव्वत्थोवा पजतगा चउरिदिया पंचिंएएसि णं ते ! सइंदियाणां एगिदियाणं बेदियाणं दिया पज्जत्तगा विसेसाहिया, तेइंदिया पज्जत्तगा विसेतेइंदियाणं चारिदियाएं पचिंदियाणं अणेदिप्राण य कयरे साहिया, बेदिया पज्जत्तगा विसेसाहिया, एगिदिया कयरोहिंतो अप्पा वा बहुया वा तद्वा वा विसेसाहिया पज्जत्तगा अपंतगुणा, सइंदिया पज्जचगा संखेज्जगुणा । वा? । गोयमा ! मन्बत्थोबा पंचिंदिया चारिदिया वि-| सर्यस्तोकाश्चतुरिन्छियाः पर्याप्ताः, यतोऽल्पायुषश्चतुरिन्द्रियाः, सेसाहिया, तेइंदिया विसेसाहिया, वेइंदिया विसेमाहिया, ततः प्रजूतकालमवस्थानाभावात् । पृच्नसमये रतोका अपि
प्रतरे यावन्त्यसंख्येयभागमात्राणि खरमानि तावत्प्रमाणा प्रणिदिया अणंतगुणा, एगिदिया अणं। सदिया विक।
वेदितव्या तेभ्यः पञ्चेन्द्रियपर्याधा विशेषाधिकाः,प्रनूताङ्गलसर्वस्तोकाः पश्चेन्द्रियाः संख्येयाः, दशयोजनकोटाकोटिप्र
संख्येयनागखएसमानत्वात् । तेन्योऽपि द्वीन्द्रियाः पर्याप्ता वि. माणविष्कम्जसूचीप्रतिप्रतरासंख्येयभागवर्त्यसंख्येयश्रेणिगता--
शेषाधिकाः,प्रनूततरप्रतराङ्गलसंख्ययनागखएसमानत्वात् ।तेकाशप्रदेशराशिप्रमाणत्वात् । तेज्यश्चतुरिन्छिया विशेषाधिकाः,
ज्योऽपि त्रीन्जियाः पर्याप्त विशेषाधिकाः, स्वभावत एव तेषां विष्कम्नसच्यास्तेषांप्रभूतसंख्येययोजनकोटाकोटिप्रमाणत्वात्। तेच्योऽपि त्रीया विशेषाधिकाः, तेषां विष्कम्नसूच्या:प्र
प्रनूततमप्रतराइलसंख्येयजागखएडप्रमाणत्वात् । तेज्य पके.
ख्यिाः पर्याप्ता अनन्तगुणाः, वनस्पतिकायिकानां पर्याप्तानाभूततरसंख्येययोजनकोटाकोटिप्रमाणत्वात्। तेत्योऽपिद्वीन्डिया
मनन्तत्वात् । तेच्यः सेन्द्रियाः पर्याप्ता विशेषाधिकाः, द्वीन्द्रियाविशेषाधिकाः, तेषां विष्कम्भसूच्याःप्रनुततरसंख्येययोजनको
दीनामपि पर्याप्तानां तत्र प्रत्क्षपात् । गतं नृतीयमपबहुत्यम् । टाकोटिप्रमाणत्वात् । तेज्योऽनीन्द्रिया अनन्तगुणाः, सिद्धानामनन्तत्वात् । नेच्योऽपि एकेन्धिया अनन्तगुणाः, वनस्पतिका
सम्प्रत्येषामेव सेन्द्रियाणां पर्याप्तापर्याप्तगतान्यपबहुत्वायिकानां सिकेन्योऽप्यनन्तगुणत्वात् । नेन्योऽपि सेन्ड्रिया वि
न्याहशेषाधिकाः, दन्छियादीनामपि तत्र प्रक्षेपात् । तदेवमुक्तमेक- एएसि णं भंते ! सशंदियाणं पज्जत्तापज्जत्तगाणं कभौघिकानामरूपयदुत्वम् । प्रशा० ३ पद । जी । अर्थतश्वेत्थम्- यरे कयरेडिंतो अप्पा वा बहुया वा तुझा वा विसेसाहि"पण 'चउ २ति ३ दुय ४ अपिदिय , पगिदिय ६ सई
या वा ? गोयमा ! सव्वत्थोवा सशंदिया अपज्जत्ता पदिया कमा इंति । थोवा १ तिन्नि य अहिया ४, दोऽणतगुणा ६ विसेसहिया"॥१॥ भ०२५ श० ३ ०। जी।
जत्तगा सइंदिया संखेज्जगुणा । एएसिणं भंते ! एगिइदानीमेतेषामेवापर्याप्तानां द्वितीयमल्पबहुत्यमाह- दियाणं पजत्तापज्जत्ताणं कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा ४ एएसिणं भंते ! सइंदियाएं एगिदियाणं बेइंदियाणं तेइंदि- । गोयमा ! सम्वत्थोवा एगिदिया पज्जत्तगा एगिदिया याणं चनरिंदियाण पंचिंदियाणं अपजतगाणं कयरे कयरे- अपजत्ता असं०। एएसिणं भंते ! वेदियाणं पज्जत्ताहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुद्वा वा विसेसाहिया वा। पजनाणं कयरे कयरेडिंतो अप्पा वा ४ । गोयमा ! गोयमा ! सव्वत्योवा पंचिंदिया अपज्जतगा. चरिंदिया सव्वत्धोगा इंदिया पजना बेइंदिया अपज्जत्ता असं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |