________________
વર્તમાન દીક્ષા અને દીક્ષિત
* ૨૦૭ પિતાનું સમહબળ કરવા માંડયું. લેકને પોતાની તરફ ખેંચવા માટે એકે હાલન અંગ્રેજી શિક્ષણને ઉત્તેજન આપવાનો માર્ગ લીધે, તે બીજાએ શાસ્ત્રીય આજ્ઞાઓના રક્ષક બનવાનો માર્ગ છે. પહેલામાં પિતામાં જ નથી અંગ્રેજી સાહિત્ય કે સાયન્સ કે સાઇકોલોજીનું જ્ઞાન, બીજામાં નથી શાસ્ત્રીય આજ્ઞાનું પાલન. જે પિતામાં નથી હેના જ પ્રતિનિધિ બની આ યુધ્ધો જગાડયાં છે અને બહારથી બને “શાન્ત મૂર્તિ તથા ધર્મરક્ષક હોવાને દેખાવ કરે છે.”
દેખાવ થાય તેટલેથી કાંઈ ઝગડા ઉપજતા નથી.”
“પણ દેખાવ એવી ચીજ છે કે જેને ટકાવવા ખાતર કાંઈ નહિ ને કાંઈ કરવું જ પડે અને તહાં જ ઝગડા જાગે. દાખલા તરીકે, અગ્રેજી શિક્ષણના હિમાયતીને દેખાવ કરનારે બીજાના દીક્ષા આપવાના કાર્યને જમાના વિરૂદ્ધના કામ તરીકે ધિક્કાર્યું, અને દીક્ષાના હિમાયતીએ પ્રતિપક્ષીના બોર્ડિંગ હાઊસને પાપસંસ્થા તરીકે જાહેર કરી. પછી સ્વાભાવિક રીતે જ શું પરિણામપરમ્પરા થવા પામે તે આપ અટકળી શકે છે. એક તરફથી પ્રાચીનસ રક્ષક વૃત્તિવાળા (orthodox) શ્રાવકે છેડાઈ પડયા, બીજી તરફથી બેડીંગ હાઉસમાં જેએએ નાણું આપ્યાં હતાં તેઓ તથા ભણેલાઓ છેડાઈ પડયાં. શાસ્ત્ર અને સાયન્સ બન્ને બાજુએ રહી ગયાં ને અંગત શત્રુતા એ જે શાસ્ત્ર અને એ જ સાયન્સ થઈ પડયું !”
જોયુ, મિ. પાત! શાસ્ત્ર અને સાયન્સ પતે તે નિર્દોષ છે એનો ઉપયોગ કરનારાઓ એને સારા રૂપમાં કે બેટા રૂપમાં ઉપયોગ કરવાથી જ એને સારાં કે બેટાં બનાવે છે, એ જ શાસ્ત્ર વડે હમણાં હમારે આ સમાજે છેદનભેદન થઈ રહ્યો છે, અને એ જ શાસ્ત્રવડે મહાવીરે આખી દુનિ
