________________
કવિ વજદત્તારા રચિત અવેલેક્તિશ્વરશતક વડે મુકનિવારણ, સિદ્ધસેન દિવાકરરચિત કલ્યાણમદિર તેત્રને મહાકાલેશ્વર (ઉજજશ્વિની) ની સમક્ષ ભણવાથી તે મૂર્તિનું ફાટવું અને ત્યાં પાર્શ્વનાથની મૂર્તિનું પ્રકટન, અગિયારમી શતીના અભયદેવસૂરિવડે રચિત “જાતિયણ” તેત્ર દ્વારા તેમના રેગનું વારણ અને શ્રી પાર્શ્વનાથની ગુપ્તમૃતિનું પ્રાકટય, એક અન્ય બૌદ્ધ કવિના ૯૯ ઑત્રપ વડે કેઈ નરેમેધવા માટે એક્કી કરેલી ૯૯ વ્યકિતઓની મુકિત, પંડિતરાજ જગન્નાથ વડે રચાયેલી “ગંગાલહરી' ના બાવન પર વડે ગંગાનાં પાણીનું બાવન પગથિયા ઉપર ચઢવું વગેરે પ્રસિદ્ધ છે.
જો કે આવાં કથાનકમાં જરાય અતિશયોક્તિ કે મિતિ લાગતી નથી, કેમકે આજે પણ કેટલીક વ્યકિતઓએ આવાં સ્તોત્રનું નિર્માણ કરી પોતાનાં કષ્ટો દૂર કર્યા છે. તેથી ભક્તામરતે પહેલાં ભકિતમૂલક તેત્ર છે અને તેની આ ઘટના આનુષગિક હોય એમ લાગે છે. ભકતામર સ્તોત્રનાં પડ્યો
દિગંબ–સંપ્રદાયમાં પ્રચલિત ૪૮ પો અને તાંબ–સપ્રદાયમાં પ્રચલિત ૪૪ પોની મીમાંસા પ્રસ્તુત “ભક્તામર રહસ્ય ગ્રંથમાં શ્રી ધીરજલાલભાઈએ તથા “ભકતામ-કાયાણમદિર-નમિઉણઑત્રત્રયમ ની ભૂમિકામાં શ્રી હીરાલાલ રસિકદાસ કાપડિયાએ પર્યાપ્ત ઉહાપેહપૂર્વક કરી છે. તે અંગે એક નાનું સરખો લેખ આગમોદ્ધારક આચાર્ય શ્રી સાગરાનંદસૂરિજીએ પણ લખ્યો છે અને તેમાં ૪૪ પ હેવાની જ પુષ્ટિ કરી છે.
તે બાબત મને પણ કેટલીક માહિતી મેળવવાની રુચિ જાગી. તે અંગે પુરાણી હસ્તપ્રતિએ જોતાં એક પ્રતિમાં “ભક્તામરસ્ય
