________________
પ૭
જીવેને દુઃખી કર્યા છે, જે જીવેના સુખમાં વિદનો નાખ્યાં છે. જે જીને કષ્ટ આપ્યા છે, ઇધભાવ, અસૂયાભાવ, કેાધભાવ અને દ્રોહભાવ વડે જેમને દુભાવ્યા છે, તે સર્વનું માનસિક પ્રાયશ્ચિત આ ભાવનાથી થાય છે.
પાપ આચરીને મલિન બનેલું મન, આ ભાવનાઓથી નિર્મળ બને છે. મન, વચન અને કાયાના ત્રણેય દેશે સેવ્યા છતાં ત્રણેમાં પ્રધાનતા મનની જ રહી છે. તેથી તેની શુદ્ધિ માટે, પ્રથમ મન વડે જ સર્વનું સુખ ઈચ્છવાનું અને શકય સંગમાં વચન અને કાયા વડે પણ જીના સુખ માટે અને દુઃખ નિવારણ માટે પ્રયત્ન કરવાને. એ પ્રયત્ન કરવાનું બળ પેદા કરવા માટે પણ સૌથી પ્રથમ અને અનિવાર્ય વસ્તુ, “વિમતુ સર્વજ્ઞાન પર એ છે. સર્વત્ર મવતુ દા એ ભાવનાને ભાવવાની છે.
આ રીતે મલિન મનને નિર્મળ બનાવીને, એ ભાવનાની પરાકાષ્ઠાએ પહોંચેલાં શ્રી પંચપરમેષ્ઠિ ભગવંતેનું ત્રિકાળ વિશુદ્ધભાવથી સ્મરણ કરવામાં આવે, તે તે સ્મરણમાં બાકીના કષાય, પ્રમાદ, અશુભ યોગ અને તુચ્છ વિષયે પ્રત્યેની આસક્તિનું નિવારણ કરવાનું જે અચિંત્ય સામર્થ્ય છુપાયેલું છે એની પ્રતીતિ થાય.
ત્રણે કાળ (સવાર બપોર અને સાંજ) ત્રણ ત્રણ વખત શિવમસ્તુ સર્વત્તઃ ” એ ભાવનાપૂર્વક બાર બાર વાર શ્રી નવકાર ગણવાથી, ગણનાર વ્યક્તિની, સમૂહની, સંઘના સ્થાપક શ્રી જિનેશ્વર દેવના તીર્થની, એમની આજ્ઞાની અને