________________
(૧૧) દયાના મૂળાધાર કાણુ ?
દયાના મૂળાધાર પ્રેમતત્ત્વ છે. પ્રેમતત્ત્વ જીવન સાથે એતપ્રેત છે. પ્રેમ અને જીવન (Love & Life) એક અપેક્ષાએ પર્યાયરૂપ છે.
પ્રેમ કરવા ઝીલવેા વિકસાવવા વિસ્તારવા, એ જીવનની જ પ્રક્રિયા છે. પ્રેમ દર્શાવ્યા સિવાય કે બીજાના પ્રેમ ઝીલ્યા સિવાય જીવન એક મેજરૂપ બની જાય છે.
• પ્રિય ? શદ ઉપરથી પ્રેમ' શબ્દ ફલિત થયેા છે. પ્રેમ એ સચેતન છે. પ્રેમ એ જડ—તત્ત્વનું જ નામાંતર છે.
સ્વાર્થી, ક્રાય આદિ પ્રેમ તત્ત્વને વિકસાવવામાં આડે આવે છે. ફાધ અને લાભની ઉત્પત્તિ પણ અપેક્ષાએ કાઇ વસ્તુના પ્રેમમાંથી જ થયેલી હાય છે. વિધી વૃત્તિઓમાં પણ પ્રેમના અશ પડેલેા હોય છે.
એક વસ્તુ પ્રત્યે પ્રેમ થયેા તેને વધારે પડતી ત્વરાથી સિદ્ધ કરવાની ઉતાવળમાં, આડે આવતાં પરિબળેા પ્રત્યે ક્રોધ થઈ આવે છે. આવે વખતે ધીરજ અને સમજણુ કેળવવામાં આવે તે પ્રેમના આવેગ ક્રોધ કે કટુતાનું રૂપ ન લેતાં પ્રેમરૂપ કે સમત્વરૂપમાં પલટાઈ જાય છે,
ક્રોધ, લેાલ, દેલિપ્સા જેવી વૃત્તિએની સખત