________________
કાશમીર પતિએ કર્થ્યને પોતાની પુત્રી મીણલદેવી નામની પરણાવવા મોકલી, અને તેની સાથે તેણે લોકને વિસ્મય પમાડે તેવા મહોત્સવ પૂર્વેક, પિતાનું લગ્ન કર્યું. ૧
કેટલાક સમય સુધી ભૂપાલ કાંઈ પણ સંકોચ વિના તેની સાથે વિલાસ કરવા લાગ્યો, પણ બહુ પિયાવાળા તેને તે શ્યામા વિભાગ્ય યોગે કરીને અપ્રિય થઈ પડી. ૨
ગુણ રાશી તે પ્રીતિ હેતું નથી, ગમે તેને ગમે તે અભણ થઈ પડે છે, ધંતુરો મહેશ્વરને પ્રિય લાગે છે અને સગુણ પૂર્ણ એ કેવડો લાગતું નથી. ૩
વિરકત ચિત્તવાળો નપતિ પછી એ શીલવતીનું નામ પણ દે નહિ, અને બીજી પ્રિયાઓ સાથે નિશ્ચિત થઈ વિલાસ સુખ ભોગવે. ૪
બાલ, અબલા, મૂર્ખ, રાજ, નટ, વાનર, વેશ્યા, ચાર, ચર, અલક્તક, વિચક, એટલા ક્ષણ રાગી જાણવાં. ૫
એકવાર ગોખમાં બેઠો બેઠો દક્ષ એ રાજા નગર ચર્ચા જોત હતા તેવામાં કોઈ માતંગ નારીએ તેના આગળ મધુર સ્વરથી ગાન આરંક્યું. ૬
અગણ્ય લાવણ્ય ગુણવાળું તેનું સ્વરૂપ જોઈને રાજા સ્મરાતુર થઈ ગયો અને પોતાની નારીઓને વિચારહીન એ તે ભૂલી ગયો. ૭
ભોગ ભોગવે નહિ, રસ ચાખે નહિ, ચિતામાં ગ્રત રહે, કાઈ પણ બોલે નહિ, તે નિદ્રા લે નહિ, એમ તેના ઉપર રક્ત થઈ રાજા અશક્તવત થઈ ગયો. ૮
ધર્મ માર્ગને દર્શાવનાર વિવેક દીપ હદયમાં ત્યાં સુધી જ પ્રકટેલો રહે છે કે જ્યાં સુધી આચાર વિચારરૂપી વૃક્ષનું ઉમૂલ ન કરી નાખનારા કામ વાયુને ઝપાટો લાગ્યો નથી. ૯
રાજ અને રાતે નિભાવે નહિ, S
