________________
૧૨૦
અનુપ્રેક્ષા સિદ્ધપદમાં છે, કે જ્યાં ઉપકાર લેવાનો નથી, અપકાર કરવાને નથી અને અનંતકાળ સુધી પિતાના આલંબન વડે અનંતા જીવોને સતત ઉપકાર કરવાનો જ રહે છે. આથી ઉત્તમ જીવોને એક સિદ્ધપદ જ પરમ પ્રિય અને પરમ ઉપાદેય ભાસે છે.
એકમાં સવ અને સર્વેમાં એક નવકારમાં નવ પદ રહેલા છે, કેમ કે શ્રી અરિહંત અને શ્રી સિદ્ધના નમસ્કારથી સમ્યગ્દર્શન ગુણ પ્રકટે છે. શ્રી આચાર્યના નમસ્કારથી સમ્યગુચારિત્ર, શ્રી ઉપાધ્યાયના નમસ્કારથી સમ્યજ્ઞાન અને શ્રી સાધુના નમસ્કારથી સમ્યગ તપગુણનું આરાધન થાય છે. અથવા સમ્યગ્દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર અને તપગુણના અથી માટે પાંચ પદેને નમસ્કાર અનિવાર્ય છે.
દેવને નમસ્કાર દર્શનગુણને વિકસાવે છે, ગુરુને નમકાર જ્ઞાનગુણને વિકસાવે છે અને ધર્મને નમસ્કાર ચારિત્રગુણ તથા તપગુણને વિકસાવે છે.
સમ્યગદર્શન અને સમ્યજ્ઞાન સહિત થતી તપ-સંયમ રૂપ ધર્મની આરાધના જ મુક્તિફળને આપે છે. તેને અર્થ દેવ-ગુરુના નમસ્કારપૂર્વક થતી ધમકરણ જ મેક્ષને હેતુ બને છે. અથવા પાચેય પરમેષ્ટિ ચારેય ગુણોને ધારણ કરતા હેવાથી પાંચેયને કરેલ નમસ્કાર ચારેય ગુણોને વિકસાવે છે.
gfm ર તે પૂજા તિ જેમ એકની પૂજામાં સવની પૂજા છે, તેમ “પકિ ફ્રીસ્ટાઇ વળે તે રાષ્ટ્રીય ઊંતિ ” એકની હીલનામાં સર્વની હીલના છે. એમ ગત-પ્રત્યા
