________________
૩૯૮
કતામર રહી
સુરગુરુ-બૃહસ્પતિ, હરિ, હર, બ્રહ્મા, કામદેવ, બુદ્ધ વગેરેનું પણ યથાયોગ્ય સ્મરણ થયું છે અને તે શાસ્ત્રસિદ્ધ ગુણ-શીલાદિના ઉપમાનરૂપે છે.
૨, આકાશ અને પૃથ્વીની મધ્યમાં રહેલા ત –આ તમાં વાયુને સ્તોત્રકારે પ્રચંડ-૪-૧૫-૪૦ અને એક સ્થળે સદાગતિના રૂપમાં વ્યક્ત કર્યો છે. મેઘ કે વાદળાં સૂર્યચંદ્રના પ્રભાવને નારા–૧૭–૧૮, પાણીના ભારથી નમ્ર-૧૯ કહેલાં છે. અને સંધ્યા રાત્રિ, દિવસ, અંધકાર વગેરે પણ તેમની વાણીને અલંકૃત કરવામાં સહયોગી બન્યા છે.
૩. પાર્થિવત-આમાં મણિ અને કાચને કમશઃ તેજસ્વી અને હીજરૂપે–૨૦ રજૂ કર્યા છે, જ્યારે પર્વતને સ્થિર, ઉન્નત અને કઠોરતાના ભાવે દર્શાવવા માટે-૧૫ ઉપ
ગ કર્યો છે. જલતત્વની અભિવ્યક્તિ સમુદ્રના રૂપમાં કરતાં સૂરિવચે તેને અગાધ, ભુજાઓ વડે તરવામાં દુશક્ય ક, ક્ષાર-૧૧, અને અનેક જલચરેના આશ્રયરૂપે-૪૦ વર્ણ
છે. અગ્નિતત્વ–પણ તેમની રચનામાં દીપ-૧૬ અને દાવાનલ-૩૬ ના રૂપમાં વર્ણિત છે.
૪પ્રાકૃતિક સંપદારૂતિ સ્તોત્રકારને વિશેષ પ્રેરણા આપતી જણાય છે. તેથી જ કમળને ઉપમાન તરીકે ઘણાં સ્થળે વર્ણવ્યું છે. તેના ઉપર પડેલું ઝાકળ મોતી જેવું હેય છે–૮, તે સૂર્યવડે દિનમાં વિક્સે છે–૯, તેઓ હેમવણી" હોય છે-૩ર અને તેઓમાં પરાગ હોય છે-૪૧. કુંદપુષ અતિતરૂપ-૩૦ માં વર્ણિત છે. શાલિવન અને નાગદમની
