________________
આફતને સામને
૨૯
આફતનું સ્વરૂપ આકતનું વદન આતનું સ્થાન વગેરે કેવા હશે ? આન કેણ પાઠવતું હશે, આકત અણધારી શા માટે આવતી હશે ? આફતની લગામ કેઈ અગમ્ય અગોચર શકિતના હાથમાં તો નહિ હાયને ? આ બધા પ્રકને થવા સ્વાભાવિક છે લોકેની કલ્પના આતના આગણ સુધી પહોંચે કે ન પહોંચે પણ આકતને અધિષ્ઠાતા આકરા અને અણ જરૂર હશે એ કોણ છે. તેને બધી કાઢે. ૬
આતની જવાલા કોના પર ક્યારે પથરાળે, ને કહી ન શકાય આત અણધારી છે, ધાર્યું હોય કઈ અને બને કાંઈ પછી આકતના દરબારમાં ન્યાય—નીતિ નહિ હોય ન્યાયબુદ્ધિથી નહિ ખેડાયેલા આ તકરણો જરૂર એમ માને છે કે આકતના દરબારમાં ન્યાય–નીતિ નથી ૭
આતને ઘોળીને પી જનાર અડગ નિશ્ચય આગળ લાખ આકતો ' સાવ લાચાર બને છે. અડગ નિશ્ચય કરનાર પોતાને આત્મા છે. ૮
આવેલી આકને પિતાના પૂર્વભવના કરેલાં ઊંધા પુરૂષાર્થનુ ફળ છે. તેિજ અવળચડે થયો છે જ્ઞાન, દર્શન, ચારીત્ર તરફ આકરો અને અણ થઈ ગયું છે. ૯
હવે અડગ નિશ્ચય કરીને આક, સંકટ પ્રત્યેની દષ્ટિને છોડીને એક ચૈતન્ય તરફ દષ્ટિ કર. એમાં જ સ્થિર થા. તેમાં સ્થિર થતા
તેથી, સકટથી, અરે સમગ્ર સ સારથી પાર થવાશે, તરી જવાશે આ ઉપાય માટે અડગ નિશ્વય હશે તે સકટને અંતે સુખ અને શાનિત વરેલા જ છે ૧૦
આત્મ ધયથી સહન થતી આફત આખરે પરાજય પામી હમેશને ' માટે અદશ્ય થઈ જાય છે ૧૧
સંકટમાં, આપત્તિઓમા સ્થિર રહેવું, શાન્ત રહેવું, એ જીવનની કઠેર તપશ્ચર્યા છે આ તપશ્વર્યાથી નિર્જરા થાય છે અને જ્ઞાન, દર્શન, ચારીત્રની પ્રાપ્તી થાય છે દરેકને તે સાધ્ય હોતી નથી. ૧૨
