________________
૧૮૦
જૈન દીક્ષા
--
રૂપ ગૃહરાજ્ય પણ હેના વહાની સર્વ શક્તિઓને વ્યય માંગે છે તે શાસન અને જનતાને લગતા, વર્તમાન અને ભવિષ્યની અનેક પ્રશ્નો વિચારવા, ચર્ચવા અને શાસનની વ્યવસ્થા કરવી જેવાં કામે– ગૃસંસારની જોખમદારી અદા કરતા જવા સાથે–બજાવી શકાય જ કેમ? હેમાંય વિચારક પ્રકૃતિના સભ્યોને તો ગૃહ, સ્ત્રી તથા હરકોઈ બાહ્ય પ્રવૃત્તિથી અલગ રહેવું એ અનિવાર્યતા હોય. ગૃહસંસ્થાથી સ્વતંત્ર એવો સાધુઆશ્રમ વિકસિત વ્યકિતની જરૂરીઆત હોવા સાથે જ જનતાની પણ પહેલામાં પહેલી જરૂરીઆત છે. વળી ગૃહસ્થ વગ પર ગૃહસંસ્થાથી સ્વતંત્ર વ્યક્તિની અસર પડવાનાં એકથી વધુ કારણ છે.” ,
“પણ, મિ. શા! વિકસિત અને સંયમી વ્યકિતઓ ગ્રહસ્થાશ્રમથી દૂર રહેવા કરતાં પોતાની સગવડને ભોગ આપીને પણ ગૃહસ્થાશ્રમ સેવે તે એમના સંસર્ગમાં આવતા હજારો સ્ત્રીપુરુષ ઉત્તમ પ્રકારની ગૃહવ્યવસ્થા અને ગૃહસ્થજીવન શિખવા પામે અને એ આજના જૈનોનું અવનત ગૃહસ્થજીવન જોતાં વધારે ઈચ્છવા જોગ થઈ પડે એમ આપને નથી લાગતું શું ?”
“ હમે કહો છો તેવા ગૃહસ્થ ઉપદેશકેની પણ જરૂર છે. જ, પણ તે જરૂર આપોઆપ પૂરાશે –ગૃહજીવને જેમની પ્રકૃતિને અનુકૂળ ન હોય એવાઓને ફરજ પાડવાથી તો એકકે પક્ષનું હિત ન થાય. જે કાયદો મનુષ્યસ્વભાવને અનુકુળ હોય અને elastic (પરિવર્તનશીલ) હોય તે જ કાયદો લાંબો વખત ટકી શકે અને લાભકારક થઈ શકે. સાધુ બનવા યોગ્ય વ્યકિત
ઓની પ્રકૃતિ અનુસાર બ્રહ્મચારી સાધુ અને ગૃહસ્થસાધુ એવા બેિ વર્ગ ગોઠવ્યા સિવાય તે પાખંડ હારે હારે દાખલ થયા વગર ન જ રહે. ગૃહસ્થસાધુનો સુવ્યવસ્થિત ગૃહસંસાર તથા
