________________
(५२) दंडक विचार.
मूल चउविहसुरतिरियेसुं, निरएसु अदीह काल
ના સન્ન विगले हेउवएसा, सन्ना रहिया थिरा सव्वे
ને રૂ૦ | ભાવાર્થ.
ચાર પ્રકારના દેવતા એટલે ભવનપતિ, વ્યંતર, જોતિષી અને વિમાનિક એ ચાર પ્રકારના દેવતાના તેર દંડકને વિષે - તિર્યંચના એક દંડકને વિષે અને નારકીના એક દંડકને વિષે–એ પનર દંડકમાં દીર્ધકાલિકી સંજ્ઞા હોય છે.
વિકસેંદ્રિયના ત્રણ દંડકને વિષે એક હેતૂપદેશિકી સંજ્ઞા હોય છે અને પાંચ સ્થાવરના પાંચ દંડકને વિષે એકે સંજ્ઞા હેતી નથી. ૩૦
अवचूर्णि चतुर्विधसुरतियकु निरयेषुच दीर्घकालिकी સંજ્ઞા !
ચાર પ્રકારના દેવતાઓના તેર દંડકને વિષે, તિર્યંચના એક દંડકને વિષે અને નારકીના એક દંડકને વિષે દીર્ધકાલિકી
૧ અમુક કામ કર્યું, અમુક કામ કરું છું અને અમુક કામ કરીશએમ અતીત, અનાગત અને વર્તમાન–એ ત્રણેકાળનું જ્ઞાન તે દીર્ધકાલિકી સત્તા કહેવાય છે.
૨ વર્તમાનકાળને વિષે ઇષ્ટ વસ્તુમાં પ્રવૃત્તિ અને અનિષ્ટ વસ્તુથી નિવૃત્તિ કરવામાં જે વિષય જ્ઞાન હોય તે હેતુપદેશિકી સંગા કહેવાય છે. આ સંસાવાળાને કાંઈક મને જ્ઞાન હોય છે.