________________
વિખેરાઈ જાય છે. આત્મા શુદ્ધ રૂપથી જ્ઞાન માત્રના સ્વભાવવાળે છે. વસ્તુને માત્ર જેવીજાણવી એ સ્વચ્છ સ્વભાવ આત્માને છે એ ભાવનાને અંતરમાં સારી રીતે ભાવિત કરવામાં આવે, તે રાગાદિ દેને ક્ષય થાય છે.
( ધ્યાનના બળે ઈચ્છ, વિષાદ, શોક આદિ માનસિક તાપ નાશ પામે છે.
(૮) ધ્યાનના બળે શારીરિક વેદના વખતે પીડાને બદલે આનંદ અનુભવાય છે.
(૯) ધ્યાન વડે મનસ કેચ અને મને નાશ થાય છે. આખા શરીરે વ્યાપેલું ઝેર મંત્રના બળે ખેંચાઈ–તણુઈને ડંખના ભાગમાં આવી જાય છે અને પછી કાનમાં મંત્ર બાલવાથી ડંખવાળા ભાગમાંથી દૂર કરાય છે તેમ ધ્યાનના બળે મેહ-વિષને આત્માના પ્રદેશમાંથી દૂર કરી શકાય છે.
ઘણાં લાકડાંથી માટે અગ્નિ સળગતો હોય ત્યારે ક્રમશઃ લાકડાં ખેંચી લેવામાં આવે તે અગ્નિ એ છે કે તે જાય અને પછી બાકીનાં લાકડાં પણ ખેંચી લેવામાં આવે તે અગ્નિ શાંત થઈ જાય છે, તેમ મોહની સામગ્રી ઘટે છે કે ઘટાડવામાં આવે છે, તે મોહ આસ્તે-આસ્તે નિર્મૂળ થઈ જાય છે.
કાચી માટીના ઘડામાં ભરેલું પાણી ધીમે ધીમે કરીને ક્રમશઃ ઓછું થતું જાય છે તેમ અપ્રમાદના બળે કર્મશરીર, કાચી માટીના ઘડા જેવું પિચું (ઢીલું) બની જાય