________________
(૧૦) સુખનું સાચું સ્વરૂપ
સુખ બાહ્ય પદાર્થોને ધર્મ નહિ, પણું અંતરના અનુભવની વસ્તુ છે. બાહ્ય ધનના ઢગલા હેય પણ ચિત્ત જે કઈ ચિંતાથી સળગી રહ્યાં હોય તે તે વ્યકિત સુખી કઈ રીતે કહી શકાય? ટૂંકી બુદ્ધિવાળા માને છે કે સુખ ધનમાં છે, સ્ત્રીમાં છે, મેવા-મિઠાઈમાં છે, માન-પાન અને સત્તા-સાહ્યબીમાં છે ? પણ તે મિથ્યા છે.
સુખ એ બાહ્ય વસ્તુને ધર્મ નથી. એ તે આત્માની ચીજ છે. અને એ ત્યારે જ અનુભવમાં આવે છે કે જ્યારે કેઈ ચિંતા ન હોય, ભય ન હોય, અજપ ન હોય, પરંતુ નિશ્ચિતતા, નિર્ભયતા અને શાંતિ હોય.
વન-વગડાના અત્યંત ભૂખ્યા માણસને સૂકે વેટલે પણ મહાસુખ આપે છે તેવી રીતે ધર્માત્માને દુન્યવી સામાન્ય સંગેમાં પણ સંતેષ રહે છે. પણ આ શ્રાવકને રહેલા સંતેષનું દષ્ટાંત આની સાક્ષી પૂરે છે.
ધર્મ વડે પુણ્યના છેક સર્જાય છે. અને તે જન્માંતરમાં સારી ગતિ, કુળ, જાતિ, આરોગ્ય, દ્ધિસમૃદ્ધિ અને ધમ–સામગ્રી આપે છે.
સુખ એ બજારમાંથી ખરીદી લેવાની ચીજ નથી, પણ આત્માના ઘરમાં વસવાટ કરવાથી તે પમાય છે. જેને સ્વાદ શબ્દાતીત છે.
