________________
જિન દીક્ષા
શિક્ષક કહેવડાવે છે. બન્નેએ અધ્યાત્મપર પુસ્તકો લખ્યાં છે અને એક તે સઘળી પ્રવૃત્તિ અને પ્રેકટીસ છોડી વાનપ્રસ્થાશ્રમ. સેવનાર તરીકે પોતાને જાહેર કરે છે.
હં–આ દેશમાં કપડાં બદલવાથી જ આશ્રમ બદલ્યા , હમજાતો જણાય છે, અને અધ્યાત્મ નામની આગને સ્થાને મુખની વરાળથી જ સંતોષ લેવાતો જણાય છે. સારામાં સારા આધ્યાત્મિક પુરૂષોનાં લખાણોનો સંગ્રહ કરનાર, કે તે પર ટીકા લખનાર કે હેનું રૂપાંતર કરનાર મનુષ્ય કાંઈ આધ્યાત્મિક પુરૂષ ન કહેવાય. તે એક “સગ્રહકર્તા”કે સારી ઇબારત જાણતો હોય તે સાહિત્યશાસ્ત્રી-કહી શકાય. સાહિત્ય તે અધ્યાત્મને ઓળો છે. બુદ્ધિ અને લાગણીને થતા અનુભવો " –જીવતા અનુભવે–જેના મુખ કે સ્લમમાંથી વગરયત્ન નીકળતા હોય તેને વિચારક ( Thinker) કહેવાય અને બુદ્ધિ તથા લાગણીને વટાવી ગયેલે પુરૂષ આધ્યાત્મિક પુરૂષ” કહેવાય આધ્યાત્મિક પુરૂપ સૂર્ય છે, વિચારક એનું , કિરણ છે. સાહિત્યશાસ્ત્રીને આધ્યાત્મિક પુરૂષ તરીકે ઓળખ અને સંગ્રહકર્તાને 'સાહિત્યકાર તરીકે ઓળખવો એ નિરું અજ્ઞાન છે. પણ “જનતા માં એમ જ ચાલે! અને “જનતા”ના, ઝગડામાં સાધુઓ અને સાહિત્યકાર અને ધારાશાસ્ત્રીઓ પિતાની બતક” જુએ તો એમાં હુ આશ્ચર્ય પણ પામુ નહિ. મગજ તેમજ હૃદયઃ બન્નેની શક્તિઓ જેઓમાં ન ખીલી હોય અને બને શક્તિરૂપ પાંખોના સહકારપૂર્વક ગતિ ન થતી હોય એવા તમામ મનુષ્ય જગતના સુલેહ તથા વિકાસને ભયરૂપ જ થઈ પડે અમેરિકન મુડીવાદ અને એ મુડીવાથી થતી દરેક પ્રવૃત્તિ -વ્યાપાર, જર્નાલિઝમ, ગવ્યર્નમેન્ટ, કલા, આદિ સર્વ કાંઈ– હને બીમારીનાં કૃત્ય અજેને કૃત્ય–લાગતાં હોય તો હેનું એ જ