________________
અનુપ્રેક્ષા
પેાતાને ધર્મ પમાડનાર બીજા છે, તેથી તે ઉપકારીને નમસ્કાર એ જેમ ધવૃદ્ધિના હેતુ છે, તેમ ખીજા પ્રત્યે કરવામાં આવતા ઉપકાર પણ ધર્મની વૃદ્ધિ કરે છે. ધર્મને પામવા માટે પણ પરાપકાર અને ધર્મને કરવા માટે પણ પાપકાર આવશ્યક છે.
૧૯૦
એક માજુ નમસ્કાર અપરાધને ખમાવવા માટે આવશ્યક છે અને બીજી ખાજુ નમસ્કાર ઉપકારને સ્વીકારવા માટે આવશ્યક છે. ઉપકારના સ્વીકાર અને અપરાધની ક્ષમાપના અને એકી સાથે નમસ્કાર વડે થાય છે.
અધમથી છૂટવા માટે અને ક્રીથી અધમ ન કરવા માટે પણ નમસ્કાર આવશ્યક છે.
શ્રી નમસ્કારમ`ત્ર સ`પાપાના પ્રણાશક અને સર્વ મંગલેાનું મૂળ કહેવાય છે. તેનું કારણ તે પાપનાં પ્રાયશ્ચિત્તની બુદ્ધિથી પાપરહિત પુરુષને નમનિક્રયા રૂપ છે.
પરાપકારથી રહિત અને પરોપકારથી સહિત એવા પુરુષાને પરાપકારથી રહિત અને પાપકારથી સહિત થવાની બુદ્ધિથી જે નમસ્કાર કરવામાં આવે છે, તે ભાવનમસ્કાર છે. તે ભાવનમસ્કાર પાપનેા પ્રાશક અને મગલવધ ક અને છે. ભાવનમસ્કારમાં દુષ્કૃતગાઁ અને સુકૃતાનુમાદના રહેલી છે અને તે અનેપૂવ ક આત્મજ્ઞાની પુરુષાની શરણાગતિ પણ રહેલી છે. આત્મજ્ઞાની પુરુષાની શરણાગતિ આત્મજ્ઞાનને સુલભ અનાવે છે.
