Abhidhan Rajendra kosha Part 1

SR No.: 016041
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajendrasuri
Publisher: Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha
Publication Year: 1986
Total Pages: 1064
Language: Prakrit, Sanskrit
Classification: Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary
File Size: 38 MB

Page 478

( ३०५ ) निधानराजेन्जः ।
पाशुगामिय
कान्यसंबद्धानि यति जानाति विशेषाकारेण परिनिनि पश्यति सामान्याकारणानुयते, अन्यत्र देशान्तरमेव पश्य तिः अवधिज्ञानावरणहषोपमस्य तत्त्रमुममानुगामिकम्। मं० कर्म०
जान म
अणा-मनानुगुरू वि० धनाशते से णेसणं च श्रनस्स पाणस्स श्रणासु गिडे' सूत्र०१ श्रु०१३ श्र० । अाता ( ) अनानुतापिन् पुं० । अपवाद पदेन कायानामुइयेष ते पचादनुतापरहिते व्य० २३० भुतहा ! मित्यादि पश्चातापप्रकृति निःशङ्क निईये च प्रवर्तमाने,
पृ० ३३० ।
अणाकृताविति दारम्वितियपदे जो तु परं तावेतातप्यते पच्छा। सो होति तावी, किं पुरा दप्पेण सेवित्ता ? ।।४७२|| वितियं प्रववातपदं तेण अच्चापदे जो साहू परा पुढधिकाया तेजो संघट्टण परितावण उद्दवणेण वा तापणं करेात पति जहाद कथं से होति अता-पता 1
र्थः । कारण वितियपदेण जयणाए परिसेविऊण अपच्चत्तावियाणो अणावी परिसेवा नवति, किं पुण जो दप्पेण परिसेविता नानुतप्यते इत्यर्थः । अणासुतापि स गतम्। नी० ०१ ४० प्रणाणुपुव्वी अनानुपूर्वी स्वी० न श्रानुपूर्वी अनानुपूर्वी, श्रानुपूयपस्यानुपुर्वी रूपप्रकारद्वयातिरिकरूपयामपरिपाटी, अनु (अमानुष अनुपयों सह सम्मिलित विषय '' शब्दे बिना १३१ पृष्ठे ते लोकालोकानां पूर्वपथाद्वितीयनागे वक्ष्यते, द्भावोऽननुपूर्वीत्यादि च ' रोहा ' शब्दे वक्ष्यते )
।
बंधि (ए) ननुबन्धिन्- न०। नानुबन्धोऽननुबन्धः, सोयस्मिन्निति । न विद्यतेऽनुबन्धः सातत्यं प्रस्फोटकादीनां यत्र तदनुबन्धि, इन् समासान्तोऽत्र दृश्यः । नानुबन्धि अननुबन्धि । स्था० ६ ठा० । अप्रमादप्रत्युपेक्षण विधिजेदे, प्रत्युपेक च न निरन्तरमाखादि, किं तहिं सान्तरसविच्छेदमिति तस्यम धर्म० ३ अधि० । औ० । नि० चू० । उत्त० । शाणुवति [ए] - अननुवर्तिन् प्रकृत्यैच निष्ठुरे वृ०१४०० अणावा [ ]-अनुवादिन् पुं० [पादिकं साधनमनुवदितुं शीलमस्येत्यनुवादी, तत्प्रतिषेधादननुवादी । व्याकुलममनुवादमपि कर्तुमशके, "सेोभाबाई सूत्र० १ ० १२ श्र० ।
प्रणादी- अननुविचिन्त्य अव्य० पश्चादविचाय्यैश्य,
- ।
सूत्र १ श्रु० १२ अ० । प्रणतावय-अनावापक त्रि० संस्तारकपाचादीनामातदातरि, [ साधौ ] कल्प० ।
अणातीय अतीत पुं० [आसमन्तादती तो गोनाथन न्तसंसारे श्रातीतः, न श्रातीतोऽनातीतः। संसारार्णवपारगामि नि, आचा० १० ० ० ६ ० । अणादि-अनादि वि० [प्रयादापेकृपाऽऽदिरहिते, उस० ४ ० आ० म० द्वि० । प्र० । अणादिय-अनारत पुं० अपाचित व्यन्तर उत्त० १० अ० ।
33
अणाजोगकिरिया
अनादिक-पुं० नास्यादिः प्रथमोत्पत्तिर्विद्यते इत्यनादिकः। चतुईशरथात्मके धर्माधर्मादिके या द्रव्ये, सूत्र० २५० ५५० । दोषविशेषे पृ० ३ ० [ व्युत्पत्तिस्तु 'प्रणाडिय' शब्द निरूपिता] प्रवादापेकयाssदिरहिते, । त्रि० न० ब० प्रश्न ०१ श्राश्र० द्वा० । अणादिक-त्रिणं पापकर्म आदिकारण यस्य सोध्णादि कः । पापका प्रश्न० १ श्राश्र० द्वा० ।
तीत शि० श्रधमन देवव्यमतिक्रान्ते, "पंचविदो पक्षो जिहिं रह रहवो अणादियो " प्रश्न० १ श्रध० द्वा० । अापुच्यिचारि (ए) - अनापृचपचारिन् पुं० | गणमनाचरति क्षेत्रान्तरक्रमादि करोतीत्येवंशोऽपृच्छपचा री । नो आपृच्छ्च चारिणि पञ्चमं विग्रहस्थानं प्राप्ते, स्था०
१ ० १० ।
अवाद-अनावाप पुं० प्रकाशे ०३४० याचाच । । जिंते, दश० ६ श्र० । न विद्यते श्रावाधा जन्मजरामरणकुत्पिपासादिया पत्र सदनावाचम् । स्वाभाविकबापत म स्था०१० ठा० । स्वाध्यायाद्यन्तरायकारणरहिते, उत्त० ३५२० "होइ प्रणायानिमित्त प्रवेषणमाउलो नि" बनावाचा निमितमनाया था काम, निमित्त कार्यान्यकः तथा श्रो के वक्तारो भवन्ति श्रनेन निमित्तेन अनेन कारणेन मयेदं कार्य्यमारन्धमनेन कारयेणेत्यर्थः । आ० म० द्वि० ।
"
।
अवाहमुहाजिखि (ए) नावाधमुखानिकान् पुं० अनावाधसुखानिकाङ्क्षिन्–पुं०। मोकसुखाभिलाषिण, दश० १ ० । जिगह अनभिग्रह-न० न विद्यते अभिग्रह इदमेव दर्शनं शोभनं नान्यदित्येवंरूपो यत्र तदभिग्रहम् । मिथ्यास्वदेशात्सर्याण्यपि दर्शनानि शोभमानीत्येवमत्सा धर्म्यमवलम्बते । पं० सं० १ द्वा० ।
अणाभोग - अनाजोग-पुं० । श्रभोगनमाभोगः, न आभोगोऽनाभोगः । पं० व० २ द्वा० । अत्यन्तविस्मृतौ, श्रातु०। पंचा०| जीत० नि० ० ० एकान्नविस्मृती आ० ० ६ श्र० । अज्ञाने, नि० ० २ श्र० । श्राभोगनमाभोगः, उपयोगविशेष इत्यर्थः । अनुपयोगे, श्राव० ४ श्र० । श्रसावधानतायाम, ध० २ अधि० । न विद्यते श्राभोगः परिभावनं यत्र तदनाभोगम् । तच्चै केन्द्रियादीनामिति । पं० सं० ३ द्वा० । विचारशून्यस्यैकेन्द्रियादेषां विशेषज्ञानविकलस्य भवति । इदं सर्वशविषयान्यबोधस्वरूपं विवचितं किञ्चिदशाय बोधस्वरूपं चेत्यनेकविधम् । ध० २ श्रधि० । दर्श० । कर्म० । अणाजोगकाण- अनाभोगध्यानन० अनाभोगोऽत्यन्त। विस्मृति, तस्य ध्यानम् विस्मृतवतप्रखचन्द्रस्येव ध्याने, अनु० [पसाचंद शब्दे तत् कथानक ] अणा भोगरूप अनाभोगकृत न० अगाभोगेन कृतं जनितम प्रशानते, कर्म० ५ कर्म० । श्रणाभोगकिरिया - अनाभोगक्रिया स्त्री० । श्रनाभोगप्रत्यये क्रियाभेदे, अनाभोगक्रिया द्विविधा आदानपभोग क्रिया, उत्क्रमणानाभोगक्रिया च । तत्राऽऽदानं रजोहरणपात्रश्रीचरादिकानामप्रत्युपेक्षिता अप्रमार्जितानामनाभोगेनादाननिक्षेपः । उत्क्रमणानाभोगक्रिया-लङ्घनप्लवनधावनासमीक्षागमनागमनादि । श्रा० चू० ४ श्र० ।
-