________________
૨૨૧
નમસ્કાર વડે ખેાધિ અને નિરુપુસ.
દ એ આત્માને સકેત છે અને સૌ એ પ્રાણના સ’કેત છે. સાળં॰ પદ ઉભયની એકતાને જણાવનારું
ચિહ્ન છે.
.
‘નૌઃ વડે પ્રાણ નિંદરૂપી આત્મામાં જોડાય છે અને તેથી ત્રાણુશક્તિ ઉત્પન્ન થાય છે.
:
ઇન્દ્રિયાને વિષયેાથી ઉપરામ કરાવી, આત્માને વિષે હેામવાનુ કાર્ય નમા' મંત્ર વડે સધાય છે. તેથી તેને સ પ્રકારના ચજ્ઞામાં શ્રેષ્ઠ યજ્ઞ તરીકેનુ પણ સ્થાન મળે છે. નમસ્કાર વડે એાધિ અને નિરુપસ
>
· નમા એટલે વંદન, પૂજન, સત્કાર અને સન્માન. તેના પરિણામે એધિ અને નિરૂપસગ અવસ્થા પ્રાપ્ત થાય છે. નમેા પદ્ય નિરૂપસ પર્યંતના લાભના હેતુ છે, એ નિર્ણય, શ્રદ્ધા, મેધા, ધૃતિ ધારણા અને અનુપ્રેક્ષાથી થાય છે.
શ્રદ્ધાદિ સાધને ઉત્કટ ઈચ્છા, પ્રવૃત્તિ, સ્થય અને સિદ્ધિનાં સાધન બનીને નમસ્કાર દ્વારા નિરૂપસ પદ્યને અપાવે છે.
નિરૂપસ પદ એટલે જ્યાં જન્મ-મરણાદિ ઉપસગેર્ગોં નથી, એવું મેાક્ષસ્થાન. વંદન એટલે અભિવાદન અને મન, વચન તથા કાયાની પ્રશસ્ત પ્રવૃત્તિ, પૂજન એટલે પુષ્પાદિ વડે સમ્યગ્ અયન, સત્કાર એટલે શ્રેષ્ઠ વસ્ત્રાલ કારાદિ વડે પૂજન, સન્માન એટલે સ્તુતિ-સ્તત્રાદિ વડે ગુણગાન. તેના પરિણામે મેાધિ એટલે જિનધની પ્રાપ્તિ. વાઁદન, પૂજન, સત્કાર, સન્માન આદિ
