________________
૧૯૦
જૈન દીક્ષા : “કેટન!” હેં પૂછ્યું “કઈ વખતે સખ્ત પવન હોય અને દરિયો છોક્ટો બને હારે શું દશા થતી હશે ?”-
“સાહેબ !” તેણે ઉત્તર આપે “એવા પ્રસંગ અનેક વખત આવે છે. એવે વખતે અમારી પૂરી કસોટી થાય છે. દરિયે જેમ વધુ છાકટે બને તેમ અમે વધુ self-possessed (સંયમી) થઈએ, કહો કે વજના બનીએ-આ આપણું ચાંડલાવાળા શેઠના ઈન્દ્રના વજી જેવા! એ તેફાનેથી ઘડાઈઘડાઈને જ તે અમે હસમુખા–Jolly–બન્યા છીએ. જીદગીને પણ અમે એક રમકડું લેખીએ છીએ –આ બોટ જેવું જ ! ઠંડી, ગરમી, વરસાદ, પવન એ સંર્વથી અમે ટેવાઈ ગયેલા. છીએ અને તેથી જીવનના ટાઢ-તડકા અમને ચમકાવતા નથી.”
અને ધારો કે સ્ટીમર ડૂબવાનો વખત આવે તે –” હે આગળ પૂછયું. ' 4 “તેવે વખતે પેસેન્જરોની ચીચીઆરીએ અને રોકકળાણું દયાજનક થઈ પડે છે, મહેટા વ્યાપારીઓ અને અમલદારે તે વખતે એક બાળક જેટલા દયાપાત્ર બને છે. એમના રૂઆબ અને પાલશ્ક ભાષા તથા નૂર અને નખરાં બધુ અદશ્ય થાય છે. જમીન પરના આ રાજાઓ દરિયામાં મચ્છી માફક તરફડતા હોય. છે! એ વખતે એક જ માણસ “માણસ” બન્યો રહે છે–એક જ ફક્ત કેપ્ટન. તે માણસ બચે રહે છે એટલું જ નહિ પણ તે પ્રસંગ હેને ઓર વધુ હે માણસ બનાવે છે. એનું શરીર આ છેડેથી પેલા છેડા સુધી દોડતુ હોય છે : એકને હુકમ આપે છે, બીજાને હિમત આપે છે, ત્રીજાને જવાબ આપે છે, ચોથાને ઉપાડી બીછાનામાં મૂકે છે અને બધું કરવા છતાંય એનું મગજ એકદમ શાત, સ્થિર સમુદ્રના તળ જેવું જ ગંભીર અને હેની માફક જ
