Abhidhan Rajendra kosha Part 1

SR No.: 016041
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1064
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 38 MB

Page 630

( ४६१ )
अभिधान राजेन्द्रः ।
अत्थिय
तेहि कारणेहिं, कप्पति ताहे सयं करणं ॥ १४० ॥ पोउली समुच्छ६ श्रादिग्रहणतो वेदियादि समुच्छंति, हरियकाओं चद्वैति, एसा संजमविराहणा । प्रायविराहणा सीतवसही भन्तं ण जीरति, ततो गेलां जायति, एते बसहिसंबद्धा दगवीणियाए अकज्जमाणीए दोसा, वसहिश्र - संबद्धा बहिना एमे दोसा-उदगागमे गणे अनादरे चिलिच्च ले लुतिश्रयविहारणा संजमे पणगा हरिता वेदिया था उवहिचिणासो कमेण मलिवासा डुगुविज्जति । कारणे गिहितिथिप विकारविज्जति ।
चितिपदमणिवा, पिउणे वा केाई भवे सहू वाघातो व साहस, णरिकरणं कप्पती ताहे ।। १४१ ।। पच्छाकडसाचिग्गह- निरनिग्गहजहए य असली वा । गिमिति थिए वा गिहिपुच्वं एतरे पच्छा ॥ १४२॥ दो वि पूर्ववत् कातो । नि० चू० १ ० ।
( १९ ) [ उपकरणरचना ] अन्ययूथिकैः चिह्निमिलिकादि कारयति
"
जे भिक्खू सोतियं वा रज्जुयं वा चिलमिलि वा असउत्थि ए वा गारस्थिएण वा कारेति, कारंतं वा साइज्ज३ १४ || सुते सुत्ते भवा सोतिया, वस्त्रकंवल्यादिका इत्यर्थः । रज्जुए भवा रज्जुआ, दोरकि त्ति वृत्तं जवति ।
मरणे, वासे उन्नक्खणी जो एति । उल्लवहिँ विरतिव, अंतो बहि कसिएण इतरं वा । १६२ | जाव मंतओ ण परिद्वविजति ताव पच्छ धरिजति, अकाणे वा जाव मिलं न जति नाथ नादितो गतो बुज्जति, जओ एति, ततो कमगचिलिमिली दिजति, वासासु वा उद्भवदि विरद्वैति दोरे जहासंखं अंत बहि कसिण स्तरं वा । पंचचिलमिलए, जो पुत्रं कपती गहणं । असती पुत्रकडाए, कप्पति ताहे सयं करणं ॥ १६३ ॥ वितियपदम उणे वा, निउणे वा होज्ज केणई असहू । वाघातो व साहस, नविकरणं कप्पती ताहे ॥ १६५ ॥ गाहा पूर्ववत् कण्ठा । नि० चू० १ ० । (२०) सूचीप्रभृत्युपकरणान्यन्ययूथिकेन वा गृहस्थेन वा कारयति -
जे जिक्खू सूचियस्स उत्तरकरण अन्नउत्थिरण वा गारमिण वा कारेति, कारंतं वा साइज्जइ ।। १५ ।। सूयीमादीयाएं, उत्तरकरणं तु जो तु कारेज्जा । गिहि तित्थिएव, सो पावति प्राणमादीणि । १६६ । उच्चग्गहिता सूया - दिया तु एक्केकए गुरुस्सेव ।
गच्छं व समासज्जा, अरणायसेकेक सेसेसु ॥ १६७ ॥ सूची पिप्पलश्रो णच्छेयणं करणसोहणं वग्गहितोकरणं, पते य एक्केका गुरुस्स भवंति । सेसा तेहि चेव कज्जं कारेति, महल्लगच्छं वा समासज्ज श्रणायसा भलोहमया सर्वससिंगमयी वा सेससाहूणं एक्केक्का भवति । किं पुरा उत्तरकरणं ? । श्मं
११६
For Private
अणउत्थिय
पासग मडिलिसीयण- पज्जण रिउकरण प्रतरणं । सुहुमं पि जंतु कीरति, तदुत्तरं मूलविते १६८ ॥ पासगं विलंब जित,सएडकरणं मट्टिणिसायणं णिसारो पक्षलोहकारागारे रिजु नज्जुकरणं एवं सच्चे उत्तरकरणं । श्रहवा मूलनिव्वते वरं सुहममवि जं कजति तं सव्वं उत्तरकरणं ॥ सूर्यमादीयाणं, रिप्पमिकरणं तु कप्पती गढ़णं । सती पिकिम्मे, कप्पति ताहे सयं करणं ।। १६ ।। नि० ० १ ० ॥
(२१) शिक्यादि कोपकरणकारणम्
जे भिक्खू सिकंग वा सिक्कगतगं वा असा उत्थिए वा गारत्यिएण वा कारेति, कारंतं वा साइज्जइ ॥ १३२॥ जे भिक्खु सिक्रोप्पादि सिकगं एसि जारिसं वा परिष्वायग इस सिक्कं प्रणतओ उपाणओ उच्चारुणं भस्मति, जारिलं काfare भोयगचुलियाणं, एस सुक्तत्थो । इदाणि निज्जुत्तिबित्थरो -
सिकग करणं दुविधं, तसथावरजीवदेहणिप्फएणं । अंडगबालग कीमज - होरुवन्नादिगतेरस ।। १४३ ॥ जे पिप्पलगस्स उत्तरकरणं प्राणउत्थिरण वा गारस्थिए वा कारे, कारंतं वा साइज्जइ ॥ १६ ॥ पिप्पलगणहच्छेद-सोधणए चैव होति एवं तु ।
वरं पुण खातं, परिजोगे होति गायव्वं ॥ १८३ ॥ एवं पिप्पलगणच्छेयणसोहणे य एक्क्के चउरो सुत्ता, भत्थो पूर्ववत् । परिभोगे विसेसो श्मो
वत्थं बिंदिस्सामिति, जाइ न पाद छिंदणं कुणति । अधवा विपादनिंदण, काहितो बिंदती वत्थं ॥ १८४ ॥
क्खं बिंदिस्सामिति, जाइ न कुणंति समुद्धरणं ॥ श्रवा समुद्धरणं, काहिंतो बिंदती एक्खे || १८५ ॥ पिप्पल गणहरूयाणं श्रप्पणे श्मा विधी
म वा गेरिहत्ता, हत्ये उत्ताण्यम्मि वा कानं । भूमी व वेत्तुं एस विधी होति अप्पणणे ।। १८६ ॥ उभयतो धारणसंभवा मज्झे गेरिहऊण अप्पोति । सेसं कंटं ॥ कणं सोधिस्सामिति, जाई तु दंतसाधणं कुरणति ।
हवा वि दंतसोधण, कार्हितो सोहती करणे ॥ २८७ ॥ लाजालामपरिच्छा, दुल्लभप्रचियत्तसहसअप्परगणे । वारससु वि सुत्ते, अवरपदा होंति णायव्वा । १०८ । जे भिक्खु बायपायं वा दारुपायं वा मट्टियापायं वा चथिए वा गारत्थिष्ण वा परिघट्टीवेति वा, संवे वा, जम्माइति वा, अलमप्पलो कारणयाए सहममवि कप्पर, जारणमाणे सरमाणे अन्नमन्नस्स वि सरमाणे वियरति, वियरतं वा साइज्जइ ॥ ३० ॥
(जे भिक्खू लायपादं वा इत्यादि ) दो द्वियकंकुघाटतं मृमयं कपालकादि परिघट्टणं णिम्मोभणं संठवणं मुहादीर्ण जम्मावणं विसमाण समीकरणं श्रवं पजंतं सक्केति श्रप्पण कानं ति सुतं जवति, जागा जहा ण वट्टति, अउत्थियगार स्थि एहि कारावेचं जाणति वा, सुतं सरति, पस अम्होवदेसो प
Personal Use Only