________________
(૫) 5 ધર્મની સત્યતાનો આધાર
ધર્મને સંબંધ સર્વની સાથે છે. તેનું પ્રમાણ એ છે કે પ્રત્યેક વિધાયક કે નિષેધક આજ્ઞા, ત્રણ ચાગ અને ત્રણ કરણ વડે પાળવામાં આવે ત્યારે જ, એ પૂર્ણ બને છે. દા. ત. શ્રી જિનપૂજા કરવી જોઈએ.
શ્રી નવકાર ગણવે જોઈએ. તે વિધાયક અનુષ્ઠાન ત્રણ વેગ એટલે મનથી, વચનથી અને કાયાથી તથા ત્રણ કરણું એટલે કરવાથી, કરાવવાથી અને અનુમેદવાથી થાય ત્યારે તે પૂજા કે નમસ્કાર, વાસ્તવિક પૂજા કે વાસ્તવિક નમસ્કાર બને છે.
| મનથી કરે અને વચનથી નિષેધ અથવા મનથી અને વચનથી કરે, પણ કાયાથી નિષેધે તેણે પૂજા કરી ન કહેવાય પણ મશ્કરી કરી કહેવાય.
એ રીતે પોતે કરે, પણ બીજા ન કરતા હોય તે કરે એ વિચાર મનથી પણ ન હોય, તેણે પૂજા કરી ન કહેવાય; અથવા જેઓ કરતા હોય તે સારું કરે છે એવી અનુદના ન હોય તે તેણે પૂજા સારી માની છે અને કરે છે એવું સાબિત ન થાય.
એટલે જે વસ્તુ ઉપાદેય, સારી કે (કર્તવ્ય) કરવા રોગ્ય માની હોય તે વસ્તુ, ત્રણે રોગ અને ત્રણે કરણથી