________________
૧૬૩
ભૂતકાળમાં થઈ ગયેલા સમર્થ આચાર્ય ભગવતે જ છે. એ રીતે ત્રીજા પદે બીરાજમાન આચાર્ય ભગવંતનું સ્મરણ અનુષ્ઠાનમાં થાય છે.
(૪) અનુષ્ઠાન ત્યારે સદ્અનુષ્ઠાન બને, કે જ્યારે તે વિધિ અને વિનયપૂર્વક કરવામાં આવે. આ વિધિ અને વિનયનાં પ્રતીક પૂ. ઉપાધ્યાય ભગવંતે છે અને તેમની એ આરાધનારીતિ (વિનય) ને અનુસરીને જ આપણું અનુષ્ઠાન સદ્અનુષ્ઠાન બનતાં હોય છે. આ રીતે અનુષ્કાનમાં ચોથા પદે બિરાજેલા ઉપાધ્યાય ભગવંતનું સ્મરણ પણ થાય છે.
(૫) અનુષ્ઠાનની સફળતા ત્યારે જ છે કે જ્યારે એ અનુષ્ઠાન નહિ કરનારને આપણે સહાયક બનીએ. એક અનુષ્ઠાનને ત્રણ કરણ પૂર્વક કરવા માટે પણ બીજાને ધર્માનુષ્ઠાનમાં સહાયક થવું જ પડે છે. સહાય કરે એ સાધુ” એ વાકયને મર્મ ધર્માનુષ્ઠાન કરનારે આ રીતે ઝીલવાને રહે છે.
મતલબ કે ધર્મકરણમાં બીજાને સહાયક બનીને સાધુપણું પણ સમરણ કરીએ છીએ.
દૂધમાં ઘી ની જેમ સકળ અનુષ્ઠાનામાં આ રીતે શ્રી પંચપરમેષ્ઠિ ભગવતે ઓતપ્રોત છે.
