________________
૧૪૦
* નિવિચાર દશામાં શાંતિ મળે પણ આત્મામાં પરમાત્માના તાદાઓને અનુભવ તે સમર્પણભાવથી જ થાય. પરમાત્માના સાન્નિધ્યના અનુભવમાં શાંતિ, શક્તિ અને ભક્તિ ત્રણે વસ્તુ સમાઈ જાય છે.
પરમાત્મા સર્વોત્તમ અને સર્વ સ્વરૂપ છે, એમ માનીને તેમને સર્વ-સમર્પણ ભાવથી આરાધવામાં આવે તે સફળતા મળે જ.
જીવનમાં સારું તે નહીવત જ હોય છે, અને જે હોય છે તે દેવ-ગુરુના અનુગ્રહનું જ પરિણામ હોય છે. આત્મામાં અશુભને ભંડાર અનાદિકાળથી ચાલ્યો આવે છે. બાહ્ય સંગે પણ મોટે ભાગે એના જ સહાયક અને ઉત્તેજક હોય છે.
પરમાત્મા અને સદગુરુનાં બળથી જ આ બધાં બળાની સામે થઈ શકાય છે. એમનું બળ જ્યારે મળે છે ત્યારે જીવન કેવું સ્વસ્થ અને શાંત બની જાય છે! અનુગ્રહના તે સામર્થ્યનું વર્ણન શક્ય નથી.
આગમ-વાંચનથી વૈરાગ્યભાવના પરિપુષ્ટ બને છે. તેમજ સંયમની વિશુદ્ધિ સાથે મોક્ષને આદર્શ પણ સ્કૂટ થતું જાય છે. એ રમણતામાં આનંદ રહે છે. સાથે સદ્ગુણવિકાસ અને વાસનાદિ ક્ષય માટે એગમાર્ગ, ધ્યાનમાર્ગ પણુ પરમ સહાયક બને છે.
સદ્ગુણવિકાસ, સદાચાર–નિર્માણ અને આત્મજ્ઞાન એ ત્રણે મળીને મેક્ષમાર્ગ બને છે.
