________________
૧૧૩
ઉ. આત્માના વિશુદ્ધ પ્રદેશના ઈન્દ્રિયાકાર રચનાવિશેષને આભ્યન્તર નિવૃત્તિ કહે છે. ૭૯ પ્ર ઉપકરણ બેને કહે છે?
ઉ. જે નિવૃત્તિને ઉપકાર (રક્ષા) કરે, તેને ઉપકરણ કહે છે. ૪૮. પ્ર. ઉપકરણના કેટલા ભેદ છે?
ઉ. બે છે–આભ્યન્તર અને બાહ્ય. ૪૮૧ પ્ર. આભ્યન્તર ઉપકરણ કોને કહે છે?
ઉ. નેત્ર-ઈન્દ્રિયમાં કૃષ્ણ, શુલ મંડલની માફક સર્વે ઇન્દ્રિયામાં જે નિતિને ઉપકાર કરે, તેને આભ્યન્તર ઉપકરણું કહે છે. ૪૮૨ પ્ર. બાહ્ય ઉપકરણ કોને કહે છે?
ઉ. નેત્ર-ઇન્દ્રિયમાં પલક વગેરેની માફક જે નિતિનો ઉપકાર કરે, તેને બાહ્યોપકરણ કહે છે. ૪૮૩ પ્ર. ભાવેન્દ્રિય કેને કહે છે?
ઉ. લબ્ધિ અને ઉપયોગને ભાવેન્દ્રિય કહે છે. ૪૮૪ ૫, લધિ કોને કહે છે?
