________________
કવિજીનાં કથારને મુશ્કેલ છે. નિયમ પાળવા માટે પણ મનમાં સચાઈ જોઈએ, ગ્રહણ કરેલી પ્રતિજ્ઞાની પાછળ સત્યનું બળ હોય તે જ એ ટકી શકે છે, જે સત્ય ન હોય તે કઈ પણ પ્રતિજ્ઞા ટકી. શકતી નથી.”
ચેકરે કહ્યું : “મહારાજ ! હું સાચું બોલવાની પ્રતિજ્ઞા કરું છું; અને પ્રાણની જેમ એનું જતન કરીશ.”
આ પ્રમાણે પ્રતિજ્ઞા લઈને ચાર પિતાને ઘેર ગયે. એ ગયા તો ખરે, પણ પ્રભુના ચરણે બેસીને એણે જે વાણી સાંભળી હતી, એને લીધે એના અંતરમાં એક ભાવના. જાગી ઊઠી. ઘરે જઈને એણે જોયું કે હજી ઘરમાં સાધન છે, તે પછી શા માટે ચોરી કરું? કોઈને દુઃખ શા માટે આપુ ? જ્યાં સુધી સાધન હશે ત્યા સુધી ખાધા કરીશ; નહીં હોય ત્યારે ચારીને વિચાર કરીશ.
આમ વિચારીને એ તો ઘરમાં રહેલ સામગ્રીથી ગુજારે કરતો રહ્યો. એક દિવસ બધું ખલાસ થઈ ગયું, ત્યારે એણે વિચાર્યું : હવે ચેરી માટે નીકળવું જોઈએ. જ્યારે એણે ચોરી માટે ક્યા જવું એને વિચાર કર્યો, તો એના મનમાં મંથન શરૂ થયુ
એને થયું: મેં અહિંસાના દેવતાની વાણી સાંભળી છે. ચેરી કરવા જતા હિ સા થયા વગર ન રહે; પણ શું એવું ન થઈ શકે કે મારું કામ પણ સરે અને હિંસા પણ ઓછામાં ઓછી થાય?—આમ એની ચેરીની વૃત્તિ પણ જાણે અહિંસાની વાત સંભળાવવા લાગી.
એણે વિચાર્યું કેઈસાધારણ માણસના ઘરમાં ચોરી કરીશ તો એ મુસીબતમાં મુકાઈ જશે. ન માલૂમ, બિચારે. ક્યા સુધી રેયા કરશે અને પિતાના કુટુંબને ગુજારો કેવી.
