________________
કવિજીનાં સ્થાને
૪૯ એ ભાઈની વાત સાંભળીને મેં કહ્યું : “જે એનું જીવન બદલાઈ ગયું, એના વિચારે બદલાઈ ગયા અને પિતાના પહેલાંના ગુના બદલ એના અંતરમાં પશ્ચાત્તાપને ભાવ પેદા થયો અને તેથી એણે પ્રાયશ્ચિત્ત પણ કર્યું, તે પછી તમારે એનાથી વધારે બીજું શું જોઈએ? શું તમે એમ ઈચ્છે છે કે એ ધર્મ જ ન કરે?”
થોડી વાર પછી મેં ફરી કહ્યું: “વાત એવી છે ભાઈ, કે પૈસો ગમે તે રીતે આવ્યું હોય, પણ જે કેઈએ એને આ રીતે શુદ્ધ બુદ્ધિથી ઉપયોગ કર્યો હોય, તો બીજા કઈ આ સ્થાનમાં બેસે કે ન બેસે, હું તે બેસવાને જ !” [ અસ્તેય-દર્શન, ૫ ૧૨૪, અહિંસા-દશન, ર૫૯ ]
૨૧ શબ્દ કરતાં ભાવ વધે
એક આચાર્યને ઘણું શિખ્યા હતા. એમાં બધી જાતના શિષ્ય હતા . કેટલાક જ્ઞાની હતા તે કેટલાક તપસ્વી; એક શિષ્ય તો સાવ ઠેઠ હતે. એની ઉંમર માટી હતી. ગુરુ એને ભણાવવાની બહુ બહુ મહેનત કરતા, પણ એને કશી વિદ્યા ન ચડતી. પિતાની બુદ્ધિની જડતા ઉપર એને બહુ દુખ થતું અને એ માટે એ બહુ ઉદાસ રહે.
એક દિવસ એને દુઃખી અને ઉદાસ જોઈને ગુરુએ પૂછ્યું: “તું આટલો બધો દુ ખી અને ઉદાસ કેમ રહે છે? તું ઘરસંસારની માયા–મમતા છોડીને સાધના કરવા આવે