Page Text
________________
[ सिद्धहेम.] अभिधानराजेन्द्रपरिशिष्टम् ।
[अ० पा० ४] विरिचेरोलुएमोल्लुएम-पहत्थाः॥ २६ ॥
यापेजवः ॥ ४०॥ विरेचतेर्यन्तस्य तु वा, म्युरोलुण्डोल्लुएफ-पल्हत्थाः। जवो यापयतेर्वा जवइ, जावेद वेष्यते । भोलुएडा समुण्डर पल्हत्य वा विरेश् च ।
प्यारोम्बाल-पवाझौ॥ ४१ ।। तमेराहोम-विहोमौ ॥१७॥
स्याताम् 'प्रोम्बाल-पाबली' स्थाने प्वावयतेस्तु वा। तडेएर्यन्तस्य चाऽऽहोम-विहोमौ भवतः क्रमातू ।
प्रोम्बालइ पन्चालन, पक्के 'पावेह' सिद्ध्यति। माहोमा विहोडर, पके 'तामेई' सिध्यति ।
विकोशेः पक्खोडः ॥ ४॥ मिश्रेवासाल-मेलवौ ॥ २० ॥
वा विकोशयते मधातोः 'पक्खोड ' इण्यते । मिश्रयतेय॑न्तस्य तु, वा स्तो वसास-मेलवौ ।
'पक्खोडा' ततः सिहं, पते रूप 'विकास'। बीसाल मेवर, पक्षे 'मिस्सई' जायते ।
रोमन्थेरोग्गाल-वग्गोलौ ॥ ३ ॥ उफनर्गुण्ठः ।। २६ ॥
स्याताम् 'श्रोग्गाल-वग्गोलो' रोमन्येस्तु विनाषया । एयन्तस्योद्धूलि-धातोः स्याद्, गुएगाऽऽदेशो विभाषया । प्रोग्गालइ वग्गोलइ, रोमन्थ तु पाक्षिकम् । तता गुण्ठह पके स्थाद्, 'उद्धृले' क्रियापदम् ।
कमेणिदुवः ॥ ४॥ भ्रमेस्तासिएट-तमाडौ ॥ ३० ॥
स्यात् कमेः स्वार्थएयन्तस्य, णिदुवोऽत्र विकल्पनात् । तालिपट-तमामौ द्वा, चमेपर्यन्तस्य वा मता।
प्रयुज्यते णिहुवइ, तथा कामेश् पाकिकम् । स्यात् तालिपटइ तमाडा चेति द्वयं, तथा ।
प्रकाशेप्न्यः ॥१५॥ नमाडेइ भमावेश, भामेह त्रयमीरितम् ।
ब्वः प्रकाशेय॑न्तस्य, वा पयासह गुब्वः । नशेर्विउड-नासव-हारव-विप्पगाल-पलावाः ॥ ३१ ॥
कम्पर्विच्छोलः ॥ ४६॥ पलायो विउमो विप्पगासो नासव-हारवौ ।
कम्पपर्यन्तस्य विच्छोलो वा, विच्छोबइ कम्पॅइ । एते पश्च विकल्पेन स्युर्यन्तस्य नशरिह ।
आरोपेर्वनः ॥ १७ ॥ बिप्पगालाच पक्षा-बइ हारवइ स्मृतम् । विउड नासवर, पके 'नासई' सिध्यति ।
एयन्तस्य वाऽऽरुदेः स्थाने वलाऽऽदेशोऽभिधीयते ।
रूपं 'वाइ 'संसिरूम, आरोवेश् च पाकिकम् । दृशेर्दाव-दस-दक्खवाः ।।३।। दायो दंसो दक्खयश्च, दृशेयन्तस्य वा त्रयः ।
दोले रखोलः ॥ ४ ॥ दावह दंसर दक्खवइ दरिसर स्मृतम् ।
स्वार्थे ण्यन्तस्य तु दुः, रसोलो वा विधीयते ।
सिकं रूपं ततो रखाबाइ'दोबइ' पाक्षिकम् । नघटेरुग्गः ॥ ३३ ॥
रजेः रावः ॥ ४ ॥ एयन्तस्य वोद्घटेर जग्गः, उग्घाडइ च उग्गर ।
रहजेर्यन्तस्य वा रावो, यथा-रावेह रजें। स्पृहः सिहः ॥ ३४॥
घटेः परिवाडः ।। १०॥ स्पृहो ण्यन्तस्य 'सिंह' इत्यादेशः, सिहर स्मृतम् ।
परिवामो विकल्पेन घटेराय॑न्तस्य जायत । संजावेरामतः॥३५॥
संसिद्धं परिवार, पक्षे रूपं घमेश च। संभावयतेर्धातोरासको वा विधीयते ।
वेष्टेः परिपालः ॥ ५१ ।। भवेद् अासङ्घइ तथा, संभावश् च पाकिकम् ।
वेटेगर्यन्तस्य तु स्थाने 'परिआलो' विकल्पनात् । नन्नमेरुत्यड्डोल्लाल-गुलुगुञ्छोप्पेलाः ।। ३६ ।। 'परिश्राबेइ वेढेरे, द्वयं संसिस्मृिच्छति । सत्थनेल्लाल-गुलुगुञ्छोप्पेशा वा स्युर् जनमः ।
क्रियः किणो वेस्तु के च ।। ५२ ।। उत्थक नल्लाब, उप्पेबइ तथा पुनः ।
णेरित्यत्र निवृत्तं च, क्रीणातेः किण इभ्यते । गुलुगुञ्चर, पके तु पदम् उन्नाव स्मृतम् ।
वः परस्य द्विरुक्तः के चात किणश्चेति बुभ्यताम् । प्रस्थापेः पटव-पेएमवौ ॥ ३७॥
रूप किण विकेड, तथा विक्किण स्मृतम् । प्रस्थापयतेरादेशौ वा पच्च--एकवौ ।
लियो भा-बीहौ ।। ५३ ॥ पटुवा पेण्डवः, पके पठावर स्मृतम् ।
भा-बी हो च विनंतः स्तः, नाद बीहइ भाइवे । विझोंकावुको ॥ ३८ ॥
बीहिअं, बहुलाद् 'जीओ,' इति रूपं च सिध्यति । वकाबुक्की विजानातेः,स्थान स्यातांविनापया।
आलीडोऽवी ॥ ५४ ॥ स्याद् अवुकर वोक्का, पके विएणव स्मृतम् ।
प्रालीयतेर् भवेद् अल्बी, अल्लीणो च श्रलिअ । अगद्विव-चच्चुप्प--पणामाः।। ३।।
निमीडेणिनीय-णिलुक-णिरिग्य-बुक्क-निक-बिहप्रयो वाऽर्पयतेः स्थाने, पणामश्चच्चुपोऽल्लिवः ।
काः ।। ५५॥ अल्लिवरचच्चुष्पा पणामइ, अप्पेशवा ।
'लुक-णिली प्र-णिझुका, लिको लिहको णिरिग्ध' इत्येते ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 016041 |
| Book Title | Abhidhan Rajendra kosha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Rajendrasuri |
| Publisher | Abhidhan Rajendra Kosh Prakashan Sanstha |
| Publication Year | 1986 |
| Total Pages | 1064 |
| Language | Prakrit, Sanskrit |
| Classification | Dictionary, Dictionary, & agam_dictionary |
| File Size | 38 MB |