________________
૨૮૮
'
'
'
મનને લઈ ને આ બધું છે’ એવા જે અત્યાર સુધીના થયેલા નિર્ણય લખ્યા, તે સામાન્ય પ્રકારે તા યથાતથ્ય છે. તથાપિ મન,’ તેને લઈ ને,’ અને ‘આ બધું,' અને ‘તેના નિય,’ એવા જે ચાર ભાગ એ વાકયના થાય છે, તે ઘણા કાળના ખાધે જેમ છે તેમ સમજાય એમ જાણીએ છીએ. જેને તે સમજાય છે, તેને મન વશ વર્તે છે; વતે છે, એ વાત નિશ્ચયરૂપ છે, તથાપિ ન વતુ. હાય તેા પણ તે આત્મસ્વરૂપને વિષે જ વતે છે. એ મન વશ થવાને ઉત્તર ઉપર લખ્યા છે, તે સવથી મુખ્ય એવા લખ્યા છે. જે વાકય લખવામાં આવ્યાં છે તે ઘણા પ્રકારે વિચારવાને ચેાગ્ય છે.
મહાત્માના દેહ એ કારણને લઈને વિદ્યમાનપણે વર્તે છે; પ્રારબ્ધ કર્મ ભાગવવાને અર્થે, જીવાના કલ્યાણના અથે; તથાપિ એ ખનેમાં તે ઉદાસપણે ઉદય આવેલી વનાએ વતે છે, એમ જાણીએ છીએ.
