________________
કવિછનાં કથારને
૧૩૭ અને આત્મ-નિયંત્રણની એમના ઉપર એવી ઊંડી અસર થઈ કે તેઓ સ્વામી વિવેકાનંદજીના ભક્ત બની ગયા. [ “શ્રી અમર ભારતી ", જુલાઈ, ૧૯૬૭ ]
૭૧
હાથની શોભા
સતીશચંદ્ર વિદ્યાભૂષણ બંગાળના સંપત્તિશાળી મોટા વિદ્વાન હતા. એક વાર એક ભાઈ એમની માતાના દર્શન કરવા એમના ઘેર ગયા.
આવનારે જોયું કે વિદ્યાભૂષણની માતાએ હાથમાં સોના અને હીરાનાં આભૂષણેને બદલે પિત્તળનાં ઘરેણાં પહેર્યા છે! બાપડા આશ્ચર્યમાં ડૂબી ગયે, અને પૂછવા લાગ્યાઃ “વિદ્યાભૂષણ જેવા મહાન વિદ્વાન અને ધનવાન પુત્રની માતા હોવા છતા આપે આપના હાથમાં પિત્તળનાં ઘરેણું કેમ પહેર્યા છે? આનું કારણ શું છે?”
માતાએ જવાબ આપેઃ “બેટા, બંગાળના દુકાળ વખતે બે ગાળના પુત્રોને છૂટે હાથે હેતપૂર્વક જમાડવાથી આ હાથની જે શોભા વધી છે, એ શેભા કંઈ આ સાધા૨ણ ઘરેણાથી ઓછી નથી થઈ જવાની, વધારેમાં વધારે કીમતી રત્ન જડયા ઘરેણાથી પણ એના જેવી શોભા ન વધી શકે.”
શ્રી અમર ભારતી”, માર્ચ, ૧૯૬૭] -