________________
છે કે બુદ્ધિથી અરેય એવી કઈ સત્યની આંતર-પ્રતીતિનું : નામ જ શ્રદ્ધા છે.
ધર્મ અને તેનું વ્યક્તિ સ્વરૂપ ધાર્મિક્તા એ બંને જુદા હોવા છતાં એકબીજાથી સર્વથા અલગ રહી શકતા નથી.
માનવ-પ્રકૃતિમાં જે નિખ ભૂમિકાનાં કરણે રહેલાં છે તેની એક પ્રકારની શુદ્ધિ ધાર્મિક્તાથી થાય જ છે. માનવના સ્વભાવમાં રહેલી કેટલીક પાશવતાઓ ધાર્મિકતા વડે નિવારી શકાય છે અને તેને જ્ઞાનતિ વડે પ્રગટ કરી શકાય છે.
ધર્મનું વ્યક્તિ સ્વરૂપ અપૂર્ણ છે માટે ધતિંગ છે” એવી દલીલ બાલીશ છે. ધર્મ એટલે કેવળ વિધિ નથી અને વિધિ માત્ર હાનિકારક છે એમ પણ માની લેવાની જરૂર નથી.
માનવીના હાથે ભૌતિકશાસ્ત્રની શોધખેાળાને દુરુપયોગ થઈ રહ્યો છે. તેથી સ્કૂલ જગતનું તેણે મેળવેલું જ્ઞાન અસત્ય ઠરતું નથી, તેમ કેઈપણ સિદ્ધાંતને અનુયાયી અપૂર્ણ હોય તેથી તે સિદ્ધાંત છેટે ઠરતે નથી.
સત્ય કેઈપણ વ્યક્ત સ્વરૂપમાં સંપૂર્ણ પણે પ્રગટ થઈ શકે નહિ કારણ કે તે (સત્ય) અનંત છે.